Gevaarlijke stoffen

Inhoud

1. Besluit risico's zware ongevallen 2015
2. Arbowet
3. Zelfinspectie bij Arbo op orde
4. gevaaretiketten
5. Gevaarlijke stoffen, waar komen ze voor?
6. Veiligheid rondom (vloei)stoffen laat te wensen over
7. Asbestziekte; is de Staat daarvoor aansprakelijk?
8. Asscher pleit voor verlenging verjaringstermijn overtreding gevaarlijke stoffen
9. Nieuwe SZW-lijst kankerverwekkende stoffen
10. Iemand at groente en fruit uit eigen tuin en heeft nu leukemie
11. Bedrijven en bedrijfsartsen ontduiken wet veilig werken kankerverwekkende stoffen
12. Een miljoen Nederlanders heeft te maken met gevaarlijke stoffen op het werk
13. Inspectie SZW richt zich op verminderen blootstelling gevaarlijke stoffen w.o. Chroom VI
14. Wat te doen tegen gevaarlijk stoffen?
15. Wat zijn niet gevaarlijke stoffen?
16. Eerste Kamer niet akkoord met verbod asbestdaken
17. Vrijelijk verkoop van lachgas
18. Tijdelijke stop op verkoop beruchte bestrijdingsmiddelen
19. Toch maatregelen om asbest te verwijderen
20. Strengere wettelijke grenswaarde dieselmotoremissie gevraagd
21. Wetgever en gemeenten w.b. lachgas niet op een lijn
22. Veilig gebruik van gevaarlijke stoffen
23. Huid- en luchtwegaandoeningen door schadelijke stoffen beter opsporen
24. Schaderegeling voor ziekte door gevaarlijke stoffen
25. Verkoop knalvuurwerk en vuurpijlen verboden
26. Volledig verbod op vuurwerk komt snel dichtbij
27. Werkplekinstructiekaarten voor gevaarlijke stoffen
28. Lachgas nog schadelijker dan gedacht
29. Blootstelling gevaarlijke stoffen bij composietbedrijven
30. Helft van gemeenten voerde al lachgasverbod in

---

Besluit risico's zware ongevallen 2015

Vanaf 8 juli 2015 gelden er nieuwe regels voor bedrijven die met veel gevaarlijke stoffen werken. Op deze datum is het Besluit risico's zware ongevallen 2015 in werking getreden waarin een nieuwe indeling is opgenomen van gevaarlijke stoffen conform de Classification, Labelling and Packaging-verordening (CLP). Het is mogelijk dat er door de nieuwe indeling van gevaarlijke stoffen andere bedrijven onder de werking van het BRZO gaan vallen. Vooral bedrijven die werken met gevaarlijke stoffen die opnieuw zijn ingedeeld conform de CLP-verordening kunnen daar mee te maken krijgen.



In Nederland vallen ongeveer 400 bedrijven onder het BRZO-besluit. Deze zogenaamde BRZO-bedrijven moeten veiligheidsmaatregelen treffen om de risico's van zware ongevallen met gevaarlijke stoffen te beheersen. Het BRZO 2015 vervangt het BRZO uit 1999 en is een uitwerking van een nieuwe Europese richtlijn. Het BRZO 2015 regelt welke bedrijven extra veiligheidsmaatregelen moeten gaan treffen. Voor de bedrijven die al onder de werking van het besluit uit 1999 vallen zijn de effecten van het nieuwe besluit beperkt.

Meer informatie is te vinden op de site http://brzoplus.nl/

Arbowet

De Arbowet verstaat onder ''gevaarlijke stoffen'': chemische stoffen (ook in mengsels), brandstoffen, aardgas en lpg (vloeibaar gas). Ook stoffen die door micro-organismen worden geproduceerd en fijnstof vallen in deze categorie. Het gaat om synthetische, maar ook om natuurlijke chemische stoffen.
Andere gevaarlijke stoffen zijn stoffen of preparaten die door invloed van buitenaf tot ontploffing kunnen komen of in bepaalde mengsels explosief reageren.

