Inhoud
- Taken en functiebeschrijving
- Geen certificaat
- Ontslagbescherming
- Werkgever eindverantwoordelijke
- Minder dan 25 werknemers
- Laat werknemers eigen preventiemedewerker kiezen
- Inspectie SZW
- Overeenstemmingsrecht OR voor preventiemedewerker
- Per juli 2017 meer prominente rol preventiemedewerker
- Onderzoek HR Navigator
- Helft van de organisaties heeft geen preventiemedewerker
- Handreiking arbomaatregelen preventiemedewerker
Taken en functiebeschrijving
Een preventiemedewerker is een aangewezen persoon binnen de organisatie die zorg draagt voor de dagelijkse veiligheid en gezondheid. Volgens de Arbowet heeft de preventiemedewerker drie taken:
- het in kaart brengen van de risico-inventarisatie en risico-evaluatie (RI&E);
- overleg met de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging;
- uitvoeren van arbomaatregelen
Zeker in kleinere organisaties zullen de preventiewerkzaamheden door één werknemer, naast zijn oorspronkelijke werkzaamheden, worden verricht. Een (grote) onderneming kan meerdere preventiemedewerkers hebben, de wet laat zich over aantallen niet uit. In uitzonderingsgevallen - bijvoorbeeld wanneer geen interne (geschikte) persoon aanwezig is - mag de preventiemedewerker ook een externe deskundige zijn.
Van een aantal functies lopen de verantwoordelijkheden cq taken in elkaar over. Het is daarom wellicht praktisch om als het gaat om bij kleine organisaties voor een preventiemedewerker en een vertrouwenspersoon, voor taken die vallen onder gedrag en veiligheid 1 persoon aan te wijzen (door het management in overleg met de OR).
Taakomschrijving preventiemedewerker/vertrouwenspersoon
Een preventiemedewerker is iemand die zich binnen een bedrijf - meestal naast de ‘gewone’ functie - inzet om ongevallen en verzuim te helpen voorkomen. In 2005 werd in de Arbowet opgenomen dat elk bedrijf een of meer preventiemedewerker (s) moet aanstellen.
- Omschrijving functie: Preventiemedewerker
- Functiebenaming: Preventiemedewerker
- Plaats in de organisatie: De preventiemedewerker legt verantwoording af aan de directeur.
- Niveau en tijdsbesteding: in overleg vast te stellen <invullen door werkgever>
Verantwoordelijkheden
- Het (mede) opstellen en uitvoeren van de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E).
- Het adviseren en nauw samenwerken met de ondernemingsraad / personeelsvertegenwoordiging over de te nemen maatregelen voor een goed arbeidsomstandighedenbeleid.
- Deze maatregelen (mede) uitvoeren.
Aanvullende taken
Naast bovenstaande hoofdtaken heeft de preventiemedewerker de volgende aanvullende taken: <voorbeelden. Invullen door werkgever>
Signalering en melding
- Signaleren en melden van Arbo knelpunten
- Periodieke inspectierondes lopen om te kijken of arbo richtlijnen worden nageleefd
- Arbomeldpunt zijn voor gevaarlijke situaties, (bijna) incidenten en arboklachten
- Analyseren/evalueren gevaarlijke situaties, (bijna) incidenten en arboklachten (met anderen)
- Checken realisatie van uitvoering plan van aanpak en doelen (met anderen)
Aanlevering input
- Input aanleveren t.b.v. het schrijven van (bijstelling van) voorstel voor plan van aanpak
- Meewerken aan formuleren/bijstellen doelen, opzet en middelen t.a.v. arbo (met anderen)
- Overleggen over (bijgesteld) plan van aanpak t.a.v. arbo (met anderen)
- Input aanleveren t.b.v. produceren/aanpassen van arbobeleidsdocumenten (met anderen)
- Bijwonen werkoverleggen m.b.t. arbo (om arbo-info te verzamelen/verspreiden)
Voorlichting en instructie
- Arbo-vraagbaak zijn (beantwoorden vragen van medewerkers over arbo)
- Verzorgen voorlichting/instructie/onderricht tav arbo (bijv. tiltraining, BHV-cursus)
Evaluatie
- Evalueren gerealiseerde uitvoering plan van aanpak (met anderen)
- Evalueren van werking van het arbozorgsysteem in het licht van gestelde doelen (met anderen)
Vrijstelling van reguliere werkzaamheden
De preventiemedewerker is voor <invullen door werkgever> uur in de week vrijgesteld van taken in zijn reguliere functie om taken uit te voeren vanuit zijn rol als preventiemedewerker.
Aantekening
Voor de werkzaamheden als preventiemedewerker ontvangt de betreffende medewerker een aanvullende aanstelling in zijn personeelsdossier.
Ontslagbescherming
In artikel 7:670 lid 10 sub c BW is bepaald dat de werkgever de arbeidsovereenkomst met een deskundige werknemer als bedoeld in artikel 13 en 14 Arbeidsomstandighedenwet niet zonder voorafgaande toestemming van de kantonrechter kan opzeggen. Een dergelijke werknemer heeft dan ontslagbescherming. Voor de preventiemedewerker binnen onze organisatie is dit van toepassing.
Bevoegdheden:
De preventiemedewerker is bevoegd tot het gevraagd en ongevraagd geven van adviezen aan medewerkers, management en OR.
Opleidingseisen:
Geen. Een cursus wordt wel aangeraden
Functieprofiel:
- Communicatief sterk
- Oplossingsgericht denken en werken
- Toegankelijk voor collega's en directie
- Goed op de hoogte van de dagelijkse gang van zaken binnen de praktijk
- Beschikt over voldoende inzicht over arbeidsomstandigheden in het bedrijf en de wijze waarop deze worden aangepakt
- Kennis hebben en gebruik maken van het voorlichtingsmateriaal wat betreft gezond en veilig werken.
- Mee kunnen werken aan het (laten) uitvoeren van een RI&E en het plan van aanpak
- Als aanjager kunnen optreden over het inrichten en uitvoeren van een goed Arbobeleid.
- Het kunnen omgaan met arbozorg(systeem)elementen, Arbowetgeving en normen.
Vaardigheden:
- Administratief onderlegd
- Goede voorbeeld geven
- Inlevingsvermogen situatie medewerkers
Communicatie:
Tijdsbepaling opnemen voor overleg met directie, OR en externe arbodienstverleners
Resultaten van de functie:
De preventiemedewerker stelt jaarlijks een verslag op over de uitgevoerde activiteiten en de voortgang van het plan van aanpak (RI&E). Schriftelijke rapportage over gemelde ongevallen en/of bijna ongevallen, gevaarlijke situaties en de genomen maatregelen
Geheimhouding
Daar waar de medewerker tevens of alleen vetrouwenspersoon is, is over de aan hem of haar toeverrouwde informatie geheimhouding vereist. De vertrouwenspersoon zal alleen in uitzonderlijke gevallen aan de directie verslag uitbrengen.
- Een vertrouwenspersoon gaat altijd vertrouwelijk om met de informatie van werknemers vanwege een geheimhoudingsplicht.
- De vertrouwenspersoon is een zelfstandige functie binnen de organisatie en rapporteert bij voorkeur aan de Directeur-HR of de Algemeen directeur, met nog steeds (tenzij niet anders mogelijk is) een geheimhoudingsplicht.
Zie ook:
Vertrouwenspersoon
Geen certificaat
De preventiemedewerker hoeft niet over een opleidingscertificaat o.i.d. te beschikken, doch moet wel aantoonbaar kennis hebben van de risico's binnen het bedrijf en de volgens de RI&E maatregelingen kunnen treffen. Daarmee is niet gezegd dat een preventiemedewerker zich via een examen bij erkende organisaties kan laten certificeren.
Ontslagbescherming
De preventiemedewerker heeft een bijzondere vorm van ontslagbescherming die gelijk is aan die voor
OR-leden.
Werkgever eindverantwoordelijke
Welke taken en op welke wijze de preventiemedewerker deze ook vervult, het is de werkgever die de eindverantwoordelijkheid voor de arbeidsomstandigheden draagt, bij tekortkomingen zal hij hierop worden aangesproken.
Minder dan 25 werknemers
Als een onderneming niet meer dan 25 werknemers heeft, mag de werkgever zelf deze preventietaken op zich nemen. Voorwaarde is dat hij hiervoor voldoende deskundigheid, ervaring en middelen (tijd, hulpmiddelen, kennis) in huis heeft. Vaak neemt dan de arbo coördinator deze rol voor zijn rekening.
Meer informatie over de preventiewerker is onder meer te vinden op
internet.
Laat werknemers eigen preventiemedewerker kiezen
CNV, FNV en MHP vinden dat de preventiemedewerker gekozen moet worden door de werknemers. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat bedrijven steeds minder aandacht hebben voor arbeidsomstandigheden, met als gevolg meer beroepsziekten en ongevallen op het werk. Jaarlijks zijn er 220.000 ernstige ongevallen op het werk en lopen 30.000 werknemers een beroepsziekte op. Werknemers zijn in een zwakkere positie beland door minder beschermende regels en minder handhaving. Dit voorstel beoogt werknemers in een gelijkwaardiger positie terug te brengen. (Bron:
CNV, 22 jan. 2014)
Inspectie SZW
De Inspectie zet, na een pilotperiode, bel-inspecties in om bedrijven te bevragen naar de preventiemedewerker en de RI&E. Heeft een bedrijf geen preventiemedewerker en/of RI&E, dan benadert de Inspectie het bedrijf verder. Bedrijven die kernbepalingen van de arbozorg niet nakomen krijgen een her-inspectie.
De Inspectie checkt een reeks grote bedrijven op de (uitvoering van) arbozorg. Ook voert zij een pilot uit onder startende bedrijven, in samenwerking met Kvk’s en ondernemersplatforms. Veel kleinere, startende bedrijven weten namelijk weinig over arboverplichtingen. (Bron: Min
SZW,
2015)
Overeenstemmingsrecht OR voor preventiemedewerker
De
OR krijgt straks overeenstemmingsrecht als het gaat om de keuze voor een preventiemedewerker en zijn positionering in de organisatie. Op dit moment is het takenpakket van de preventiemedewerker wel onderwerp van het instemmingsrecht.
Vorig jaar bracht de Sociaal-Economische Raad (
SER) – op verzoek van het kabinet – het adviesrapport ‘Betere zorg voor werkenden’ uit. Op basis van dit advies heeft het kabinet plannen opgesteld die de arbeidsgerelateerde zorg moeten vernieuwen. Deze plannen heeft minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid nu in een Kamerbrief naar de Tweede Kamer gestuurd. (Bron: Rendement,
30 jan. 2015)
Per juli 2017 meer prominente rol preventiemedewerker
De nieuwe Arbowet legt de nadruk niet langer op verzuim, maar juist op het voorkómen daarvan. Meer aandacht voor preventie dus, en daar hoort een prominentere rol voor de preventiemedewerker bij. Om die te bewerkstelligen, krijgt de ondernemingsraad (
OR) of personeelsvertegenwoordiging (
PVT) instemmingsrecht.
Belangrijk is verder dat de nieuwe Arbowet ook de samenwerking van de preventiemedewerker met externe arbo deskundigen verankert.
Nog meer adviezen: Leg taken en verantwoordelijkheden, bevoegdheden, middelen en tijd van de preventiemedewerkers formeel vast in hun taak- en functieomschrijving. En, waarborg dat ze tijd kunnen vrijmaken om bijvoorbeeld de Risico-Inventarisatie & -Evaluatie (RI&E) bij te werken en te ondersteunen bij de uitvoering van het plan van aanpak. (Bron: AboutHRM, 20 feb. 2017).
