Oplossing pensioentekort ZZP’ers

Opinie  |  di 21 apr 2020  |  Bron: Pensioenlogica  |  Auteur: Dirk Jan Plate  |  Trefwoorden: Pensioentekort, ZZP, Lijfrente, Banksparen, Jaarruimte, Arbeidsongeschiktheidsverzekering, DGA

Tekort op korte en lange termijn

Als ZZP’ers binnen een maand nadat de corona-maatregelen van kracht zijn geworden dusdanig financieel in de problemen raken, dat zij zich in groten getale bij de plaatselijke gemeenten melden, is dat verontrustend. Ook voor later. Het genieten van de oude dag kan zo maar 240 maanden duren. Als er dan nog wat valt te genieten.   
 
Dit alles komt niet als een verrassing. Verleden week (16 april 2020) meldde het CBS dat 1 op de 5 ondernemers in 2019 al hebben ingeschat dat hun financiële buffer zonder inkomsten binnen drie maanden is verdwenen. Tevens toont een eerder onderzoek van het CBS aan dat 1 op de 4 niets voor later reserveert.

Verandering?

De Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandig Ondernemers (TOZO) toetst niet op vermogen. Het kan dus zijn dat de aanvragers voldoende vermogen voor hun pensioen achter de hand hebben. Of niet. Dat laatste lijkt mij meer aannemelijk. Is het na de zorgcrisis en na-ijlende economische problemen niet het moment om hier direct wat aan te doen? In het pensioenakkoord dat op 5 juni 2019 tot stand kwam zijn er wel afspraken gemaakt over een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering, maar niet over een verplichte pensioenreservering.
 
De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid schrijft in de brief aan de Tweede Kamer:
‘Zelfstandigen hebben diverse mogelijkheden om te sparen voor het pensioen, maar zij maken daar slechts beperkt gebruik van’.

Mogelijkheden 

Het klopt dat zelfstandig ondernemers meerdere mogelijkheden ter beschikking staan om te sparen voor later; een bankspaarrekening, beleggersrekening, lijfrentevoorziening, mogelijk een vrijwillige voortzetting in de oude werknemerspensioenregeling, fiscale oudedagsreserve, mogelijkheden te over. Welke mogelijkheid het beste aansluit is volledig afhankelijk van de persoonlijke situatie van de ZZP’er.
 
Ik heb het hier over de vorm. Een verplichte vorm hoeft niet, 'hoe' is minder belangrijk, dat er daadwerkelijk en voldoende wordt gespaard daar gaat het om. Een onderzoek uit 2018 toont aan dat een groot deel van de ZZP’ers wel voor hun oude dag zorgen. Bijna 2/3 van de zelfstandigen, op verschillende manieren. Echter het onderzoek benoemt niet hoeveel er wordt gespaard. Als een zelfstandige niet weet hoeveel hij moet sparen dan bestaat het gevaar dat er te weinig wordt gespaard. 

‘Hoeveel’ moet er worden gespaard?

Hoeveel er moet worden gespaard is afhankelijk van:

• wat er eerder is gespaard,
• de wensen van een individu
• de persoonlijke situatie (hypotheek, leningen, kans op een erfenis)

Dat volgens het in de vorige alinea benoemde onderzoek te weinig zelfstandigen gebruikmaken van fiscale voordelen hoeft geen probleem te zijn. Fiscale voordelen leveren later ook weer verplichtingen op. Het is afhankelijk van iemands persoonlijke situatie of het uitstellen van de belastingheffing zin heeft. Een ouderwetse spaarrekening kan ook prima aan iemands wensen voldoen.
 
Er wordt veel duidelijk na het maken van een financieel plan. Maar daar wil niet iedereen aan. Tevens kan de ZZP’er zijn financiële wensen voor later dusdanig verlagen dat hij alsnog niet of nauwelijks hoeft te sparen. Dus wat te doen? 

Een mogelijke oplossing

Pensioen kent in Nederland het zogenoemde E.E.T. - systeem. Exempt, Exempt, Taxed. 

• de belastingheffing over de bijdrage van de werknemer wordt uitgesteld (Exempt);
• over het reeds vergaarde vermogen wordt geen belasting betaald (Exempt); en
• op pensioendatum zijn de uitkeringen pas belast (Taxed).

Het bovenstaande systeem kan de Directeur-Grootaandeelhouder (DGA), respectievelijk een ZZP’er in de vorm van een lijfrentevoorziening toepassen. 
 
Maar om de vrijheid te behouden kan een DGA of ZZP’er ook ‘andersom’ sparen; Taxed, Exempt, Exempt, op een geblokkeerde bankrekening of beleggingsrekening. Er is dan al belasting over betaald, waarna een zelfstandig ondernemer of DGA ervoor kiest in privé verder te sparen/beleggen. Het vermogen mag niet eerder worden opgenomen, maar is wel vanaf de pensioendatum onbelast. Tevens hoeft er tijdens de looptijd geen vermogensrendementsheffing te worden betaald.

Hoeveel?  

Het jaarlijks vast te stellen pensioentekort, de zogenaamde jaarruimte, lijkt me een goed richtbedrag en is makkelijk te berekenen bij de aangifte inkomstenbelasting. De ondernemer mag dus zelf bepalen waarin.

Maar als ik al voldoende vermogen bij elkaar heb gespaard?

Indien u dat kan aantonen lijkt mij een vrijstelling prima. Het bedrag dat u minimaal nodig heeft om te voldoen aan het richtbedrag kan worden vrijgesteld van vermogensrendementsheffing. Een compensatie omdat u er niet eerder bij kan.   

Discussie geopend

Op deze manier verslechtert de concurrentiepositie niet. Iedere ZZP’er moet immers meedoen. ‘Hoe’, in welke vorm? Daar is de ZZP'er vrij in.    
 
Betere/ andere ideeën? Ik hoor ze graag. Discussie geopend. info@pensioenlogica.nl