De Arbowet noemt onderstaand een aantal onderwerpen. De redactie HR-Kiosk voegt daar korte omschrijvingen aan toe die zij op internet tegenkwam (o.m. bij Wikipedia):

• Allergenen: eiwitten die allergische reacties kunnen opwekken. Allergenen kunnen aanwezig zijn in bepaalde ingrediënten. De Europese Unie heeft bepaald dat de ingrediënten die de meeste overgevoeligheidsreacties veroorzaken op het etiket vermeld moeten staan.
• Asbest: een verzamelnaam voor een aantal in de natuur voorkomende mineralen (silicaten), die zijn opgebouwd uit fijne, microscopisch kleine vezels. Inademing kan leiden tot kanker.
• Bestrijdingsmiddelen: het grootste gevaar voor de gezondheid is als residu'n (overgebleven resten) van bestrijdingsmiddelen op voedselgewassen achterblijven. Daarom mag bijvoorbeeld fruit niet kort voor de oogst bespoten worden.
• Cytostatica: in principe zijn alle cytostatica giftige, celdodende stoffen (cytos = cel, statis = stilstand). Wordt o.m. gebruikt bij kankerbestrijding.
• Dieselmotoremissie: Een gevaar voor de gezondheid, zeker voor mensen die vaak binnenshuis werken, bijvoorbeeld in garages. Doordat de (roet)deeltjes vrijkomen na een verbrandingsproces, wordt het dan fijnstof genoemd. Dit kan leiden tot longkanker en andere aandoeningen.
• Houtstof: bij bepaalde bewerkingen van hout op de bouwplaats kan een dusdanige hoeveelheid houtstof vrijkomen dat werknemers kans lopen op schade aan gezondheid. Onder meer: huid-. oog- en luchtwegenkanker.  
• Huidirriterende stoffen: zwak schadelijke stoffen die bij een eenmalig contact met de huid, ogen of luchtwegen kleine beschadigingen aanbrengen. Als de blootstelling aanhoudt of vaak terugkeert, kunnen aandoeningen als eczeem of astma ontstaan.
• Kankerverwekkende en mutagene (stoffen die het erfelijk materiaal kunnen beschadigen) stoffen komen in vrijwel alle werksituaties voorkomen. Bijvoorbeeld in de industrie, bouwnijverheid, ziekenhuizen en laboratoria.
• Kwarts: zit in zand en in de meeste natuurlijke gesteenten, dus in veel bouwmaterialen. Kwartsstof is heel fijn stof, dat niet of nauwelijks te zien is. Het bestaat uit hele kleine onoplosbare stofdeeltjes die diep in de longen terechtkomen. Mogelijk gevolg: longkanker.
• Lasrook: mengsel van fijne stofdeeltjes, gassen en dampen dat vrijkomt bij lassen en de aanverwante processen snijden en solderen. Directe effecten zijn oogirritaties, keel- en luchtwegklachten. Op de lange termijn oog-aandoeningen, zoals chronische bronchitis. En helaas. een verhoogde kans op kanker bij het lassen van rvs (roestvrij staal).
• Nanodeeltjes: het werken met extreem kleine deeltjes, kan leiden tot onbekende giftigheid.
• Ontplofbare stoffen: deze kunnen voorkomen in de vuurwerkindustrie, de wapenindustrie, de bouwnijverheid en laboratoria.
• Ontvlambare stoffen: deze stoffen kunnen gemakkelijk door vonk of open vuur worden ontstoken. Voorbeelden zijn wasbenzine, thinner en ethanol.
• Vluchtige organische stoffen: verzamelnaam voor een groep van koolwaterstoffen die, zoals de naam al suggereert, makkelijk verdampen. Denk hierbij onder andere aan componenten van brandstoffen en oplosmiddelen. Deze stoffen zijn gerelateerd aan een aantal verschillende milieuproblemen, waaronder klimaatverandering, (zomer)smog en verzuring. Verder is van sommige van deze stoffen bekend dat zij schadelijke effecten op de menselijke gezondheid kunnen hebben.
• Voor de voortplanting giftige stoffen: dit zijn onder andere lood en bepaalde bestrijdingsmiddelen, geneesmiddelen, hormonen, weekmakers, lijmen, lakken en oplosmiddelen.

