Inhoud
- Wat is gebruikelijk
- Hoofdregel
- Fooienregeling
- Rekenvoorbeeld
- Aangifte
- Sympathie kost geld
- Verrekening met loon niet toegestaan
- Twee mogelijkheden
- Naslag
Wat is gebruikelijk
Het is gebruikelijk dat personeel* in bepaalde bedrijfstakken, vooral het personeel in de horeca- en aanverwante bedrijven, fooien (Engels: tronc) ontvangt.
* De fooienregeling is niet alleen van toepassing voor bedienend personeel, maar ook voor werknemers die in de organisatie ander werk doen.
Hoofdregel
Fooien behoren alleen tot het belastbare loon als bij het overeengekomen loon al rekening is gehouden met de ontvangst van fooien (fiscaal: loon van derden). Als regel zal dit niet het geval zijn.
Fooienregeling
Binnen de horeca geldt een fiscale fictie of fooienregeling. Deze stelt dat een werknemer wordt geacht fooien en dergelijke te ontvangen tot een bepaald bedrag, de regels zijn opgenomen in de
Uitvoeringsregeling loonbelasting 2011 (artikel 3.6). Van deze regeling is sprake als een werknemer minder verdient dan het volgens de horeca-
CAO** geldende minimumloon. De werkgever is dan loonheffing verschuldigd over het verschil tussen dit minimumloon en het overeengekomen loon. Bovendien moet, als de werkgever in overeenstemming met de werknemer het bedrag aan fooien op een hoger bedrag schat, van het geschatte bedrag worden uitgegaan. Voor fooien in andere gevallen bestaat geen normregeling.
** Bij het bepalen of een werknemer onder het
CAO-loon uitkomt, is het van belang vast te stellen in welke functiegroep de functie van de werknemer is ingedeeld. Uit jurisprudentie blijkt dat in dit soort kwesties het primair de werkgever is die de functiegroep van de werknemer bepaalt en niet de Belastingdienst.
Rekenvoorbeeld
Stel, een parttime werknemer heeft een brutoloon van € 660 per maand, terwijl hij recht zou hebben op een CAO minimumloon van € 700 per maand. Door de fiscale fictie wordt hij dan geacht € 40 per maand aan fooien te ontvangen, zodat de loonheffing over in totaal € 700 per maand moet worden berekend.
Aangifte
In kolom 5 (fooien en uitkeringen uit fondsen) moet het loon dat door anderen aan de werknemer is uitbetaald, worden ingevuld. Het gaat hier om fooien en uitkeringen uit fondsen. De werkgever boekt alleen fooien waarmee hij bij de vaststelling van het loon rekening heeft gehouden of waarvoor een bijtelling geldt. Als de werknemer dergelijke fooien rechtstreeks van derden krijgt, boekt de werkgever die in kolom 5. Betaalt de werkgever de fooien uit namens derden, dan boekt hij de fooien in kolom 3.
Sympathie kost geld
Voor fooien in andere gevallen bestaat geen normeringsregeling. Dit betekent niet dat deze fooien onbelast zijn. Fooien die hun oorzaak vinden in de dienstbetrekking zijn in ieder geval belastbare inkomsten voor de inkomstenbelasting. Fooien zijn alleen onbelast voor de loonheffing als de gever daarmee niet aan de ontvanger een beloning voor de geleverde prestatie wil gegeven, maar hij dit uitsluitend doet uit andere overwegingen, bijvoorbeeld uit sympathie voor de persoon.
Verrekening met loon niet toegestaan
De Hoge Raad*** heeft in een arrest (mei 2001) uitgesproken dat bedrijven fooien niet mogen verrekenen met het loon. De uitspraak heeft niet alleen effect op de lonen in de horeca. Ook voor onder meer taxibedrijven en kappers heeft de uitspraak gevolgen.
*** Hoogste rechtscollege in Nederland. De Hoge Raad stelt niet meer zelf de feiten vast, maar bekijkt of het gerechtshof bij zijn beslissing het recht goed heeft toegepast.
Twee mogelijkheden
- De werknemer heeft een (vast) salaris, daarenboven ontvangt hij fooien. Alleen over het salaris is belastbaar inkomen.
- De werkgever betaalt aan de horecamedewerker minder loon dan waarop hij – bijvoorbeeld op grond van de CAO – recht heeft. Daarenboven ontvangt hij fooien die het verschil moeten aanvullen. De loonheffingen wordt vervolgens berekend over het lagere loon + ingeschatte fooien. Maar als de werkgever en de werknemer de fooien op een hoger bedrag schatten, dan moet voor de loonheffingen worden uitgegaan van dat hogere bedrag.
Naslag
Meer informatie is te vinden in Handboek Loonheffingen. Ga naar subrubriek Loon- en inkomstenbelasting en klik bij Handboeken Loonheffingen op het door u gewenste jaar.
