Hoezee, hoezee, iedereen ZZP!
Opinie | wo 15 jul 2015 | Auteur: Andries Bongers | Trefwoorden: ZZP-er, VAR, Verzekeringsplicht, BGL, UWV, Belastingdienst, Privaatrechtelijke dienstbetrekking
Werknemers moeten volgens Hans de Boer (
VNO/NCW) hun brutosalaris overgemaakt krijgen naar hun eigen bv, zodat ze zelf belastingen en sociale premies afdragen.
Na alle onbenullige en vooral ondeskundige opmerkingen met betrekking tot de “Zelfstandige Zonder Personeel” kan deze er ook nog wel bij.
Niet alleen dat de meeste reacties van het afgelopen half jaar kant noch wal raken, maar ze gaan ook in tegen de juridische basis van het werknemerschap of zo u wilt de status van de ZZP.
Een bloemlezing van de uitspraken over ZZP
Eerst eens een bloemlezing van de uitspraken over ZZP van mensen en instanties, waarvan je zou mogen verwachten dat ze verstandig(er) zijn en vooral materiekennis hebben.
Dijsselbloem:
- Benoemt IBO Zelfstandigen (Interdepartementaal Beleidsonderzoek).
- Analyse, onderzoek, inventarisatie, Positie arbeidsmarkt en fiscale behandeling van de ZZP-er i.v.m. de zelfstandigenaftrek.
Asscher:
- heeft het over “Schijnzelfstandigen”
- Onderzoek wettelijke mogelijkheden.
- Wil werkgever verantwoordelijk maken voor VAR.
Coalitie:
- Belastingverhoging ZZP (geen zelfstandigenaftrek).
- Verplicht pensioen en AOV-Verzekering.
Tweede Kamer:
- Jacht op ZZP in Zorg gaat te ver.
Bijstand:
- Aanvragen verdubbeld sinds 2009.
Hoge Raad:
- ZZP die onder leiding en toezicht werken, betalen geen BTW (Jawel, maar impliciet betekent dit ook, dat het dan geen ZZP-er is!).
Belastingdienst:
- Meldt 14-4-2014 dat er strenge controle zal worden gedaan.
Historie
Voor 2006 waren de taken van het UWV o.a.:
- Uitvoering Soc. Wetten.
- Heffen premies.
- Controle op de Verzekeringsplicht.
Voor 2006 waren de taken van de Belastingdienst:
- Belasting (OB,Vpb, IB, LB).
- en nog veel meer.
In 2005 werd het besluit genomen om de heffing van premies door de Belastingdienst te laten doen. Om kort te gaan werd het besluit genomen, om alle zaken die de werkgever betreffen door de Belastingdienst te laten afhandelen en de werknemerszaken door het UWV.
Helaas wordt deze verantwoordelijkheid echter tot op de dag van vandaag niet door de Belastingdienst meegenomen
Onderdeel van deze verandering van verantwoordelijkheid was tevens duidelijkheid te scheppen over de wijze waarop UWV en Belastingdienst de arbeidsrelatie toetsen aan de criteria van een dienstbetrekking (
Het besluit UWV/Belastingdienst 25-12-2002, gewijzigd 8-2-2005) en
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2006-141-p10-SC76064.html
Blz. 14, punt 3. De criteria van de privaatrechtelijke dienstbetrekking.
Helaas wordt deze verantwoordelijkheid echter tot op de dag van vandaag niet door de Belastingdienst meegenomen, althans worden niet de wettelijke criteria gehanteerd in de beoordeling of er sprake is van “werknemer in de zin van de sociale wetten” of te wel verzekeringsplicht. Zie ook Beoordeling dienstbetrekking door
UWV en Belastingdienst, waarin meerdere dienstbetrekkingen worden besproken. Nadrukkelijk wordt er gesproken dat de verzekeringsplicht volgt uit de feitelijke omstandigheden, namelijk: persoonlijke dienstverrichting, gezagsverhouding en loon. En niet allerlei vage aannames van zelfstandigheid.
Criteria verzekeringsplicht
Wat zijn die criteria voor een verzekeringsplicht?
- Gezagsverhouding
- Persoonlijke dienstverrichting
- Loon
In veel gevallen, zo niet de meeste, is er sprake van een gezagsverhouding (gelijk aan werkgever/werknemer) en is de opdrachtnemer gehouden het werk zelf uit te voeren. Daarbij wordt er een vergoeding afgesproken voor de verrichte arbeid, dat gewoon loon is.
