Opdrachtgevers leggen risico op naheffing bij zzp'er, terwijl dat niet altijd mag
ma 17 mrt 2025 | Bron: HR-kiosk & NOS | Auteur: Andries Bongers | Trefwoorden: ZZP, ZZP'er, Clausule, Gezagsverhouding, Wet DBA
Zzp'ers treffen vaker clausules aan in hun contracten waarin opdrachtgevers financiële risico's doorschuiven naar de zzp'er zelf. Mogelijke boetes en naheffingen worden doorgeschoven, terwijl dat juridisch gezien niet altijd helemaal mag.
Met dit soort clausules willen opdrachtgevers zzp'ers verantwoordelijk stellen voor de naheffingen en boetes die opdrachtgevers kunnen krijgen als blijkt dat de zzp'er een schijnzelfstandige is. De zzp'er is dan in feite een werknemer over wie de werkgever dus allerlei premies had moeten betalen.
Sinds begin dit jaar is de Belastingdienst actief aan het handhaven tegen schijnzelfstandigheid, al worden er dit jaar overigens nog geen boetes uitgedeeld.
Ongeldig
De schrik zit er bij sommige zzp'ers goed in na het lezen van de passages, want het gaat om bedragen die in potentie kunnen oplopen tot duizenden euro's. De NOS sprak met zzp'ers en las de desbetreffende clausules uit hun contracten. Juristen bevestigden aan de NOS dat hier passages tussen zitten die onwettig zijn.
Hoeveel opdrachtgevers soortgelijke passages toevoegen, is moeilijk te zeggen. Zelfstandigenvereniging
ZZP Nederland krijgt sinds begin dit jaar elke dag minstens één zzp'er aan de lijn die niet weet wat hij met dit soort clausules aan moet. Ter vergelijking: de vereniging kreeg in eerdere jaren helemaal geen vragen over dit onderwerp. Vooral in de zakelijke dienstverlening en ICT-sector staan vaak soortgelijke clausules in contracten, hoort de vereniging.
Arbeidsrechtjurist Bastiaan van Rossum beoordeelt dagelijks overeenkomsten tussen opdrachtgevers en zzp'ers en treft ook steeds vaker dit soort bepalingen aan. Toch is de juridische waarde hiervan beperkt, vertelt de jurist. Want bepalingen die in strijd zijn met de wet, gelden simpelweg niet. Ook niet als de zzp'er zijn handtekening eronder heeft gezet.
Juristen benadrukken dat er altijd al soortgelijke verhaalsbedingen in sommige contracten stonden. "Maar we zien steeds vaker dat opdrachtgevers proberen aansprakelijkheidsrisico's rondom schijnzelfstandigheid expliciet op de zzp'er af te wentelen", vertelt Van Rossum.
Redactie: Een schijnzelfstandige is een werknemer waarvoor:
- Een gezagsverhouding geldt
- Persoonlijke dienstverrichting
- Loon (dus geen aanneemsom)
De inlener is dan werkgever. De werkgever heeft de plicht om heffingen te doen op het loon, de medewerker aan te melden en indien van toepassing pensioenpremie in te houden en af te dragen.
ZZP Nederland draasgt zelf bij aan de verwarring door uitspraken van de Hoge Raad onjuist uit te leggen, wat ik wensdenken heb genoemd. In een min of meer acadenische, theoretische discussie heeft de Hoge Raad geoordeeld in het geval van een werknemer bij Uber, zowel werknemer als ZZP-er kan zijn, wanneer ze hetzelfde werk doen. Het laatste kan (hoewel uitzonderlijk) wanneer de taxichauffeur geheel zelfstandig is, ook een ander de dienst kan uitvoeren. ZZP Nederland vond dat zoiets dan ook mogelijk zou kunnen zijn in de Zorg.
Dat is uiterst onwaarschijnlijk, omdat bij een medewerker in de Zorg feitelijk altijd sprake is van een gezagsverhouding, persoonlijke dienstverrichting en loon.
Lees meer
