Pensioenmythe één: 70%!

Opinie  |  wo 17 apr 2013  |  Auteur: Pieter Marres  |  Trefwoorden: Pensioen

Vraag een willekeurige voorbijganger op straat eens hoeveel pensioen hij straks denkt te krijgen. De kans is groot dat je als antwoord krijgt: ¨70% van mijn laatstverdiende salaris¨. Waar komt die hardnekkige 70% toch vandaan? En: waarom is dit al lang geen realiteit meer?

Vage omschrijving pensioenrecht

In de wet op de loonbelasting stond vroeger dat pensioen 'naar maatschappelijke opvattingen in een redelijke verhouding tot het salaris en de diensttijd moet staan'. Een behoorlijk vage omschrijving. Hier is toen de consensus uit ontstaan dat als een pensioen bij veertig dienstjaren maximaal 70% van het salaris zou zijn, dit nog als redelijk mocht worden beschouwd.

Iedereen die de 70% niet haalde, had opeens een zogenaamd ¨pensioengat¨

Daarnaast werd 70% als voldoende geacht omdat je vanaf 65 jaar minder belasting betaalt. Daardoor houd je netto meer over en daar gaat het uiteindelijk natuurlijk om. Later werd de fictieve ¨70% norm¨ door commerciële partijen ontdekt als krachtig verkoopargument. Immers, iedereen die de 70% niet haalde, had opeens een zogenaamd ¨pensioengat¨. En daar moest natuurlijk een aanvullend pensioen voor worden afgesloten. Daarmee was de 70% mythe definitief verankerd in onze volksaard.

70% pensioen is een illusie

Voor verreweg de meeste Nederlandse werknemers zal op de pensioendatum blijken dat de 70% norm een illusie is. Pensioenregelingen zijn het laatste decennium flink versoberd. Vaak wordt de gestegen levensverwachting hiervoor als oorzaak aangehaald. De laatste 50 jaar is onze levensverwachting elke tien jaar met ongeveer één jaar toegenomen. Op zich is dat natuurlijk goed nieuws, maar minder goed voor ons pensioen.

Om de premie niet te veel te laten stijgen, bleek het verlagen van de pensioenen vaak de enige optie.

Maar er is veel meer aan de hand. Sinds 2008, toen Lehman Brothers op de fles ging, is de rente dramatisch gedaald. Daardoor moesten pensioenfondsen en verzekeraars (veel) meer geld in kas houden. Om de premie niet te veel te laten stijgen, bleek het verlagen van de pensioenen vaak de enige optie. Dit zien we nu bijvoorbeeld gebeuren bij het pensioenfonds voor de grootmetaal. Daar worden de pensioenen deze maand met ruim 5% gekort. Dat raakt 150.000 gepensioneerden rechtstreeks in hun portemonnee. En daarnaast nog eens 450.000 medewerkers die straks met pensioen gaan.

Verlaten van 70% norm

Kortom, de hoogste tijd om de 70%-norm te verlaten. En als we dan toch vast willen houden aan die magische 70% zullen we daar zelf verantwoordelijkheid voor moeten nemen. Dat betekent langer doorwerken, zelf extra bijsparen, of een combinatie van die twee. Leuker kunnen we het niet maken. Wel de boodschap eerlijker brengen.

In de volgende aflevering pensioenmythe 2: ¨pensioen is zo moeilijk!¨