In 2011 telde Nederland in totaal 728.000 zelfstandigen zonder personeel. Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft berekend dat het aantal zzp-ers in de afgelopen tien jaar met 200.000 personen is toegenomen.
Was er tot en met 2011 nog groei, het aantal startende ondernemers is in 2012 ten opzichte van het jaar ervoor met 15 procent gedaald. Bijna 104.000 personen startten het afgelopen half jaar een onderneming, ruim 17.700 minder dan in 2011. Deze ondernemers zijn samen 121.400 bedrijven gestart, zo blijkt uit het Startersprofiel 2012 van de Kamer van Koophandel Nederland. Vooral de dienstensector blijkt erg populair onder de starters. Zeker 63% van alle startende ondernemers is actief binnen deze sector. Vijf jaar geleden was dit nog 46%. Het aandeel starters in de bouw is gehalveerd in een tijdsbestek van vijf jaar. In 2007 lag het aandeel nog op 20%, nu is dat 10%.
Binnen de totale groep van startende ondernemers neemt het aantal zzp-ers flink toe. In 2008 was 89% van de starters zzp-ers, dit is in 2012 flink gestegen naar 96%. Hoewel het aantal vrouwelijke ondernemers onder de starters iets is afgenomen in 2012, nam het aantal vrouwen onder de groep buitenlandse starters toe. In totaal is een derde van de startende ondernemers vrouw. De gemiddelde leeftijd van de startende ondernemer is 38 jaar, dit is al jaren gelijk. (Bron: De Telegraaf, 8 jan. 2013)
Veel zzp-ers geven er na een paar jaar alweer de brui aan, zo valt af te leiden uit cijfers van de Kamer van Koophandel. Van de ondernemers die in 2007 zijn begonnen, is in 2012 57 procent nog actief. Van degenen die in 2008 een bedrijf startten, is dat in 2012 nog 61 procent en van de ondernemers die in 2009 startten is dat 68 procent.
De Kamer van Koophandel hanteert een andere definitie van het begrip zzp-er dan het CBS. Het CBS baseert zich op enquêtes onder de beroepsbevolking en gaat daarbij uit van het criterium dat iemand minimaal 12 uur per week werkt. De Kamer van Koophandel* baseert zich op het aantal inschrijvingen in het Handelsregister. Zij komt hierdoor voor dit jaar uit op 758.000 zzp-ers.
* De Kamer van Koophandel (KvK) heeft een app gelanceerd waarmee werkgevers het volledige Handelsregister kunnen raadplegen. De App Handelsregister maakt het eenvoudiger om overal en altijd te controleren met wie u zaken doet. De KvK breidt de komende tijd haar digitale dienstverlening verder uit, zie site KvK.
In het eerste kwartaal van 2012 waren er in Nederland bijna 1,1 miljoen zelfstandigen. Hiervan had 68 procent geen personeel in dienst, ongeveer 28 procent had dit wel en ruim 3 procent was een meewerkend gezinslid.
Bedrijfsorganisatiedeskundige of -adviseur is het meest voorkomende beroep onder zzp-ers die diensten aanbieden. Daarnaast zijn er veel kappers of schoonheidsspecialisten en beroepen in de bouw, zoals timmerman, aannemer timmerwerk en schilder. Ook medische beroepen als arts en fysiotherapeut staan in de top tien van meest voorkomende beroepen.
Het aantal zelfstandigen zonder personeel is de laatste jaren sterk toegenomen, mede doordat werknemers steeds vaker voor zichzelf zijn begonnen.
Zes op de tien ondernemingen doen dit inmiddels of zijn van plan dat komend jaar te gaan doen. Dat blijkt uit onderzoek van brancheorganisatie ABU. 42 procent bemiddelt al zzp-ers, nog eens 19 procent wil dit gaan doen. Eveneens 19 procent bemiddelt nu geen zzp-ers en is dat ook in de toekomst niet van plan.
zzp-ers gaan via uitzendbureaus vooral aan de slag in de technische vakgebieden en in de bouwsector. Ook projectmanagement, gezondheidszorg, transport en logistiek en IT zijn sectoren waarin veel zelfstandigen via een uitzendonderneming werk vinden.