In dat geval is er dus sprake van een verplicht werknemerschap.
Als bijkomend criterium kan nog worden gehanteerd (maar meer ter ondersteuning van het
ZZP-schap), dat de
ZZP-er meer dan 3 opdrachtgevers per jaar moet hebben. Dit is echter een bijkomend criterium en zeker geen basis voor de aanname dat de aanvrager “zelfstandig ondernemer” zou zijn.
De Belastingdienst ziet de controle op het “verplicht werknemerschap” niet als een primaire taak
Omdat de Belastingdienst de controle op het “verplicht werknemerschap” niet als een primaire taak heeft gezien en deze verantwoordelijkheid ook niet nadrukkelijk van het
UWV heeft overgenomen, heeft zij al 8 jaar klakkeloos een
VAR verklaring afgegeven. Zo werd er indertijd door Staatssecretaris Weekers zelfs geopperd om de
VAR-verklaring niet alleen na de eerste keer automatisch toe te sturen, maar hiervoor zelfs een digitaal loket te openen voor de ZZP-er. Zeg maar de
VAR verklaring uit de “digitale muur”.
Afgifte VAR
Wanneer wordt nu zo’n
VAR verklaring door de Belastingdienst afgegeven?
Het gaat dan om een
VAR-WUO (Verklaring Arbeids Relatie). Er is sprake van:
- Winst uit een onderneming.
- Door Belastingdienst aangemerkt als 100% zelfstandig en
- Er is geen sprake van een loondienstverband.
- N.B. Deze zekerheid (vrijwaring) is alleen voor opdrachtgever niet voor de zelfstandige.
Dat lijken wel aardige criteria, maar zijn niet de juiste, zoals de (al meer dan 50 jaar bestaande) uitgangspunten zoals eerder gemeld.
Vooral niet te vergeten helemaal geen ontslagrecht! Dus ook geen versoepeling!
Een
VAR verklaring is overigens niet verplicht.
Iedereen ZZP-er?
Fantastisch idee! Ik zet alle voordelen en nadelen nog eens op een rijtje voor beide partijen. Dus zowel voor de opdrachtgever als voor de “zaak zonder personeel”.
Voordelen voor de werkgever:
1. Geen personeels- en loonadministratie
2. Geen regeltjes, heffingen, premies, reglementen
3. Geen doelstellingen, functiebeschrijvingen, jawel het werk moet goed en binnen een
bepaalde periode klaar zijn
4. Vooral niet te vergeten helemaal geen ontslagrecht! Dus ook geen versoepeling!
5. Geen dure opleidingen
6. Geen “vergrijzing”
7. Geen POP gesprekken
8. Geen ziekteverzuim, niet komen is geen geld
9. Dus ook geen re-integratieproblemen
10. En lekker geen gezeur van UWV!
Voordelen voor de professional:
1. Geen onnodige heffingen en premies, dus hoger ‘loon’
2. Ik betaal alleen daarvoor, waar ik het nut van inzie
3. Geen gezeur van een baas, ik bepaal m’n eigen tempo
4. Geen verplichte vakanties of Adv-dagen
Nadelen voor de werkgever:
1. Je kunt minder “baas” spelen
2. Sterker nog, je bent niet eens werkgever
De kracht van een organisatie is de saamhorigheid, collegialiteit, continuïteit etc. en daar voldoet een ZZP-omgeving niet aan
Nadelen voor de werknemer:
1. Je bent helaas niet verzekerd tegen ziekte, of alleen tegen hoge premies
2. Je hebt geen pensioen of je realiseert dit te laat
3. Je moet je eigen boekhouding gaan doen
4. Je ontdekt te laat, dat je eigenlijk helemaal geen ZZP-er bent, omdat je niet
aan de voorwaarden voldoet
5. Vervolgens krijgt je opdrachtgever een naheffing en boete omdat er geen heffingen en
premies zijn betaald en de
VAR-verklaring van “nul en gene” waarde blijkt te zijn, omdat
de Belastingdienst de wet niet heeft uitgevoerd.
Lijkt allemaal leuk, maar de kracht van een organisatie is de saamhorigheid, collegialiteit, continuïteit etc. en daar voldoet een ZZP-omgeving niet aan! U vindt van wel? Maar dan zijn het ZZP-ers, die feitelijk gewoon werknemer zijn.
