Inhoud
- Inleiding
- Cijfers
- Schaf stukloon af
- Bastion overtreedt wet CAO
- Brief minister Asscher over minimumloon en stukloon
- Standpunten stukloon politieke partijen verkiezingen 2017
- Half jaar vertraging nieuwe regels betalen stukloon en meerwerk
- Misstanden bij aspergekweker in Noord-Brabant
Inleiding
Stukloon is de uitbetaling van arbeidsloon per eenheid product. Stukloon wordt vaak geassocieerd met onderbetaling. Om werknemers te beschermen tegen onderbetaling moet het loon voldoen aan de
Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag (WML). Voor tijdsloon betekent dit dat een werknemer minimaal het wettelijk minimumloon moet verdienen bij een voltijdsdienstverband. Voor stukloon ligt de toepassing van de
WML ingewikkelder. Stukloon is toegestaan, mits men het wettelijk minimumloon kan verdienen binnen de tijd die redelijkerwijs met de uitvoering van de verrichte arbeid is gemoeid.
Als een werknemer één uur werkt en niet zorgt voor de gewenste productie, moet hij toch worden betaald volgens het minimumloon. Om te bewijzen dat er geen sprake is van onderbetaling, moet de werkgever zorgen voor een goede administratie. Daarin registreert hij het aantal uren dat je werknemers aan het werk zijn en het loon dat zij daarmee verdienen.
Basis voor het minimumloon is het aantal uren dat iemand heeft gewerkt. Stukloon kan meer zijn dan het minimumloon maar nooit minder.
Het ministerie van
SZW heeft een
factsheet voor werkgevers samengesteld. Hierin wordt uitgebreid ingegaan op de nieuwe regels voor stukloon.
Cijfers
Volgens de onderzoekers van
Panteia (december 2013) ontvangen minimaal 155.000 arbeidskrachten in Nederland stukloon. Dit betreft zelden werknemers met een (vast) arbeidscontract, maar komt vooral voor bij arbeidskrachten die werken op basis van een overeenkomst van opdracht of als uitzendkracht.
Het aantal arbeidskrachten met stukloon neemt volgens deskundigen al jaren af door mechanisering en automatisering. Maar in een aantal sectoren is het een hardnekkig verschijnsel en is er zelfs sprake van een toename, omdat de arbeid nauwelijks is te vervangen door machines (bijvoorbeeld in de tuinbouw en vis- en vleesverwerking), of omdat er door vraaguitval en/of toegenomen concurrentie druk is ontstaan op de winsten van bedrijven (bijvoorbeeld in de post- en koeriersdiensten).
Schaf stukloon af
De Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (
SZW) adviseerde (oktober 2015) minister Asscher het stukloon af te schaffen. Uit onderzoek van de dienst bij pakketbezorger DHL bleek dat uitbetaling op basis van stukloon leidt tot salarissen onder het minimumloon. Asscher (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) liet weten het advies van de inspectie 'ter harte' te nemen.
Bastion overtreedt wet CAO
Geen uurloon, maar een prijs per schoongemaakte hotelkamer. Dat krijgen de schoonmakers van hotelketen Bastion. Volgens vakbond CNV overtreedt de hotelketen de wet door de schoonmakers per schoongemaakte kamer te betalen en niet per uur. Bastion is volgens CNV een duidelijk voorbeeld van de misstanden die zich nog altijd voordoen bij de schoonmaak van hotels. “Het bedrijf hanteert een loonberekening die is gebaseerd op het aantal schoongemaakte kamers. Als je dat omrekent, verdienen de schoonmakers te weinig”, stelde bestuurder Jacqueline Twerda.
Bastion kreeg vorig jaar een boete van 300.000 euro van de Inspectie SZW, omdat het bedrijf niet meewerkte aan een onderzoek naar het vermoeden van stukloonbetaling. Volgens CNV kon dit niet worden bewezen, omdat Bastion onvoldoende informatie verstrekte ,,en het personeel eerdere verklaringen onder druk van Bastion terugtrok.”
