Inhoud
- Inleiding
- Vier vormen van werknemersparticipatie
- Fiscaal
- Zeggenschap
- Instemming vereist
- Belonen met aandelen wint snel terrein
- Nederland loopt achter
- Naslag
Inleiding
Een werknemersparticipatie is een regeling waarbij aan werknemers de mogelijkheid wordt geboden deel te nemen in het kapitaal (vermogen) en de winst van de onderneming. Het doel is om de motivatie en de prestaties van de werknemers te verhogen, hoe groter hun bijdrage des te groter is de (wat simpel uitgedrukt) winst van de onderneming. Winstdeling in contanten of aandelen komt het meest voor. Aan de regeling mogen bestuurders niet deelnemen.
Geschat wordt dat circa 10% van alle ondernemingen een vorm van financiële werknemersparticipatie kent. In Nederland is onder meer bij Grontmij de regeling ingevoerd.
Vier vormen van werknemersparticipatie
- winstdeling in contanten of in aandelen is het meest populair omdat het risico bij de winstdeling nihil is. Als er geen of te weinig winst wordt gemaakt, vindt er geen winstdeling plaats;
- obligaties: bij deze regeling kopen werknemers een obligatie die ze na verloop van tijd kunnen omwisselen voor aandelen in het bedrijf;
- opties: met een optie krijgt een werknemer het recht om binnen een bepaalde looptijd het aandeel te verkopen tegen een vooraf vastgestelde koers. Vanwege het kelderen van de beurs is deze vorm van werknemersparticipatie impopulair geworden;
- aandelen & certificaten van aandelen. Bij een aandelenregeling kunnen werknemers aandelen in het bedrijf kopen en worden hierdoor deels mede-eigenaar van het bedrijf.
Fiscaal
Er zijn een aantal fiscale regels. Een daarvan luidt dat het totaal bedrag van deelname in het kapitaal en de winst niet meer dan 10% van het bruto loon mag zijn.
Zeggenschap
Een probleem voor de invoering van werknemersparticipaties kan de geringe zeggenschap en deskundigheid voor de werknemers zijn. Door de werknemersaandelen in een stichting onder te brengen, vergroot dat de zeggenschap.
Instemming vereist
Omdat het hier om een regeling gaat die niet in een
CAO staat, is de Wet op de Ondernemingsraden (
WOR) van toepassing.
WOR, art. 27 lid 1a stelt dat voor een winstdelingsregelingen instemming vereist is van de ondernemingsraad (OR).
Belonen met aandelen wint snel terrein
Microsoft, Google, Cisco, Apple en ASML hebben iets met elkaar gemeen, namelijk dat medewerkers een groot deel van het bedrijf in hun bezit hebben. Hierdoor hebben zowel de topbestuurders en medewerkers baat bij waardecreatie voor het bedrijf. Ook steeds meer Nederlandse bedrijven belonen hun medewerkers met aandelen.
Joseph R. Blasi, hoogleraar en auteur van The citizen`s share, is overtuigd van het nut van deze aandelen. Hij vertelt dat medewerkersaandelen verschillende voordelen bieden, zoals meer betrokkenheid, een lager verloop en minder verzuim. Medewerkersaandelen hebben echter ook risico`s. De beloning moet bijvoorbeeld niet in plaats komen van een salaris, omdat het mogelijk is dat de aandelen waardeloos worden. Volgens Blasi werkt het ook alleen in een volwassen organisatie, waarin teams veel vrijheid hebben en er weinig managementcontrole is.
ASML is een goed Nederlands voorbeeld, want 3% van het bedrijf is in handen van de werknemers. Werknemers krijgen deze aandelen als bijzonder beloning. `Voor ons is participatie een onderdeel van het pakket waarmee we mensen aan ons binden`, vertelt Jan van Duren, senior director compensation and benefits bij ASML. (Bron: Prof News, 13 mei 2014)
Nederland loopt achter
60 Procent van de werkgevers en werknemers staat positief tegenover de participatie van personeel in het eigen bedrijf. Maar 4 procent brengt dit ook daadwerkelijk in de praktijk. Dat blijkt uit een onderzoek van de Erasmus Universiteit uitgevoerd in opdracht van de Stichting Nederlands Participatie Instituut (SNPI) in samenwerking met werkgevers en vakbonden. (Bron: HR Praktijk,
13 mrt. 2014)
Naslag
Meer over dit bij uitstek fiscale en technische onderwerp is onder meer te vinden bij de:
