Verkiezingen maart 2017

Datum laatste wijziging: 11 september 2018 | Trefwoorden: Verkiezingen, 2017

Inhoud

Standpunten politieke partijen
HR-standpunten Tweede Kamer verkiezingen 2017
Verlanglijstjes werkgeversorganisaties, vakbonden en werkgevers
Definitieve uitslag en bijzonderheden
Controversiële wetsvoorstellen
Compensatie transitievergoeding ook controversieel
Wat als er niet spoedig een regering komt?
Kamermeerderheid voor uitbreiding kraamverlof partners
Asscher zet verhouding VVD op scherp
Soap rond Asscher gaat nog even door
Langer partnerverlof op lange baan
ONL en AVV sluiten Sociaal Akkoord
Geen sociaal akkoord vanwege versoepeling ontslagrecht

Standpunten politieke partijen

Wat willen VVD, CDA, PvdA, SP, GroenLinks, D66, ChristenUnie, Partij van de Dieren, SGP, PVV en 50+ gaan doen voor de arbeidsmarkt? Willen ze meer of minder flexibele arbeid? Via welke maatregelen?

Meer of minder flex? Werkgeversvereniging AWVN heeft de standpunten van politieke partijen in de aanloop naar de verkiezingen op een rij gezet. De genoemde rubrieken zijn:

Flexwerk
Arbeidsmarkt
Inkomen en belasting
Sociale zekerheid

HR-standpunten Tweede Kamer verkiezingen 2017

Op internet heeft ook AllesoverHR een overzicht geplaatst. De rubrieken zijn weer anders dan die van de AWVR:

Minimumloon
Het basisinkomen
Arbeidsomstandigheden
Pensioengerechtigde leeftijd
Bonussen
CAO’s
Vast dienstverband
Belonen middels stukloon
Verlofmogelijkheden
En tenslotte: Wat vinden de partijen de belangrijkste punten voor werkgevers en/of werknemers in de komende regeerperiode?

Zie AllesoverHR, 10 maart 2017

Verlanglijstjes werkgeversorganisaties, vakbonden en werkgevers

Werkgeversorganisaties

De ondernemersorganisaties VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO Nederland vinden het voor de toekomst van Nederland belangrijk dat een nieuw kabinet inzet op meer ruimte voor ondernemerschap voor een sterke, duurzame, inclusieve economie met kansen voor iedereen.

Vakbonden

De FNV wil een sociaal kabinet met een positieve agenda. Er is een dringende behoefte in de samenleving aan meer zekerheid in werk en inkomen. Het is belangrijk dat we het tij keren en de verschillen kleiner gaan worden, niet groter.”

Werkgevers

Met voorrang moet worden opgepakt: extra investeringen in bijvoorbeeld klimaat- en energietransitie, een beter functionerende arbeidsmarkt met minder risico’s voor ondernemers en inspelen op de snel voortschrijdende digitalisering middels het zetten naar een leven lang ontwikkelen en leren. (Bron en meer : PW De Gids, 16 mrt. 2017)

Definitieve uitslag en bijzonderheden

Zetelverdeling Tweede Kamer

VVD: 33
PVV: 20
CDA: 19
D66: 19
GroenLinks: 14
SP: 14
PvdA: 9
ChristenUnie: 5
Partij voor de Dieren: 5
50PLUS: 4
SGP: 3
DENK: 3
Forum voor Democratie: 2

