Verzekeraars azen op pensioenfondsen of zijn pensioenfondsen allang in bezit van verzekeraars?

Opinie  |  za 18 jul 2020  |  Bron: Telegraaf HR-kiosk  |  Auteur: Andries Bongers  |  Trefwoorden: Pensioenfonds, Athora, Levensverzekeringsmaatschappij, Pensioenakkoord, Pensioenstelsel, Administratiekantoor

Athora, de nieuwe eigenaar van de levensverzekeringsmaatschappijen (en pensioenverzekeraars), Reaal en Zwitserleven, zal proberen nog meer overnames te doen, voordat het over 3 tot 5 jaar mogelijk naar de beurs gaat.
Athora deed in 2019 zijn entree op de Nederlandse markt door Vivat te kopen, de voormalige verzekeringstak van SNS Reaal, waar de merken Zwitserleven en Reaal onder vallen. (De Athora Holding is gevestigd op de Bermuda eilanden)
Naast andere levensverzekeraars zijn potentiële overnamedoelen ook de verplichtingen van kleine pensioenfondsen. Die kunnen in de complexe procedure rond het invaren van historische verplichtingen in een nieuw pensioenstelsel een natuurlijk moment aangrijpen om die oude verplichtingen onder te brengen bij verzekeraars (Telegraaf 18-7-2020).

Hoe zit de organisatie van een pensioenfonds in elkaar?

Het lijkt natuurlijk logisch dat van de 1.700 miljard euro aan vermogen dat ingebracht wordt in het nieuwe pensioenstelsel, de verzekeraars een graantje willen meepikken, zodat iedereen kan profiteren van het “Zwitserlevengevoel”.
Laat ik u eerst nog uitleggen hoe de organisatie bij de meeste pensioenfondsen is.
Een pensioenfonds bestaat uit een bestuur, waarin een 10-tal bestuursleden zitten als afgevaardigden van werknemers- en werkgeversorganisaties, daarnaast hebben ze een kleine staf. Meestal bestaat een bestuur van een pensioenfonds uit niet meer dan 20 leden. Daarnaast is er een onafhankelijk administratiekantoor dat het beheer heeft over de administratie en de verantwoordelijkheid over de beleggingen. Zo’n administratiekantoor is vaak weer opgericht door een verzekeringsmaatschappij. Bijvoorbeeld Aegon richtte het administratiekantoor STAP op, dat de administratie en beheer doet voor een tiental pensioenfondsen. Dit als voorbeeld, want er zijn veel meer van dit soort constructies.
De administratiekantoren besteden de beleggingen weer uit aan beleggingsmaatschappijen, zoals ABP, via het zelfstandige administratiekantoor Algemene Pensioen Groep N.V (APG),  bij Goldman Sachs. Dus via een omweg komt een groot deel van het geld van werknemers nu al bij verzekeraars en beleggingsmaatschappijen terecht. In principe is daar niks mis mee, ware het niet dat de kosten en premies voor het beleggen relatief erg hoog zijn.

De beleggingen zullen collectief gebeuren

In het Pensioenakkoord is principieel besloten dat (vooralsnog) de beleggingen collectief zullen gebeuren en dat niet iedere deelnemer individueel kan beleggen. Dat lijkt een geruststelling; de gemiddelde pensioendeelnemer kan immers de risico’s van het beleggen nauwelijks overzien. Dat lijkt een voorzorg, maar besef wel dat de meeste gelden nu al via verzekeringsmaatschappijen en beleggingsorganisaties worden beheerd en grote delen daarvan daar worden opgeslokt.
Athora is een organisatie, die gevestigd is op de Bermuda; u weet wel van die driehoek waar spookachtig veel is verdwenen.
We zullen over 6 jaar zien, waar het Pensioenakkoord toe heeft geleid; het Pensioenakkoord van 2011 is overigens nooit uitgevoerd.