Uitzendbureaus treden vooral op als bemiddelaar tussen opdrachtgever en zzp-ers. Daarnaast bieden ze administratieve ondersteuning. De zelfstandigen zelf hebben vooral behoefte aan opdrachten, snelle betaling en minder administratie.
Minister Schippers (Volksgezondheid) wil een meldplicht voor nieuwe zorgaanbieders gaan invoeren. Op dit moment is nog het relatief eenvoudig om een nieuwe zorginstelling op te richten.
Startende zorgaanbieders moeten in de toekomst aan meer voorwaarden voldoen voordat zij zorg mogen gaan verlenen. Zo moeten zij melding maken van de exacte startdatum. Daarnaast wordt getoetst of de kwaliteit en de administratieve organisatie van de zorgaanbieder op orde zijn, of de inschrijving in het handelsregister correct is geweest en of beroeps- of bestuursverboden in de weg staan aan het goed functioneren van de zorgaanbieder. Schippers wil de zwaarte van de toetsing afhankelijk stellen van het type zorgaanbieder.
Het plan van Schippers is een concrete uitwerking van het nieuwe zorgplan dat zij op 6 februari 2015 bekend heeft gemaakt. (Bron: Dirkzwagergezondheidszorg / Rijksoverheid, 8 mei 2015)
In 2014 was 2,3 procent van de werkzame beroepsbevolking gedetacheerd. Het aandeel uitzendkrachten was met 2,7 procent iets hoger. 9,4 procent van de werkenden bood als zzp-er eigen arbeid of diensten aan. (Bron: CBS, 18 jun. 2015)
De opwaartse lijn die de ZP-Index begin 2015 te zien gaf, zet zich ook in het tweede kwartaal voort. Die stijgende lijn is het beste terug te zien in de enorme stijging van het aantal opdrachten: maar liefst 30% meer!
Het aantal aanbiedingen op opdrachten neemt evenwel af, wat erop zou kunnen wijzen dat er minder professionals beschikbaar zijn in de markt. (Bron: FlexNieuws, 24 jul. 2015)
Het aantal starters in het MKB is in juli 2015 11% lager dan in juli 2014. Gemiddeld was de groei in het eerste halfjaar van 2015 2% lager ten opzichte van het eerste halfjaar 2014. Dat is een aanzienlijk verschil. Daartegenover blijft het aantal startende zzp-ers groeien ten opzichte van dezelfde maand een jaar eerder. Dit wijst op de trend dat het gemakkelijker is om alleen te beginnen dan als ‘klassiek’ bedrijf, waar personeel voor in dienst moet worden genomen en waarvoor veel investeringen moeten worden gedaan, aldus de KvK Bedrijvendynamiek.
Het persoonlijk inkomen van zelfstandigen was in 2014 gemiddeld 38 duizend euro per jaar. Zelfstandigen zonder personeel (zzp-ers) zaten daar net onder met 34 duizend euro. Zelfstandigen met personeel (ZMP’ers) verdienden gemiddeld meer met 51 duizend euro. De topverdieners onder zelfstandigen zijn de directeur-grootaandeelhouders (DGA’s) met 67 duizend euro. (Bron: CBS, 27 okt. 2015)
Van de bijna 1,35 miljoen mensen die werken als zzp-er is voor zes op de tien het ondernemersinkomen het belangrijkst. Voor vier op de tien is een andere inkomstenbron, bijvoorbeeld loon of pensioen, belangrijker. (Bron: CBS, 27 jan. 2016)
Het persoonlijk inkomen van een zzp-er ligt gemiddeld ruim 10 procent lager dan van een werknemer. De beroepsgroep zzp-ers die het meest achterloopt op het inkomen van werknemers is die van kunstenaar. Deze zzp-ers ontvangen bijna de helft minder inkomen dan collega’s in loondienst. Beroepen die bijvoorbeeld financieel floreren onder zzp-schap zijn vooral artsen, maar ook bedrijfskundigen en hoveniers. (Bron: CBS, 5 mrt. 2016)
Professionals onder de 36 jaar starten op jongere leeftijd met het zelfstandig ondernemerschap dan hun oudere collega-zzp-ers dat voorheen deden. Dit blijkt uit onderzoek van ZP Facts, de marktmonitor voor zelfstandig professionals (zzp-ers) in de zakelijke dienstverlening (18 maart 2016).