Bijzonderheden

Bijna 16 duizend kiezers stemden blanco en bijna twee keer zoveel brachten een ongeldige stem uit. Samen is dat ongeveer een half procent van de stemmen.
Ruim 9 procent van de stemmen was per volmacht.
Van de 150 Kamerleden zijn er 71 nieuw.
Met 50,43 procent zijn de vrouwen net iets in de meerderheid in Nederland, maar de Kamer komt niet verder dan 36 procent vrouwen.
Marianne Thieme van de Partij voor de Dieren is de enige vrouwelijke fractieleider.
De volksvertegenwoordigers wonen vooral in Zuid-Holland (32 procent) en Noord-Holland (22 procent).
Van de 150 Kamerleden hebben er vijf een Turkse (3,3 procent) en acht een Marokkaanse (5,3 procent) afkomst. Afgezet tegen het aantal Nederlanders met een Turkse of Marokkaanse achtergrond, respectievelijk 2,34 en 2,27 procent, is dat een keurige score.
De 349 duizend Surinamers, 150 duizend Antillianen en nog ruim 813 duizend overige niet-westerse allochtonen in Nederland krijgen geen eigen gezicht in deze Kamer.
70-plussers blijven ondervertegenwoordigd: slechts 1,3 procent in de Kamer tegenover 11 procent van de Nederlanders.
De meeste Kamerleden zijn tussen de 41 en 50 jaar oud (42 procent), terwijl slechts 14,5 procent van de Nederlandse bevolking in die leeftijdscategorie valt.
16 procent van de Nederlanders is tussen de 18 en 30 jaar oud en zou dus in de Kamer mogen zitten. Toch is slechts 4 procent van de Kamerleden jonger dan 30.
Van de Kamerleden hebben er 94 een academische opleiding afgerond en 29 leden een hbo-opleiding. Daarmee is 82 procent van de Kamer hoogopgeleid.
Er zitten vooral veel juristen (21), politicologen (15) en economen (15) in de Kamer.

Red.: Verschillende categorieën stemgerechtigden zijn in de Tweede Kamer ondervertegenwoordigd: vrouwen, 70-plussers en jonger dan 30 jaar, mensen die buiten de randstad wonen, niet-hoog opgeleiden, Surinamers, Antillianen en overige niet-westerse allochtonen. Daar waar regering en Kamerleden de mond vol van hebben - denk bijvoorbeeld aan vrouwenquota in bestuursfuncties - geldt dat niet voor de volksvertegenwoordiging. Daar is een Hollandse uitdrukking voor: 'Meten met twee maten'.

Controversiële wetsvoorstellen

Wanneer een kabinet demissionair is geworden, wordt op voorstel van de fracties bepaald welke wetsvoorstellen en onderwerpen als controversieel worden aangemerkt. Controversieel verklaard worden die voorstellen en onderwerpen waarvan redelijkerwijze verwacht mag worden dat behandeling met een ander kabinet tot een andere uitkomst zal leiden.

Voor het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zijn in de eerste maanden 2017 de volgende onderwerpen controversieel verklaard (blz 17):

Wijziging van de Wet op de ondernemingsraden in verband met de bevoegdheden van de ondernemingsraad inzake de beloningen van bestuurders
Wijziging van de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen in verband met het opnemen van nadere regels voor ouderparticipatiecrèches
Antwoorden op vragen commissie over diverse onderwerpen schuldenbeleid
Regeling vrijwilligerskostenvergoeding in de bijstand

(Bron: Tweede Kamer)

NB: Het onderwerp Vaderschapsverlof komt er nog bij.

Compensatie transitievergoeding ook controversieel

Omdat het huidige kabinet demissionair is, worden veel lopende wetsvoorstellen door de Tweede Kamer controversieel verklaard. Zij worden pas verder in behandeling genomen als er een nieuwe regering is. Op dinsdag 11 april 2017 heeft de Kamer ingestemd met de totale lijst van 250 controversiële onderwerpen. Op deze lijst stond niet het wetsvoorstel dat bepaalt dat de werkgever gecompenseerd wordt voor de betaalde transitievergoeding bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst na langdurige arbeidsongeschiktheid. Minister Asscher heeft dit voorstel op 23 maart ingediend, zie nieuwsbericht 24/3.

In de vergadering van de Tweede Kamer van 18 april 2017 is een nieuwe lijst vastgesteld waarin het voorstel alsnog controversieel is verklaard. (Bron: AWVN, 25 apr. 2017)

Wat als er niet spoedig een regering komt?

Janine Hennis komt het eerst klem te zitten met de militaire missies. Bert Koenders en Mark Rutte krijgen binnenkort te maken met de Brexit-onderhandelingen. En onder meer Lodewijk Asscher en Edith Schippers komen voor het blok te staan bij het opstellen van de begroting 2018.

Hoe langer de kabinetsformatie duurt des te meer moet het demissionaire kabinet aan de bak. Terwijl het eigenlijk alleen lopende zaken mag afwikkelen. Probleem is ook dat het nog zittende kabinet te maken heeft met een nieuwe samenstelling van de Tweede Kamer.