Zelfinspectie bij Arbo op orde

Op de site van de Inspectie SZW kan u checken of u de arbeidsrisico's in het bedrijf kent en u in voorkomende gevallen de juiste maatregelen neemt. Er zijn zes rubrieken:

• risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) en een plan van aanpak (PvA)
• veilig en gezond gedrag
• werkomgeving
• bedrijfsarts
• preventiemedewerker
• bedrijfshulpverlening

gevaaretiketten

ADR staat voor 'Accord européen relatif au transport international des marchandises Dangereuses par Route &q'. Het ADR is het pan-Europese verdrag voor het internationale vervoer van gevaarlijke goederen over de weg.

De etiketten en kenmerken van het ADR zijn verplicht bij het transport over de weg van stoffen en producten met de betreffende gevaarindeling. Behalve de gevaaretiketten en kenmerken wordt bevat ieder etiket ook een gevaarnummer. Zie de overheidssite Risico's van stoffen.

Gevaarlijke stoffen, waar komen ze voor?

Van Xpert (26 januari 2017) is een overzicht verschenen van gevaarlijke stoffen en de sectoren waar je ze treft. Dit tegen de achtergrond dat in Nederland jaarlijks 3700 mensen sterven aan een beroepsziekte en waarbij circa 2000 van die sterfgevallen worden veroorzaakt door blootstelling aan stoffen op de werkvloer.

Om een indruk te krijgen, worden de bovenste vier gevaarlijkstoffen plus vindplaats genoemd:

• Dieselrook: Bouw, wegenbouw, havens, vliegvelden, garages, huisvuilsector, vrachtwagenproductie, wegtransport, carrosseriebouw, landbouw, op-en overslag (veilingen)
• Lasrook: Metaal, scheepsbouw, bouw, carrosseriebouw, autoproductie, installatiebranche
• Organische stoffen: Landbouw (akkerbouw, veeteelt, tuinbouw) en voedingsindustrie
• Allergene stoffen: Bakkers, meelmaalderijen, kunststofindustrie, landbouw

Veiligheid rondom (vloei)stoffen laat te wensen over

Manutan onderzocht de veiligheid op het werk onder ruim 1.200 werkende Nederlanders, waarvan 700 in magazijnen en werkplaatsen. Vloeistoffen en chemische stoffen blijken een belangrijk veiligheidsrisico te vormen.

Van de ondervraagde werknemers in magazijnen en werkplaatsen heeft 35 procent te maken met gevaarlijke of chemische stoffen. Ongeveer een op de tien geeft aan dat die niet altijd goed afgeschermd of opgeborgen worden.  Gemorste vloeistoffen vormen eveneens een risico. Bijna dertig procent zegt dat er op het werk soms al dan niet gevaarlijke vloeistoffen worden gemorst. Daarbij kan het bijvoorbeeld ook om olie of vet gaan. Zo snel mogelijk verwijderen, luidt dan het devies. Maar 54 procent heeft geen idee welk absorptiemiddel voor welke vloeistof geschikt is en ruim 30 procent heeft überhaupt geen absorptiemateriaal voorhanden, zo blijkt uit het onderzoek.

Een belangrijke voorwaarde om veilig te kunnen werken met gevaarlijke stoffen is dat alle werknemers weten met welke stoffen wordt gewerkt, wat de risico's zijn, hoe ze met die stoffen om moeten gaan en hoe ze die moeten opslaan. Manutan geeft op haar website informatie over verschillende richtlijnen voor de juiste etikettering van gevaarlijke stoffen, zoals de PGS 15 richtlijn, de UN normering, ATEX richtlijnen en ADR, IMDG en IATA richtlijnen. (Bronnen: Brisk & Manutan, mrt. 2017)

Asbestziekte; is de Staat daarvoor aansprakelijk?