De jongste generatie hoogopgeleide kennisprofessionals heeft een sterke drang om eigen baas te zijn, een grote behoefte aan flexibele werktijden en het uitvoeren van hun werk naar eigen inzicht. Van schijnzelfstandigheid, een verkapt dienstverband tussen zzp-ers en opdrachtgever, en ‘gedwongen’ zelfstandigheid is haast geen sprake onder jonge zelfstandigen.
Zelfstandigen zonder personeel die in een praktijk van medisch specialisten werken verdienen het meest. Ze laten de zzp-ers die elders werkzaam zijn ver achter zich. Er is hierbij gekeken naar het doorsnee ondernemersinkomen. Dat is het ondernemersinkomen waar de ene helft van de zzp-ers boven en de andere helft onder zit.
Het ondernemersinkomen omvat inkomen uit eigen onderneming, of loon directeuren, of overige inkomsten uit arbeid, of een combinatie hiervan. Voor zzp-ers die werkzaam zijn in een in praktijk van medisch specialisten kwam het ondernemersinkomen in 2014 uit op 150 duizend euro. Ook andere bedrijfstakken in de gezondheidszorg staan hoog in de top tien van doorsnee ondernemersinkomen, zoals apotheken en tandarts- en huisartspraktijken.
Het aantal mensen dat de stoute schoenen aantrekt en voor zichzelf begint, blijft groeien. Dit blijkt uit cijfers van het Economisch bureau van ING. De maar liefst 39.000 starters die er in het eerste kwartaal bij zijn bijgekomen, zorgen voor een toename van 8 procent. Het is voor het vierde kwartaal op rij dat het aantal zelfstandigen groeit.
Volgens het Economische Bureau van ING viel met name de groei van het aantal starters in de transportsector op. Het aantal ingeschreven taxichauffeurs vervijfvoudigde bijna. Deze stijging loopt volgens ING hand in hand met de vereenvoudiging van de taxiwet sinds 1 januari en de toenemende populariteit van het digitale taxibedrijf Uber, dat met zelfstandige ondernemers werkt. (Bron: PW De Gids, 27 mei 2016)
Het totaal aantal totaal fulltime zzp-ers komt per 30 juni 2016 uit op 869.454 en parttime zzp-ers op 214.670. Naast de sterke groei van het aantal startende parttime zzp-ers constateert de KvK een lichte daling in de groei van het aantal fulltime zzp-ers. D
De sterkste relatieve stijger bij zzp-ers is de taxibranche: van 224 inschrijvingen in het eerste halfjaar van 2015 naar 1.730 in 2016. Bij de parttime zzp-ers zijn sterke stijgers de sector zakelijke dienstverlening (communicatie en grafische vormgeving) en de sector gezondheid (overige paramedische praktijken en alternatieve genezers).
De Wet DBA dient volgens sommigen naast bestrijding van de schijnzelfstandigheid ook nog een ander doel, namelijk het uitdunnen van het aantal zzp-ers. Niet geheel onlogisch als men naar de zelfstandigenaftrek kijkt. Deze bedraagt in 2016 circa 1,7 miljard euro en daar was nooit op gerekend. En stel dat het aantal zzp-ers nog verder groeit - en daar lijkt wel op - wat dan? Wat de totale kosten van de startersaftrek in 2016 betreft, moet de redactie HR-kiosk het antwoord schuldig blijven.
De gemiddelde betaaltermijn van Nederlandse bedrijven is opgelopen naar 54 dagen. ‘Dat maakt met name MKB-bedrijven kwetsbaar’, aldus Betaalme.nu.