Een overzicht wat het demissionaire kabinet sinds de verkiezingen onder meer gedaan heeft - met een verwijzing naar de betreffende subrubriek van HR-kiosk - is het volgende:

(Bron: De Volkskrant, 16 jun. 2017)

Werkgevers hebben begin 2017 getekend voor reparatie van de WW. Daarbij wordt de vertraagde opbouw hersteld en de WW duur gaat van maximaal 24 maanden naar maximaal 38 maanden. (Bron: FNV, 12 mei 2017)

Kamermeerderheid voor uitbreiding kraamverlof partners

De Tweede Kamer gaat zich alsnog buigen over een uitbreiding van het kraamverlof voor partners van twee naar vijf dagen. Een meerderheid stemde voor een snellere behandeling van het wetsvoorstel van demissionair minister Asscher van Sociale Zaken.

Het voorstel stond oorspronkelijk op een lijst van onderwerpen die door de Kamer in de ijskast waren gezet zolang er geen nieuwe regering is. "Vaders met een pasgeboren baby moeten nu zo snel mogelijk langer verlof krijgen," reageert Asscher. Hij is blij met het besluit van de Kamer. "Daarmee maken we in ieder geval deze uitbreiding mogelijk. En het kunnen dan ook altijd nog meer dagen worden. Dat willen veel partijen en dat kan nu in de formatie mooi geregeld worden." (Bron: HR Praktijk, 21 jun. 2017)

Red: Gevaarlijke onderneming eerder controversieel verklaarde onderwerpen toch te behandelen. Stel, een onderwerp, waar de VVD voor is en D66 en CDA tegen, wordt niet langer controversieel genoemd en verder behandeld omdat zich een (Tweede) Kamermeerderheid aftekent. Zou dat de wording van een nieuw kabinet bevorderen?

Asscher zet verhouding VVD op scherp

PvdA-minister Asscher (Sociale Zaken) zet in de nadagen van kabinet-Rutte II zijn relatie met de VVD op het spel door meer geld voor leraren te eisen. Het kabinet is demissionair. De afspraak is dan om geen besluiten meer te nemen over belangwekkende zaken, vooral als ze veel geld kosten. Dat wordt overgelaten aan partijen die aan de formatietafel zitten.

Zo mislukte de poging van de PvdA om via de oppositie beperking van de bonussen af te dwingen. Maar het volgende thema dient zich alweer aan: Asscher grijpt zijn status als demissionair vice-premier aan om binnen het kabinet actie te voeren voor de stakende onderwijzers.

Nu een nieuw kabinet op zich laat wachten, is er immers een kans dat het oude kabinet de begroting voor 2018 moet opstellen. De voorbereidingen zijn al begonnen. Daarbij eist de PvdA nu dat coalitiepartner VVD meewerkt aan verhoging van de onderwijssalarissen. De demissionaire PvdA-bewindslieden zullen hun handtekening niet zetten onder een begroting waarin dat niet is geregeld, aldus Asscher vandaag. Waarmee hij impliceert dat de PvdA zich dan op de valreep alsnog terugtrekt uit het kabinet en dat de VVD dan maar alleen een begroting moet maken.

Dat is nog wat voorbarig - het kan ook nog zijn dat een nieuw kabinet er eerder is dan Asscher denkt - maar het signaal is duidelijk: de PvdA heeft willens en wetens gekozen voor de oppositie en gaat daarin vanaf nu op ramkoers. (Bronnen: De Telegraaf & De Volkskrant, 27 jun. 2017)

Red: meer geld voor de leraren had de PvdA ook in de afgelopen jaren kunnen eisen.

Soap rond Asscher gaat nog even door

En daar komt VVD-coryfee Hans Wiegel even om de hoek kijken en geeft PvdA-leider Lodewijk Asscher op zijn donder. Hij noemt het ’chantage’ dat de demissionair bewindsman probeert hogere lerarensalarissen af te dwingen door te dreigen dat zijn partij anders straks geen handtekening zet onder de nieuwe begroting.

Als de PvdA volhoudt en niet de handtekening onder de financiële stukken van volgend jaar zet, vindt Wiegel dat de VVD de linkse collega’s maar uit de coalitie moet gooien en zelf als rompkabinet moet doorregeren tot het nieuwe kabinet op het bordes staat. „Dan gaat Asscher maar gezellig naar huis. Heeft-ie ook meer tijd voor zijn kinderen.”