Nee, volgens de Hoge Raad is er geen sprake van regelgevings- en toezichtsfalen bij de Arbeidsinspectie zodat de Staat niet aansprakelijk is voor het ontstaan van asbestziekte (mesothelioom) bij het slachtoffer. Aldus jurisprudentie d.d. 2 jun. 2017.

De Hoge Raad bespreekt dat van onrechtmatig handelen wegens onvoldoende toezicht door de Arbeidsinspectie met name sprake kan zijn indien de schade van de werknemer in een concreet geval voor de Arbeidsinspectie voorzienbaar was en haar in redelijkheid had moeten nopen tot het nemen van maatregelen. Het gaat er dan om of er voor de Arbeidsinspectie voldoende ernstige en concrete aanwijzingen bestonden om overtreding van de regel en het daaruit voortvloeiende risico op schade aan te nemen en dat risico en die schade moeten dan ook naar aard en omvang voldoende ernstig zijn. Het niet plaatsvinden van toezicht of controle waarin geen concrete aanwijzingen bestaan voor mogelijke overtredingen kan slechts in uitzonderlijke omstandigheden tot aansprakelijkheid leiden.

Asscher pleit voor verlenging verjaringstermijn overtreding gevaarlijke stoffen

De Inspectie SZW kan als het aan minister Asscher ligt bedrijven gaan bestraffen die in het verleden de regels voor het werken met gevaarlijke stoffen hebben overtreden. Dit omdat gezondheidsklachten bij werknemers soms pas na tientallen jaren ontstaan. De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid pleit er daarom voor om de nu geldende verjaringstermijn van vijf jaar te verlengen. (Bron en meer: Rijksoverheid, 5 jul. 2017)

Asscher schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat gezondheidsklachten bij werknemers soms pas na tientallen jaren ontstaan. De minister wil daarom ook een team specialisten instellen dat bij bedrijven gaat controleren of zij hun personeel voldoende beschermen tegen gevaarlijke stoffen. Verder moeten werknemers beter worden geïnformeerd over de risico's. Met de maatregelen trekt het kabinet lessen uit een woensdag verschenen onderzoek naar de werkomstandigheden bij chemiebedrijf Chemours (DuPont) in Dordrecht. (Oud-) Werknemers van het chemiebedrijf stellen dat zij hebben blootgestaan aan onder meer kankerverwekkende stoffen. (Bron: Nu e.a., 5 jul. 2017)

Nieuwe SZW-lijst kankerverwekkende stoffen

In de Staatscourant (2017, 37689) is een nieuwe versie gepubliceerd van de SZW-lijst kankerverwekkende stoffen en processen. Een dergelijke publicatie vindt twee maal per jaar plaats. Het gaat om de stoffen en processen als bedoeld in artikel 4.11 van het Arbeidsomstandighedenbesluit.

Verder heeft minister Asscher begin juli in een brief aan de Tweede Kamer de komst aangekondigd van een kennisplatform gevaarlijke stoffen. In dit kennisplatform zullen bedrijven en Nederlandse kennisinstituten zoals het RIVM, TNO en de Gezondheidsraad kennis gaan uitwisselen over het veilig werken met schadelijke stoffen. (Bron: Rijksoverheid, jul. 2017)

Iemand at groente en fruit uit eigen tuin en heeft nu leukemie

Terwijl Tweede Kamerleden een rondleiding kregen in de fabriek Chemours in Dordrecht, protesteerden inwoners uit Sliedrecht aan de poort. Ze boden de Kamerleden een appel aan uit een tuin vlakbij de fabriek. De Kamerleden kregen uitleg over het nieuwe proefsysteem dat GenX moet filteren uit het industrieel afvalwater.