Brief minister Asscher over minimumloon en stukloon
In zijn uitvoerige brief aan de Tweede Kamer d.d. 21 apr. 2016 waarin de Wet minimum loon en minimumvakantiebijslag (
WML) op de schop gaat, komt ook stukloon aan de orde. Samengevat: streven naar een definitie om te komen tot een minimaal te verdienen minimumloon bij stukloon (pagina 5 t/m 7).
Standpunten stukloon politieke partijen verkiezingen 2017
De SP is het eens met de stelling dat belonen middels stukloon niet mogelijk moet zijn. Zij vinden stukloon onrechtvaardig omdat een werknemer daardoor onder het minimumloon kan worden betaald terwijl hij daar soms weinig invloed op kan uitoefenen. VNL, SGP, PvdA en D66 zijn het niet eens met de stelling. Betaling op basis van stukloon mag wat de PvdA betreft mogelijk blijven zolang werknemers maar tenminste het wettelijk minimumloon verdienen. Net als de PvdA vindt D66 dat het minimumloon gegarandeerd moet zijn. De PvdD zegt dat belonen middels stukloon zou kunnen worden ondervangen door een basisinkomen. (Bron:
AllesoverHR)
Half jaar vertraging nieuwe regels betalen stukloon en meerwerk
Minister Asscher gaat in op de ministeriële regeling voorwaarden en publicatie stukloonnorm en de inwerkingtreding van de aanpassingen ten aanzien van stukloon en meerwerk in de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag (
WML) die een half jaar wordt opgeschoven naar 1 januari 2018.
Bij de behandeling van het wetsvoorstel wijziging
WML in verband met verlaging leeftijd waarop men recht heeft op volwassenminimumloon, stukloon en meerwerk, is een amendement ingediend, dat voorziet in de mogelijkheid om onder voorwaarden stukloon te betalen aan de hand van een prestatienorm (stukloonnorm). Daarbij geldt als arbeidsduur de tijd die redelijkerwijs met de uitvoering van de werkzaamheden is gemoeid. Het amendement is aanvaard.
Vanwege het feit dat deze gewijzigde regels pas recent openbaar zijn gemaakt, en werkgevers en werknemers zich moeten kunnen voorbereiden op deze wijzigingen, heeft de minister besloten de inwerkingtreding van het onderdeel stukloon uit te stellen tot 1 januari 2018. Vanwege de juridische vormgeving betekent dit dat ook het onderdeel meerwerk pas per 1 januari 2018 in werking zal treden. (Bron: Rijksoverheid, 9 apr. 2017)
Rekenvoorbeeld
Een bedrijf kent een volledige werkweek van 36 uur en een werknemer van 22 jaar of ouder werkt in deeltijd 20 uur, dan moet de werkgever hem ten minste 20 keer € 10,04 betalen (per 2018: € 10,12). NB: De 38- of 40-urige werkweek kent een ander uurloon.
Misstanden bij aspergekweker in Noord-Brabant
Werknemers die 55 cent betaald krijgen voor een kilo geoogste asperges, elke dag zo’n twaalf uur werken en slapen in caravans zonder stroom of kookgelegenheid. Tijdens een controle bij een aspergekweker in de Peel trof de Inspectie
SZW veel misstanden aan. De ondernemer kan onder meer boetes verwachten voor het overtreden van regels voor het minimumloon en arbeidstijden.
Tijdens de inspectie waren 23 arbeidsmigranten aan het werk. De werknemers verklaarden zeven dagen per week te werken van 07.00 uur tot 18.00/19.00 uur. Gemiddeld steken zij zo’n 50 tot 70 kilo asperges per dag en per kilo ontvangen zij 55 cent. Deze manier van betalen (stukloon) is verboden, zie boven. De werknemers hebben geen arbeidsovereenkomst of zorgverzekering. Ook houdt de werkgever geen arbeidstijdenregistratie terwijl dit wel verplicht is. (Bron: Inspectie
SZW, 14 jun. 2019)
