Overspannen werd burn-out genoemd en nu heet het ‘psychische vermoeidheid door het werk

Opinie  |  ma 12 feb 2024  |  Bron: HR-kiosk & CBS  |  Auteur: Andries Bongers  |  Trefwoorden: Burn-out, Overspannenheid, CBS, Psychische vermoeidheid, Psychosociale arbeidsbelasting, Overspannen, Stress, Uitgeblust


CBS heeft de term 'burn-out' als aandoening geschrapt: 'Term is te vaag en leidt tot verwarring'
Maar hoe je het ook noemt, de vraag is eerder waardoor het komt.

Iedereen kent wel iemand die uitgeblust en totaal overwerkt thuis op de bank zit. Maar niemand weet wat een burn-out precies is. Omdat de term te vaag zou zijn en alleen maar tot verwarring zou leiden, verdwijnt het begrip bij het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in de prullenbak. „Het begrip is jarenlang door iedereen verkeerd geïnterpreteerd.”
NSC-lijsttrekker Pieter Omtzigt kreeg het, VVD-Kamerlid Ockje Tellegen en ook partij voor de Dieren-voorvrouw Esther Ouwehand kreeg een burn-out. Steeds meer mensen werden de afgelopen jaren met de aandoening gediagnosticeerd. Zelfs Christiaan Vinkers, hoogleraar Stress en Veerkracht aan het Amsterdam UMC, had geen idee wat de aandoening nu precies inhield. En hij is er nog wel in gespecialiseerd: „Niemand weet dit. Ook ik niet. En zolang er wetenschappelijk gezien nog zoveel onduidelijk is, kan het aantal mensen dat er last van heeft natuurlijk ook niet worden gemeten.”

Tot zover een verkorte poging om toch aan te geven wat mogelijk een burn-out of zoals we vroeger zeiden overspannen nu globaal inhoudt. Misschien door het een nieuwe containernaam te geven “Burn-out” zijn we afgedwaald van de werkelijke oorzaak.
Het is een complex van factoren, die zowel een privé- als zakelijke oorzaak kunnen hebben. Maar is er misschien ook een hoofdoorzaak, dat medewerkers, vaak ook nog onverwacht afhaken?
Het is kennelijk al moeilijk om aan te geven wat een burn-out inhoudt, maar wellicht nog interessanter is de vraag: waardoor komt het meestal? Waarschijnlijk niet door te hard werken.

Laat ik een poging wagen

Het overkwam mij ook een 25-tal jaren geleden en iedereen in mijn omgeving en ikzelf begrepen het niet. Ik kon toch overal tegen? Ik heb toen in gesprekken met mijn psycholoog moeten leren, dat ik zelf de grootste oorzaak was van de burn-out.
Wat was namelijk het geval: ik werkte ontegenzeggelijk lang en hard en had vele ballen in de lucht, maar dat was zo bleek maar bijzaak.
Ik werd namelijk diverse keren teleurgesteld in de plannen, die ik had, maar die door anderen niet werden begrepen. Die teleurstelling en vooral de onmacht werd voornamelijk opgewekt, door mijn onjuiste inschatting van wat mijn omgeving zou moeten accepteren. Anders gezegd: ik legde de lat voor mezelf en mijn omgeving gewoon te hoog en had daardoor de mislukking en teleurstelling al ingebouwd. Natuurlijk ging het gepaard met een sterke drive en werklust en misschien wel bijkomende vermoeidheid, maar de belangrijkste factor was onmacht.
Mijn boodschap is, ook naar het management in haar doelstellingen: leg de lat niet te hoog en jaag jezelf en anderen niet over de kling, want mijn bedrijfsarts zei indertijd al: het gebeurt juist de beste mensen en die willen we niet missen.