Er is veel onduidelijkheid over het lozen van gevaarlijke stoffen. Onlangs werd bekend dat een inwoner uit Sliedrecht rondloopt met sterk verhoogde waardes C8 in zijn bloed. Hij at groente en fruit uit eigen tuin en heeft nu leukemie.

Staatssecretaris Dijksma heeft in een brief d.d. 9 oktober 2017 gereageerd. De overheid breidt het bloedonderzoek onder omwonenden van de Dordtse chemiebedrijven DuPont en Chemours uit. Bewoners van delen van Dordrecht, Papendrecht en Sliedrecht die tussen 1970 en 2012 een jaar of langer in de buurt van de fabrieken hebben gewoond, kunnen gratis hun bloed laten testen. Dat gebeurt door de gemeenten. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu betaalt de kosten. (Bron: Arbo online, 17 okt. 2017)

Bedrijven en bedrijfsartsen ontduiken wet veilig werken kankerverwekkende stoffen

Bedrijven blijken de wettelijke verplichtingen ten aanzien van het veilig werken met kankerverwekkende stoffen aan de laars te lappen. Dat blijkt uit een onderzoeksrapport van Capgemini dat in opdracht van Staatssecretaris Van Ark van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is gemaakt.

Bedrijfsartsen zien zelden blootstellinggegevens over kankerverwekkende stoffen van werknemers. De artsen geven in het onderzoek aan hier ook niet naar te vragen en het niet te bespreken met de werkgever. De blootstellinggegevens worden niet meegenomen bij verzuimanalyses van werknemers. (Bronnen: Capgemini & BG Magazine, 5 feb. 2018)

Een miljoen Nederlanders heeft te maken met gevaarlijke stoffen op het werk

1 op de 6 werknemers loopt het risico om ziek te worden omdat zij op het werk te maken hebben met gevaarlijke stoffen. Dat kan leiden tot ernstige ziekten zoals astma, COPD en longkanker. Jaarlijks sterven naar schatting 4.100 mensen door beroepsziekten, waarvan bijna 3.000 mensen door gevaarlijke stoffen.

Ter vergelijking: het aantal verkeersdoden lag in 2017 op 613. Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Tamara van Ark vindt het de hoogste tijd voor actie: ''Gevaarlijke stoffen zijn sluipmoordenaars. Alleen samen kunnen we ervoor zorgen dat het aantal slachtoffers als gevolg van werken met gevaarlijke stoffen afneemt.'' (Bron: Min SZW, 14 mei 2018)

Inspectie SZW richt zich op verminderen blootstelling gevaarlijke stoffen w.o. Chroom VI

Inspectie SZW richt zich op het verminderen van de blootstelling aan gevaarlijke stoffen. Er wordt prioriteit gegeven aan kankerverwekkende stoffen die een grote impact hebben. Chroom VI is een stof die grote gezondheidsschade kan toebrengen. Het motto hierbij luidt ‘road to zero’: zorgen dat de blootstelling aan deze stof zo laag is dat er geen gezondheidseffecten optreden. Bedrijven die met Chroom VI werken moeten alternatieve processen kiezen of maatregelen nemen om de blootstelling zo laag mogelijk te houden. Inspecteurs controleren of bedrijven aan deze verplichting voldoen. Hierbij wordt niet alleen naar Chroom VI gekeken, maar ook naar de overige risicovolle stoffen die binnen de bedrijven toegepast worden of vrijkomen. (Bron: Inspectie SZW, 30 aug. 2018)

Wat te doen tegen gevaarlijk stoffen?

Werk en longen check is een product van Long Alliantie Nederland en Longfonds. Aan de hand van zes vragen kunnen werknemers nagaan of zij worden blootgesteld aan gevaarlijke stoffen wat slecht voor de longen kan zijn.

