Afkoop pensioen 10% ineens

Datum laatste wijziging: 8 november 2024  |  Trefwoorden: , , , , , , , ,

1. Alle informatie op een rijtje
2. 1 op de 7 bijna gepensioneerden wil deel pensioen in één keer opnemen’
3. Levensverwachting

Alle informatie over het bedrag ineens op een rijtje

De wet “Bedrag ineens, RVU en verlofsparen’ is op 12 januari 2021 goedgekeurd door Eerste Kamer. Het doel van de wet is om op pensioendatum meer flexibiliteit te bieden. In dit artikel lees je welke veranderingen er op stapel staan en wat de voor- en nadelen zijn.

10% in één keer vanaf 2024

Helaas is het weer uitgesteld. Vanaf 1 januari 2024 kun je tot maximaal 10% van de waarde van het opgebouwde ouderdomspensioen in één keer opnemen. Zo’n bedrag dat je in één keer mag opnemen wordt overigens ook wel afkopen of lump sum genoemd. De mogelijkheid om een deel van je pensioen in één keer uit te laten keren, maakt dat je je pensioen kunt gebruiken op een manier die beter aansluit bij jouw persoonlijke situatie. Maar meer keuzevrijheid betekent wel dat je goed moet bekijken wat het beste past is jouw situatie.
Is uitgesteld naar 2025 (of later)

De opname is vrij besteedbaar

Het bedrag dat je netto overhoudt mag je gebruiken waarvoor je wilt. Dat kan zijn aflossen op de hypotheek, die wereldreis die je altijd al wilde maken of die nieuwe auto. Het is jouw geld, maar je bent wel belasting verschuldigd over de uitkering.

Slechte gezondheid

Een pensioenuitkering is levenslang. Dus hoe ouder je wordt hoe meer pensioen je in totaal ontvangt. Als je niet zo gezond bent en je verwacht niet oud te worden, dan is het aantrekkelijk om nu alvast een deel van dat pensioen in één keer te ontvangen. Binnen is binnen, zeg maar.
Redactie: wanneer veel pensioengerechtigden van dit recht gebruik gaan maken, zal de "stervenswinst" voor pensioenfondsen een stuk minder worden.

Levenslang een lager pensioen

Als je in 2023 of daarna in één keer een deel van 10% laat uitkeren betekent dat wel dat je pensioen voor de rest van je leven ook ongeveer 10% lager is. Let op: dit geldt ook voor het partnerpensioen.

Je moet over de pensioenopname in één keer belasting betalen

Over je pensioen moet je belasting betalen. Daarbij maakt het niet uit of je het bedrag in één keer ontvangt of maandelijks. Als je in één keer een flink bedrag ontvangt kan het zijn dat je in een hogere belastingschijf terecht komt. Als AOW-er betaal je over de eerste € 37.149 slechts 19% (2023) aan belasting. Daarboven betaal je 37%. Is het totale belastbare inkomen meer dan E 73.032 dan betaal je zelfs bijna 50% over het meerdere. Het kan dus zijn dat je veel meer belasting betaalt. Daarbij kan het zijn dat je ook nog de ouderenkorting in dat jaar misloopt en toeslagen. Tenslotte telt het bedrag dat je netto overhoudt het jaar daarop mee voor de heffing in Box 3 – tenzij je het consumeert.

Berekening 10%?

Heb je een beschikbare premieregeling dan is dat simpel. Bij zo’n pensioenregeling staat er op pensioendatum een pensioenkapitaal voor je klaar. Het bedrag waarvan je 10% kunt laten uitkeren is dus bekend. Dat is anders bij een middelloonsysteem. Hier is alleen bekend hoeveel pensioen je jaarlijks gaat krijgen en weet je als deelnemer niet welk pensioenkapitaal de verzekeraar of het pensioenfonds daar tegen over heeft staan. Dat moet dus berekend worden. Hoe die rekensom er uit gaat zien is nu nog niet bekend. Bij een aantal pensioenfondsen zoals het ABP kun je al zien wat er in jouw “pot” zit.

Voorbeeld berekening en effect van pensioen ineens

Stel pensioenkapitaal op pensioendatum op

€ 300.000,00 Netto uitkering *
Pensioenbedrag per maand €    1.510,00
Pensioenbedrag per jaar €  18.120,00 €  18.120,00
Afkoopvoet 18 jaar ** € 326.160,00
Bedrag ineens 10% €   32.616,00
Rest pensioenkapitaal € 267.384,00
Pensioenbedrag per maand €     1.345,10
Pensioenbedrag per jaar €   16.141,20 €   16.141,20
Totaalbedrag in eerste jaar €   48.757,20 €   43.058,00
Daarop volgende 17 jaren/per jaar €   16.141,20
Verschil per jaar netto €    1.978,80
Over de gehele periode van 18 jaren  €  35.618,40
  Het gaat hier om een relatief laag pensioen, maar wel representatief. 
* Bij de berekening is rekening gehouden met de algemene heffingskorting
** De afkoopvoet is de verwachte pensioenjaren, dat mogelijk bijgesteld wordt naar 20
*** Er is geen rekening gehouden bij het netto besteedbaar inkomen met de AOW en extra heffing