Toch hoopt de liberaal dat het niet zover hoeft te komen. Hij richt zijn hoop op de PvdA-minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën). „Het kan best zijn dat hij zegt: dat hoort zo niet. En dan trekt Asscher zijn keutel weer in.” (Bron: De Telegraaf / MSN, 28 jun. 2017)

Langer partnerverlof op lange baan

Formatiediscipline schuift Asschers voorstel over langer partnerverlof op de lange baan. Dat heeft te maken met de start van informateur Gerrit Zalm's werk om leiding te geven aan de besprekingen tussen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie. Daardoor geldt sinds een dag tussen de partijen de formatiediscipline als voorbode van de latere coalitiedwang. De coalitie wil t.z.t. zelf het vaderschapsverlof regelen. (Bron: De Volkskrant e.a., 29 jun. 2017)

ONL en AVV sluiten Sociaal Akkoord

De arbeidsmarkt moet en kan anders, dat zeggen Ondernemersorganisatie ONL en Alternatief Voor Vakbond (AVV), die samen een Sociaal Akkoord sloten. Hiermee doen de organisaties aanbevelingen aan het te formeren kabinet. De voorstellen moeten het werkgeverschap weer aantrekkelijk maken en de positie van flexwerkers verbeteren, onder meer:

de flexwerker bouwt vanaf dag één een ontslagvergoeding op. Hoe korter het contract, hoe hoger de ontslagvergoeding. "Dat maakt korte contracten duurder voor de werkgever en het aantrekkelijker om iemand vast in dienst te nemen." De transitievergoeding komt hierdoor te vervallen.
Na anderhalf jaar volgt een vast contract of een langdurig tijdelijk contract van minimaal vier jaar. De periode tussen twee contracten moet weer terug naar drie maanden.
Het ontslaan van werknemers wordt voor kleine bedrijven goedkoper en gemakkelijker. Er komt een ontslagvergoeding van maximaal twee maanden salaris voor kleine bedrijven.
Kleine bedrijven betalen aan werknemers die langdurig ziek zijn maximaal één jaar door. Na een jaar wordt de langdurig zieke betaald uit een collectieve pot.
In contracten komen scholingsafspraken en de huidige opleidingsfondsen worden samengevoegd tot één publiek fonds, het Ontwikkelfonds. "Zo wordt een leven lang leren beschikbaar voor werknemers met tijdelijk en vaste contracten en ZZP-ers."
Er moeten meer partijen aan tafel. "Het sociaal akkoord wordt nu vooral geregeld in achterkamertjes. Dat moet anders."

Zie het uitgebreide Sociaal Akkoord.

Geen sociaal akkoord vanwege versoepeling ontslagrecht

Vakbonden en werkgevers sluiten geen sociaal akkoord met het nieuwe kabinet. De bonden FNV, CNV en VCP hebben maandagochtend laten weten per direct uit het overleg met de werkgevers te stappen. Ze willen niet instemmen met een versoepeling van het ontslagrecht.

Het uitblijven van een sociaal akkoord is een tegenslag voor VVD, CDA, D66 en ChristenUnie. Onlangs meldden FNV-leider Han Busker en werkgeversvoorzitter Hans de Boer nog aan de formatietafel dat zij zich zouden inspannen om een akkoord te sluiten.

Voor de formerende partijen was dat belangrijk, met straks drie linkse partijen in de oppositie en een meerderheid van slechts één zetel in de Tweede Kamer. Voor de FNV zijn PvdA, SP en GroenLinks natuurlijke bondgenoten. Arbeidsmarktveranderingen liggen zeer gevoelig. De vakbonden vinden dat ze nu te weinig toezeggingen krijgen over onder andere meer vaste banen voor werknemers.

Het mislukken van het polderoverleg maakt de kabinetsformatie riskanter. Niet alle besluiten in het aanstaande regeerakkoord zullen op maatschappelijk draagvlak kunnen rekenen. (Bron: De Volkskrant, 4 sep. 2017)

NB: De verschillende standpunten van werkgevers- en werknemersorganisaties worden in 'Polderoverleg vastgelopen' genoemd.