Ieder jaar sterven er 4100 mensen aan beroepsziekten, waarvan 3000 mensen door blootstelling aan stoffen op het werk. Maar er ook ogenschijnlijk onschuldige stoffen - schoonmaakmiddelen, houtstof et cetera - kunnen leiden tot gezondheidsproblemen.

Over het onderwerp 'gevaarlijke stoffen' kunnen anno 2019 diverse sites worden geraadpleegd: Rijksoverheid, Arbo Portaal, Arbo Online, Alles over F-gassen en vele anderen.

Wat zijn niet gevaarlijke stoffen?

We beperken ons tot de werkende mens. Bijna ieder dag lees je berichten over gevaarlijk stoffen voor het inademen of in aanraking komen met. De lijst wordt almaar groter, dan is het te vet, rood vlees bevat teveel kankerverwekkende stoffen of je wordt er te dik van.
De redactie HR-kiosk vroeg zich af welke stoffen e.d. voor de werkende mens niet gevaarlijk zijn, niet-kankerverwekkend. Om kort te zijn, die lijst konden we op internet niet vinden.

Eerste Kamer niet akkoord met verbod asbestdaken

Er komt voorlopig geen verbod op daken met asbest. De Eerste Kamer heeft het wetsvoorstel voor zo'n verbod verworpen.

Een ultieme poging van het kabinet om het verbod op asbestdaken door de Eerste Kamer te krijgen, is gesneuveld. Een meerderheid van de senaat stemde tegen een wetsvoorstel dat asbestdaken per 2028 verbiedt. Senatoren vrezen dat het verwijderen van deze daken te veel kosten voor bewoners met zich meebrengen en vinden de termijn buiten proporties. Ook zouden er te weinig mensen zijn die het werk kunnen uitvoeren. Uiteindelijk stemde op 4 juni 2019 een ruime meerderheid van VVD, CDA, PVV, PvdA en SGP tegen.

Vrijelijk verkoop van lachgas

De Amsterdamse burgemeester Femke Halsema zint op maatregelen om de verkoop van lachgas vanuit bakfietsen aan te pakken. Het bedrijf dat dit doet, Ufogas, omzeilt de ventvergunning door zich voor te doen als koeriersbedrijf.

Halsema riep in Het Parool (juli 2019) het kabinet op om te gaan optreden tegen het vrij verkrijgen van lachgas. Zij, maar ook haar Rotterdamse collega Ahmed Aboutaleb, wil dat het gas uit de Warenwet wordt geschrapt en weer wordt ondergebracht in de Geneesmiddelenwet. Sinds juli 2016 valt lachgas namelijk onder de Warenwet en is daardoor vrijelijk verkrijgbaar.

In de eerste helft van 2019 werden 67 gezondheidsklachten gemeld. Dat meldt het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC), onderdeel van het UMC Utrecht.

Tijdelijke stop op verkoop beruchte bestrijdingsmiddelen

Kamerleden hebben minister Schouten - Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit - vragen gesteld over de relatie tussen landbouwbestrijdingsmiddelen en de ziekte van Parkinson. Aanleiding voor de vragen is het nieuws op 19 september 2019 waarmee ZEMBLA naar buiten kwam, waaruit blijkt dat in Nederland toegepast landbouwgif Parkinson kan veroorzaken.

In Frankrijk is Parkinson erkent als beroepsziekte onder agrariërs. De Kamerleden vragen of de minister vindt dat dit in Nederland ook zou moeten gebeuren.

Toch maatregelen om asbest te verwijderen

Het kabinet wil toch het aantal asbestdaken terugdringen. Een wetsvoorstel voor een verbod op asbest in daken werd eerder dit jaar door de Eerste Kamer verworpen. Evenwel, in oktober 2019 kondigt Staatssecretaris Van Veldhoven (Milieu) toch maatregelen aan.

Zij schrijft aan de Tweede Kamer dat ze werk wil maken van een eerder aangekondigd fonds. Huiseigenaren die kankerverwekkende asbest willen laten verwijderen, kunnen daarvoor een beroep doen op geld uit dat fonds. Het fonds moet in 2020 beschikbaar zijn en zal tot 2028 lopen. Hoeveel geld er in het fonds zal zitten, is nog niet bekend. Verschillende partijen zullen eraan bijdragen.