Stel dat het pensioenkapitaal € 600.000,00 is i.p.v. € 300.000,00
Stel pensioenkapitaal op pensioendatum op € 600.000,00 Netto uitkering *
Pensioenbedrag per maand €    3.273,00
Pensioenbedrag per jaar €  39.276,00 €  21.230,00
Afkoopvoet 18 jaar ** € 706.968,00
Bedrag ineens 10% €   70.696,80
Rest pensioenkapitaal € 529.303,20
Pensioenbedrag per maand €     2.890,00
Pensioenbedrag per jaar €   34.680,00 €   18.910,00
Totaalbedrag in eerste jaar € 105.376,80 €   54.611,00
Daarop volgende 17 jaren/per jaar €   34.680,00
Verschil per jaar netto €    2.320,00
Over de gehele periode van 18 jaren €  41.760,00

Bij een hoge afkoopsom is het voordeel relatief aanmerkelijk minder

Middeling over 3 jaren kan een belangrijk voordeel zijn v.w.b. de belasting die anders ineens betaald moet worden over het volle bedrag. Het vorige kabinet heeft N.B. afgesproken dat middeling per 2023 niet meer zou worden toegestaan, omdat het toch niet zoveel zou uitmaken. In het geval van 10% ineens is dat wel het geval! 
Volgens de website van de Belastingdienst is middeling alleen mogelijk over de jaren 2022/2023 en 2024. 

Belangrijke regels

Daarnaast zijn er nog een paar regels waar je rekening mee moet houden.

Eerder vrijgekomen pensioen
Dit onderdeel van de wet gaat pas in op 2024. Heb je een pensioen dat eerder vrijkomt en wil je gebruik maken van de 10% regeling, dan moet je je pensioen uitstellen bij de aanbieder waar het nu loopt tot 1 januari 2024.

Geen hoog-laag pensioen in combinatie met een bedrag ineens
Om te voorkomen dat het levenslange pensioen op termijn te laag wordt, is het niet toegestaan om een hoog-laag pensioen af te sluiten als je ook een bedrag in één keer laat uitkeren. Ook de zogenaamde AOW-overbrugging mag niet in combinatie.

Medewerking noodzakelijk
Het eerder uit laten keren van een deel van je pensioen is een keuzerecht. Jouw pensioenuitvoerder is verplicht om hieraan mee te werken.

Klein pensioen
Het pensioen dat na de afkoop van 10% resteert moet meer zijn dan € 592,51 bruto per jaar (afkoopgrens van kleine pensioenen in 2024)

Toestemming partner
Als door de eenmalige uitkering het partnerpensioen lager wordt, moet je partner toestemming geven.

Pensioen voor ex-partner
Heeft jouw ex-partner recht op een deel van het opgebouwde pensioen? Dan ontvangt zij ook haar deel in één keer.

Wel of niet een deel van het pensioen in één keer uitkeren?
Wat het beste is, hangt af van je persoonlijke wensen en situatie. Een bedrag in één keer lijkt aantrekkelijk, maar betekent een lager pensioen voor de rest van je leven en de kans is groot dat je meer belasting betaalt. De uitkering is de rest van je leven lager. 
Ook kunnen toeslagen ververvallen cq lager worden dat jaar.

Tweede Kamer neemt wetsvoorstel herziening bedrag ineens, RVU en verlofsparen aan

Het wetsvoorstel herziening bedrag ineens, RVU en verlofsparen past de Wet bedrag ineens, RVU en verlofsparen aan om de uitvoering eenvoudiger te maken voor pensioenfondsen en verzekeraars en duidelijker voor deelnemers.

De Wet bedrag ineens, RVU en verlofsparen (wetsvoorstel 35 555) geeft deelnemers aan pensioenregelingen de mogelijkheid om een deel van hun opgebouwde pensioen in één keer op te nemen. Dit kan op de pensioendatum of in februari van het jaar na het bereiken van de AOW-leeftijd.
De invoering van het onderdeel keuzerecht voor het bedrag ineens is een aantal keer uitgesteld. Eerst zou het wetsvoorstel op 1 januari 2022 ingaan, maar de datum is nu verschoven naar 1 juli 2025.
Het kabinet wil pensioenfondsen en verzekeraars meer tijd geven om hun systemen aan te passen en deelnemers goed te informeren over de gevolgen van hun keuze.
Opname van een bedrag ineens kan namelijk invloed hebben op het resterende pensioen en op andere financiële zaken, zoals belastingen en toeslagen.