Dertig dagen wordt steeds breder gezien als een betalingstermijn die past bij maatschappelijk verantwoord ondernemen, bedrijven zouden zich moeten verantwoorden wanneer zij een langere betalingstermijnen hanteren. (Bron: CM Web, 31 aug. 2016)
Parttime zzp-schap zit in de lift, terwijl het aantal startende fulltime zzp-ers daalt. Dat blijkt uit de KvK Bedrijvendynamiek over augustus 2016.
In augustus zijn veel meer (36%) parttime zzp-ers gestart dan in augustus vorig jaar: hun aantal stijgt van 1.709 in augustus vorig jaar naar 2.330 in augustus dit jaar. De groei van het aantal startende fulltime zzp-ers neemt met 9% af in augustus 2016 ten opzichte van dezelfde maand een jaar eerder: het aantal startende fulltime zzp-ers bedraagt in augustus 2016 7.385 ten opzichte van 8.120 in augustus vorig jaar. Tot eind augustus zijn 3% minder zzp-ers gestart dan in dezelfde periode vorig jaar.
Sinds tweede kwartaal 2011 niet voorgekomen, afname zzp-ers in plaats van verdere groei.
CBS verklaring voor de daling: Bijna de helft van de stoppende zzp-ers stapt over naar een baan in loondienst. In 2016 gaat het tot en met het derde kwartaal om bijna 75.000 mensen ofwel 5 procent van de zzp-ers. Dat is volgens het CBS duidelijk meer dan in voorgaande jaren.
Bekend verhaal: Van de zzp-ers die overgingen naar het werknemerschap bemachtigden er dit jaar maar weinig een vaste baan. In de meeste gevallen ging het om een 'flexibele' arbeidsrelatie, zoals een tijdelijk contract, aldus het CBS. (Bron: Volkskrant en CBS, 17 nov. 2016)
Er zijn in de eerste drie maanden van 2017 drie keer zoveel zzp-ers zonder werk als eind 2017.
Dat blijkt uit nieuw onderzoek van Intelligence Group en zzp-expert Pierre Spaninks.
Pierre Spaninks spreekt van een fiasco. “Staatssecretaris Wiebes heeft altijd gezegd dat alleen zogenaamde schijnzelfstandigen last zouden hebben van zijn wet. Maar bijna honderdduizend? Zo veel schijnzelfstandigen waren er helemaal niet. De nieuwe regels maken blijkbaar ook tienduizenden echte zelfstandigen het leven zuur, en jagen opdrachtgevers onnodig op kosten.”
“Alle reden voor een nieuw kabinet om daar snel een eind aan te maken ervoor te zorgen dat opdrachtgevers weer normaal zaken kunnen doen met echte zelfstandigen, zonder dat ze bang hoeven te zijn voor problemen met de Belastingdienst.”
'zzp-ers moeten meer kansen krijgen voor opdrachten in gemeenten en provincies'. Dat zegt Maarten Post, voorzitter van Stichting zzp Nederland, met de gemeenteraadsverkiezingen 2018 in het verschiet. Al in 2012 had zzp Nederland kritiek op het aanbestedingsbeleid van de overheid. zzp-ers waren vrijwel kansloos, als het gaat om opdrachten van overheidsinstellingen, zowel landelijk als regionaal. In 2016 is de regelgeving wel iets aangepast, maar in de praktijk is daar tot op heden weinig van terechtgekomen: zzp-ers komen bij de overheid nauwelijks aan de bak. 'Bovendien krijgen wij veel signalen van slecht opdrachtgeverschap door de overheid', zegt Post.
De inzet van zzp Nederland in de komende gemeenteraadsverkiezingen is het stimuleren van het ondernemerschap in de gemeente en het toegankelijk maken van gemeentelijke aanbestedingen voor zzp-ers, zodat de kleinschalige economie in de gemeente meer kansen krijgt om te groeien. (Bron: Stichting zzp Nederland, 4 sep. 2017)
Het aantal eenpersoonsbedrijven in de vier grote steden is in tien jaar meer dan verdubbeld, van 81 duizend in 2007 tot 165 duizend in 2017. In de rest van Nederland was de groei 79 procent. Dat meldt het CBS in de nieuwste editie van de Regionale Economie.