Strengere wettelijke grenswaarde dieselmotoremissie gevraagd

De SER-commissie Arbeidsomstandigheden, met vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers, vraagt het kabinet op 20 december 2019 in een brief om spoedige invoering van een strenge wettelijke norm voor Dieselmotoremissie (DME). DME is een kankerverwekkende stof die in vrijwel alle sectoren voorkomt. Sociale partners willen de gezondheidsschade die hierdoor ontstaat verder terugdringen met een nieuwe realistische en tegelijk ambitieuze norm.

De Europese Unie heeft onlangs een grenswaarde voor DME vastgesteld op 50 microgram/m3, nadat Duitsland deze norm had vastgesteld. Wetenschappers en vakbonden concludeerden dat deze waarde veel te hoog was en weinig betekende om werknemers te beschermen. Nederland vraagt een norm die wél beschermt en vijf keer zo laag is als in Europa, 10 microgram/m3 dus.

Wetgever en gemeenten w.b. lachgas niet op een lijn

Gemeente Barneveldse heeft besloten dat er strenger wordt opgetreden tegen het gebruik van de drug. Het gebruik van lachgas neemt schrikbarend toe, partijen willen het gebruik en bezit van lachgas verbieden op en rond evenementen. Veel gemeentes hebben het terugdringen van het gebruik van lachgas al meegenomen in hun beleid.

Ondertussen ziet de wetgever in Den Haag lachgas vooralsnog niet als drug, er is geen verbod op gebruik. De situatie is gelijk aan het gebruik van hasj en wiet, wetgever en gemeenten zitten niet op een lijn.

Veilig gebruik van gevaarlijke stoffen

Het vaststellen van de grenswaardes van gevaarlijke stoffen op de werkvloer gebeurt grotendeels op nationaal niveau. Op Europees niveau bestaat de Working Party on Chemicals, een adviesorgaan van de Europese Commissie. Daarin komen werkgevers, werknemers en overheden uit lidstaten samen om te bespreken aan welke maximale waardes van gevaarlijke stoffen werknemers blootgesteld mogen worden. Inmiddels geldt voor 25 kankerverwekkende stoffen een Europese grenswaarde, waaraan alle lidstaten zich moeten houden.

Gevaarlijke stoffen worden in Nederland genoemd in de databank Grenswaarden, waarin voor meer dan 2000 stoffen een (in Nederland geldende) grenswaarde voor de werkplek is vastgelegd. De SER heeft hierbij een belangrijke rol gespeeld.

Huid- en luchtwegaandoeningen door schadelijke stoffen beter opsporen

Zowel uit de observationele als kwalitatieve studie komt naar voren dat multidisciplinaire samenwerking tussen arboprofessionals belangrijk is voor de preventie van aandoeningen veroorzaakt door beroepsgebonden blootstelling aan schadelijke stoffen. Een factor hierbij is het tijdgebrek dat bedrijfsartsen belemmert om met preventie bezig te gaan. Verzuimbegeleiding heeft meestal prioriteit voor bedrijfsartsen. Ook is over het algemeen weinig over preventie en multidisciplinaire samenwerking vastgelegd in de contracten voor de arbozorg.

Voor zowel signalering als preventie geldt dat binnen bedrijven onderaannemers en ZZP’ers regelmatig buiten beeld blijven. Deze werknemers voeren vaak de werkzaamheden uit waarbij herhaalde blootstelling aan schadelijke stoffen plaatsvindt. Maar aan de preventie van risico’s veroorzaakt door deze blootstelling wordt geen prioriteit gegeven. (Bron: Beroepsziekten, 3 apr. 2020)

Schaderegeling voor ziekte door gevaarlijke stoffen

Het kabinet gaat 'werk maken' van een schaderegeling voor wie ziek is geworden door te werken met gevaarlijke stoffen. Dat heeft op 10 juli 2020 de aangetreden staatssecretaris van Sociale Zaken Bas van 't Wout maandag bekendgemaakt. Hij reageert hiermee op een advies van de commissie Vergemakkelijking Schadeafhandeling Beroepsziekten. Die commissie vindt dat er een regeling moet komen voor mensen die ernstig ziek zijn geworden door het werken met risicovolle stoffen.