De Tweede Kamer is op 8 oktober 2024 akkoord gegaan met het wetsvoorstel. Hierbij is ook over een aantal amendementen en moties gestemd. Eén motie is aangenomen.

Amendementen

De volgende amendementen zijn in stemming gebracht:
  • Amendement van de leden Stultiens en Van Kent over een verruiming van de RVU-drempelvrijstelling – verworpen
  • Amendement van het lid Joseph over het per pensioenuitvoerder en beroepspensioenregeling bepalen of de mogelijkheid van het bedrag ineens geboden wordt – verworpen
  • Gewijzigd amendement van het lid Vermeer ter vervanging van nr. 16 over een aanvulling op het bedrag ineens als na invaren het pensioenrecht bij de waardeoverdracht wordt verhoogd – verworpen
  • Amendement van het lid Inge van Dijk ter vervanging van nr. 12 over het op aanvraag verminderen van het toetsingsinkomen met de eenmalige uitkering – verworpen
De Tweede Kamer heeft daarnaast gestemd over de volgende moties:
  • Motie van het lid Van Kent over een voorstel om pensioenfondsen niet te laten invaren in 2025 – verworpen
  • Motie van het lid Flach c.s. over op basis van monitoring en evaluatie van de Wet herziening bedrag ineens bezien of en hoe de doelgroep kan worden uitgebreid – aangenomen

Het wetsvoorstel gaat nu voor behandeling naar de Eerste Kamer

De inwerkingtreding van het keuzerecht voor opname bedrag ineens is op z’n vroegst per 1 juli 2025. Dan moet het parlementaire proces vóór 1 januari 2025 zijn afgerond, gezien de implementatiefase van zes maanden.

1 op de 7 bijna gepensioneerden wil deel pensioen in één keer opnemen’

Mensen die stoppen met werken kunnen vanaf juli 2025 een deel van hun pensioen ineens opnemen. 14 procent overweegt dit, maar de meeste mensen zijn sceptisch.

Onder de mensen die een deel van hun pensioen ineens op zouden nemen, wordt een verre of lange reis (27 procent) het vaakst genoemd als bestemming van dit geld. Ook een nieuwe camper of caravan staat bij één op de acht (13 procent) op het wensenlijstje. Dit blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder 4.700 deelnemers van 55 jaar en ouder die in de komende jaren nog met pensioen gaan. 

Bedrag ineens

Als de Eerste Kamer instemt, dan kunnen vanaf 1 juli 2025 nieuwe gepensioneerden met de regeling ‘bedrag ineens‘ maximaal 10 procent van hun opgebouwde pensioen in één keer opnemen. Voor de werknemer met een gemiddeld inkomen gaat het om een bedrag van zo’n € 20.000 dat in één keer kan worden uitgekeerd. Dit kan eenmalig: bij de start van hun pensioen, of bij het bereiken van de AOW-leeftijd. Wie daar gebruik van maakt, ontvangt daarna maandelijks een lagere pensioenuitkering.

Sigaar uit eigen doos

Zes op de tien (62 procent) van de aanstaande gepensioneerden zien de regeling Bedrag ineens niet zitten. Zij vinden een grote eenmalige opname vooral als een ‘sigaar uit eigen doos’ en denken dat zo’n opname nadelig voor hen uitpakt. Over die opname moet je namelijk belasting betalen, bij hoge uitkeringen soms voor meer dan de helft van het bedrag

Liever zekerheid

Ook voor mensen met toeslagen kan de regeling negatieve gevolgen hebben: bij een hoge opname lopen ze het risico dat ze toeslagen terug moeten betalen. Veel deelnemers kiezen dan liever voor zekerheid, om ook in de jaren daarna voldoende over te houden. 
Hoewel een relatief kleine groep er zelf gebruik van zou maken, vindt onder het totale aantal deelnemers een groot deel (41 procent) het wel goed dat de regeling er komt. Vooral omdat het mensen meer vrijheid geeft over hun eigen pensioen. Een derde (34 procent) is tegen de regeling.

Levensverwachting

Prognose levensverwachting 65-jarigen: 20,96 jaar in 2030. Dit is ook een prognose voor het aantal pensioenjaren.
De levensverwachting van 65-jarigen zal 20,96 jaar zijn in 2030, verwacht het CBS. Beleidsmakers gebruiken dit cijfer om de toekomstige AOW-leeftijd vast te stellen. De prognose van de levensverwachting is een onderdeel van de Kernprognose 2024–2070 die het CBS op 17 december publiceert.
De afkoopvoet voor 10% ineens zal mogelijk ook evenredig verhoogd worden