Concreet verandert de positie van de preventiemedewerker vanaf juli 2017 als volgt:
- De werkgever heeft de instemming nodig van de ondernemingsraad (or) of personeelsvertegenwoordiging (pvt) bij zowel de keuze van de persoon van de preventiemedewerker als diens positionering in de organisatie.
- De preventiemedewerker krijgt als aanvullende taak om te adviseren aan en samen te werken met de bedrijfsarts en de andere arbodienstverleners.
Red.: En dan zijn er nog de bedrijfsarts, de bedrijfshulpverlener (BHV), bedrijfsmaatschappelijk werk (BMW), vertrouwenspersoon, klachtencommissie, aangestelde chef/werknemer veiligheid, werkgever, leidinggevenden, ondernemingsraad (OR), afdeling HRM, externe Arbo-dienst, aanbieders preventieve dienstverlening (zie onder) en Inspectie SZW. Wie is verantwoordelijk voor wat en wat kost het?
Onderzoek HR Navigator
HR Navigator, de grootste private onderzoeker in het werkveld van HR en arbodienstverlening, doet een onderzoek onder de meest bekende preventiedienstverleners.
Met dit uitgebreide onderzoek komt het meest actuele en complete overzicht op het gebied van aanbod, de kwaliteit, de visie en het onderscheidend vermogen van aanbieders van preventieve dienstverlening in Nederland beschikbaar. We verwachten de resultaten van het onderzoek eind maart in kaart gebracht te hebben. Vervolgens worden uitkomsten in een aantal artikelen gepubliceerd.
Meer weten
De helft van de organisaties heeft geen preventiemedewerker
De Arbowet verplicht werkgevers om ongelukken en arbeidsrisico’s op de werkvloer te voorkomen. Zo moeten werknemers weten wat de risico’s zijn van hun werk en wat zij kunnen doen om deze risico’s te beperken. De werkgever moet de werknemers hier voorlichting en instructie over geven. Ook moet hij erop toezien dat de werknemers de instructies en voorschriften naleven. Daarom moet iedere organisatie minimaal één preventiemedewerker in dienst hebben. Helaas is dat nog lang niet altijd het geval. Uit cijfers van de Inspectie
SZW blijkt dat slechts de helft van de Nederlandse organisaties aan deze eis voldoet. Zorg ervoor dat uw organisatie een preventiemedewerker heeft die goed op zijn of haar taak is voorbereid.
Handreiking arbomaatregelen preventiemedewerker
Wie is uw preventiemedewerker en wat doet hij of zij binnen uw organisatie? Menig werknemer kan deze vraag niet beantwoorden. En dat is ook niet zo gek als je weet dat maar iets meer dan de helft van de bedrijven in Nederland een preventiemedewerker heeft. En als die er wel is, dan is de rol en de positie voor veel mensen onbekend. Dat geldt overigens niet alleen voor werknemers. Ook werkgevers en preventiemedewerkers zelf weten niet altijd even goed wat die rol en positie in de organisatie is.
Preventiemedewerkers kunnen een zeer bepalende rol spelen bij de zorg voor een gezonde en veilige werkplek. Niet voor niets heeft de Arbowet heeft het over deskundige werknemers op het gebied van preventie en bescherming. Zo kunnen zij:
- een rol hebben bij het in kaart brengen en het aanpakken van de risico’s op de werkvloer;
- een centraal aanspreekpunt zijn binnen het bedrijf over arbeidsomstandigheden;
- werknemers helpen bij een gezonde en veilige werkwijze, en;
- een onafhankelijke signaalfunctie hebben voor als zaken niet goed gaan.
(Bron:
SER,
8 jul. 2020)
Ga terug naar subrubriek Arbeidsomstandigheden.