 "Na de zomer neemt het kabinet een definitief besluit over de tegemoetkoming en de financiering ervan." Hoe de regeling eruit komt te zien, is dus nog niet duidelijk. (Bron: Nu, 13 jul. 2020)

Verkoop knalvuurwerk en vuurpijlen verboden

Verkoopt u vuurwerk? Het kabinet wil knalvuurwerk en vuurpijlen voor consumenten verbieden. Er komt een verbod op:

• enkelschotsbuizen
• F3 vuurwerk
• knalvuurwerk (incl. knalstrengen)
• vuurpijlen

De wijziging van de Regeling aanwijzing consumenten- en theatervuurwerk (Ract) gaat naar verwachting in op 1 december 2020. (Bron: Ondernemersplein, aug. 2020)

NB: De ingangsdatum van deze (wets)wijziging is nog niet definitief. Inwerkingtreding is afhankelijk van goedkeuring door de Tweede en Eerste Kamer of afkondiging van de Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) of ministeriële regeling én publicatie in het Staatsblad of de Staatscourant.

Volledig verbod op vuurwerk komt snel dichtbij

Een eenmalig volledig verbod op consumentenvuurwerk bij de komende jaarwisseling komt snel dichterbij. In navolging van de 25 burgemeesters in het Veiligheidsberaad vindt ook een groot deel van de Tweede Kamer het niet verantwoord om de ziekenhuizen nog verder te belasten met vuurwerkslachtoffers. Het kabinet wil later in november 2020 beslissen. (Bron: De Volkskrant, 3 nov. 2020)

Werkplekinstructiekaarten voor gevaarlijke stoffen

Een werkplekinstructiekaart (WIK) is kortgezegd de ‘vertaling’ van de informatie op een veiligheidsinformatieblad (VIB). Vaak is een VIB té technisch en uitgebreid om door werknemers op de werkvloer toe te passen. Werkgevers kunnen met behulp van een WIK duidelijke voorlichting en instructie opstellen. Deze is bestemd voor de werknemer die wordt of kan worden blootgesteld aan gevaarlijke stoffen. (Bron en meer: SER, 10 nov. 2020)

Lachgas nog schadelijker dan gedacht

Een beenamputatie als gevolg van lachgasgebruik zou je niet snel verwachten, maar toch gebeurde dit afgelopen jaar in het OLVG, het stadsziekenhuis van Amsterdam. Vijf jongeren moesten de afgelopen tijd een heftige operatie ondergaan vanwege bloedstolsels door het gebruik van lachgas. Artsen trekken onder andere op de site van AT5 aan de bel vanwege de verstrekkende gevolgen. (Bron: FOK, 27 mrt. 2021)

Blootstelling gevaarlijke stoffen bij composietbedrijven

Bedrijven die werken met composieten kennen de risico’s van het werken met gevaarlijke stoffen onvoldoende. Daardoor bestaat de kans dat hun werknemers gezondheidsschade oplopen als gevolg van blootstelling aan deze stoffen. Pas na herhaalde controles van de Inspectie SZW laat een deel van deze bedrijven verbeteringen zien. (Bron: Inspectie SZW, 25 mrt. 25)

Helft van gemeenten voerde al lachgasverbod in

Meer dan de helft van de gemeenten voerde al een eigen lachgasverbod in. Het uitblijven van een landelijk verbod is voor veel gemeenten reden om dit zelf te regelen via de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). (Bron: Gemeente.Nu, 29 mrt. 2021)