De volledige groei van het aantal bedrijfsvestigingen in Nederland is te danken aan de groei van het aantal eenpersoonsbedrijven. Het aantal bedrijven met meer dan één werkzame persoon daalde de afgelopen tien jaar immers licht met 3 procent. In de vier grote steden groeide het aantal bedrijven met meer dan 1 werkzame persoon wel, met 5 procent. (Bron: CBS, 13 dec. 2017)
zzp-markt blijft groeien. De Kamer van Koophandel voerde een onderzoek uit naar de dynamiek van de zzp-markt. Dit deden ze door middel van tellingen op basis van het Handelsregister en de uitkomsten van het onderzoek in het KvK Ondernemerspanel.
En verder maakt de KvK een verschil tussen fulltime en parttime zzp-ers. Een fulltimer is iemand die meer dan 15 uur per week in zijn bedrijf steekt, bij minder uur spreekt de KvK over parttime zzp-ers.
Een fors aantal cijfers:
(Bron: About HRM, 27 feb. 2018)
De groep die zelfstandig aan de slag gaat verjongt. In 2015 waren er 208 duizend mensen in Nederland die voor zichzelf begonnen. Voor een derde van hen was het inkomen als zzp’er het hoofdinkomen. Voor de rest was het in het startjaar (nog) een neveninkomen naast bijvoorbeeld pensioen of loon als werknemer. Vier op de tien starters waren jonger dan 35 jaar. Het percentage oudere starters nam tussen 2008 en 2015 juist af. Dit meldt het CBS d.d. 28 maart 2018 op basis van nieuwe cijfers.
Red.: Al eerder gezegd, waarom worden in 2018 cijfers uit 2015 aangeduid als 'nieuwe cijfers'. Zijn meer recente cijfers niet mogelijk?
Het eerste kwartaal van 2018 was erg gunstig voor jonge freelancers en flexwerkers. Vergeleken met het eerste kwartaal van vorig jaar, is het aantal freelancers en flexwerkers onder de 25 met 20 procent gestegen. De omzet van deze groep is met maar liefst 27 procent gestegen. Dit blijkt uit onderzoek van HR-bureau Tentoo, onder meer dan 5.000 freelancers en flexwerkers.
Waar de omzet van mannelijke flexwerkers onder de 25 hard is gestegen - met maar liefst 26 procent - daar groeide de omzet van vrouwelijke freelancers en flexwerkers onder de 25 nóg harder, namelijk met 28 procent. Den Ronden: „Het gat tussen de omzet van mannen en vrouwen wordt steeds kleiner. Dit zien we als bewijs dat ook de flexibele arbeidsmarkt aan het emanciperen is, een welkome trend.”
Niet alleen vrouwelijke en jonge flexwerkers hebben baat bij de florerende economie. Het aantal uren dat opdrachtgevers freelancers en flexwerkers inzetten, is het afgelopen kwartaal (over alle leeftijdsgroepen genomen) met vijf procent gestegen. Ook de bedragen die opdrachtgevers uitgeven aan deze groep is gestegen, met maar liefst zeven procent. Tenslotte is het tarief van freelancers en flexwerkers gemiddeld met twee procent gestegen vergeleken met hetzelfde kwartaal in 2017. (Bron: Metro Nieuws, 23 apr. 2018)
Twee derde van de zzp’ers heeft een fluctuerend inkomen. Deze groep zelfstandigen heeft vaker te maken met een lagere winst en is sterker gericht op de korte termijn. Dit blijkt uit onderzoek van Wijzer in geldzaken samen met het Nibud onder ruim 1.200 zzp’ers in Nederland.
Uit het onderzoek blijkt ook dat zzp’ers die geen overzicht hebben de meeste problemen ervaren: ze zijn onzeker, hebben financiële zorgen en minder reserves. Met de online tool ‘zzp’ helpt Wijzer in geldzaken zelfstandigen met tips en inzicht in hun persoonlijke financiële situatie. (Bron: Brisk, 1 jun. 2018)
Drie maanden geleden lanceerden Intelligence Group samen met Planet Interim de Benchmark-tarieven-tool. Tot dat moment was er nauwelijks transparantie over gevraagde en betaalde uurtarieven van zzp-ers in Nederland.
Nu blikken de oprichters graag terug op de eerste bevindingen van de Benchmark-tarieven-tool.
De tool is bijna 1.600 keer gebruikt. Driekwart van de gebruikers heeft gezocht naar een specifiek beroep. Een kwart van de gebruikers zocht het ruimer door binnen een vakgebied te zoeken. Als we iets dieper de data in duiken zien we dat een ruime meerderheid recruiter is. Opvallend is dat op het beroep recruiter drie keer zo vaak wordt gezocht als op de nummer twee en drie, respectievelijk projectmanager en financial controller. Hiermee kunnen we dan concluderen dat recruiters nieuwsgierig zijn naar hun marktwaarde, het gebruiken in hun werk zoals tariefbepaling naar de interim markt, maar ook dat recruiters veel gevraagd zijn momenteel. Dit blijkt ook uit de gegevens van de Top 25 interim profielen 2018. (Bron en meer: Brisk, 27 sep. 2018)
zzp'ers sporten veel vaker dan de gemiddelde Nederlander en zitten aanzienlijk minder lang per dag. Dat lijkt zijn effect te hebben op de gezondheid: een derde van de zzp'ers geeft aan nooit ziek te zijn.
Ook het gemiddelde aantal verzuimdagen van de zzp’er is met iets meer dan twee dagen veel korter dan dat van de gemiddelde Nederlander (bijna zeven dagen). Van de zzp’ers die weleens ziek zijn, werkt een vijfde altijd door tijdens ziekte. Dat blijkt uit onderzoek van zzp Barometer in opdracht van Centraal Beheer. (Bron: Bisk, 26 okt. 2018)
Het afgelopen jaar zijn opnieuw meer jongeren gestart als ondernemer. Uit cijfers van de KvK blijkt dat in 2019 het aantal starters van 18 jaar en jonger met 70 procent is toegenomen. Ten opzichte van 6 jaar geleden is het aantal jonge starters zelfs verdrievoudigd.
In 2019 schreven 6.572 jonge starters zich in bij de KvK. Het jaar ervoor waren dat er 3.876. Het merendeel van die starters is man; in 2019 zelfs 80 procent. (Bron: Tentoo, 7 feb. 2020)
Zelfstandig zijn klinkt ideaal. Zo hoef je geen verantwoording af te leggen aan een baas en hoef je je eigen verdiensten en opbrengsten met niemand te delen. Maar denken alle ZZP’ers daar zo over? Een op de drie Nederlandse zelfstandigen vinden het prima om weer in loondienst te treden. Vooral jonge ZZP’ers zien dit als een serieuze optie. In de visual vind je de exacte verhouding tussen ZZP’ers in verschillende leeftijdscategorieën. (Bron en meer: Inhuren.com, dec. 2020)
Het aantal zelfstandigen werkzaam in zorg en welzijn is in 2022 met 22 duizend toegenomen naar 178 duizend. Deze toename ging binnen enkele branches gepaard met een afname van het aantal flexwerknemers. Dit blijkt uit analyses van het CBS op basis van de Enquête beroepsbevolking (EBB).
Zelfstandig ondernemers zonder personeel die in 2023 werkten in zorg en welzijn noemden het vaakst als reden om als zelfstandige te werken dat ze zelf willen bepalen hoeveel en wanneer ze werken. Gemiddeld werkten zelfstandig ondernemers zonder personeel in zorg en welzijn 32 uur per week. Van alle zzp’ers in zorg en welzijn zou 1 op 10 liever als werknemer werken. Dit meldt het CBS op basis van het nieuwe Zelfstandigenonderzoek, dat wordt uitgevoerd voor het onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn (AZW).
Organisaties klagen steen en been, dat een ZZP-er 1,5 tot 2 maal duurder is dan een normale vaste kracht. Om evenwel voldoende zorg te kunnen leveren, is men wel genoodzaakt ook ZZP-ers aan te nemen. Redactie: we hebben het helaas zover laten komen, door niet de "wet op de verzekeringsplicht" streng te handhaven.
Ga terug naar subrubriek zzp-er.