Onder de knoet van Knot

Opinie  |  zo 14 nov 2021  |  Bron: HR-kiosk & De Volkskrant  |  Auteur: Andries Bongers  |  Trefwoorden: Pensioenwet, Rekenrente, Dekkingsgraad, Indexatie, Prijscompensatie, Pensioenstelsel

Fondsen kunnen pensioenen eerder verhogen door versoepeling regels of toch weer niet?
De voorwaarden voor het verhogen van de pensioenen worden versoepeld, was een bericht afgelopen dagen. Fake news?
Als een fonds volgend jaar minstens 105 euro in kas heeft voor iedere 100 euro die aan pensioen verschuldigd is, dan mag het pensioen meegroeien met de stijging van de prijzen, was de boodschap.
Anders gezegd wanneer de dekkingsgraad  boven de 105 komt, dan mogen de pensioenen ook geïndexeerd worden, maar dan wel als deze fondsen zich ook verbinden aan het nieuwe pensioenstelsel.
De nieuwe pensioenwet zou vanaf 1 januari van dit jaar gaan gelden, maar in het voorjaar kondigde het kabinet aan dat de invoering van de wet met een jaar is vertraagd.* Om ervoor te zorgen dat deelnemers daar niet de dupe van worden, moet het voor fondsen makkelijker worden om de pensioenen nu al te laten meegroeien.

Is meedoen met de nieuwe pensioenwet een keuze?

Nu mogen fondsen de pensioenen alleen laten stijgen bij een dekkingsgraad van 110 procent. "De fondsen die de intentie hebben om over te stappen en 105 procent of hoger staan, móéten de mogelijkheid krijgen om 2022 te gaan indexeren", vindt PvdA-Kamerlid (en ex FNV-vakbondsbestuurder) Gijs van Dijk. Waarmee ook Van Dijk weer eens aangeeft eigenlijk van de pensioenmaterie weinig te snappen. Hiermee onderschrijft hij samen met vakbondsbestuurders en Tweede Kamerleden dat de methodiek van de rekenrente nog steeds acceptabel is.
Staatssecretaris Wiersma vindt het onverstandig  om de pensioenen te indexeren. Dat zorgt er namelijk voor (zegt hij) dat ook fondsen die niet naar het nieuwe stelsel over willen, toch gemakkelijk de pensioenen kunnen verhogen. Daarmee suggereert de staatssecretaris dat pensioenfondsen de nieuwe pensioenwet niet hoeven te accepteren. Hoeveel vertrouwen kun je elkaar geven, is zijn reactie op het voorstel van Van Dijk.

Het ABP had in september nog een dekkingsgraad van 98,8

Van de vier grote pensioenfondsen voldoet alleen ABP, het grootste fonds van het land, ineens wel aan de dekkingsgraad van 105 procent. Het pensioenfonds voor ambtenaren en leraren had eind september een dekkingsgraad van 105,3 procent. Dat is opmerkelijk omdat de dekkingsgraad in september 2021 nog op 98,8 stond. Heeft men ineens grote rendementen gemaakt, of is de rekenmethodiek bij ABP ineens  aanmerkelijk gewijzigd?

Realistisch blijven

Maar de pensioenfondsen sluiten nu N.B. zelf die deur. ‘Wij zouden ook graag indexeren, maar ondanks de stijging is daar helaas voor onze deelnemers nog geen zicht op.’ Dat stelt voorzitter Jos Brocken van Pensioenfonds Metaal & Techniek (PMT). Eric Uijen, voorzitter van het uitvoerend bestuur bij PME, vult aan: ‘We moeten realistisch blijven, want het herstel is nog steeds fragiel en de economie blijft nog kwetsbaar.
De dekking van het fonds PMT (98,3) is sowieso nog te laag om de pensioenen te verhogen, ook volgens de lagere ondergrens van 105 procent die hoort bij de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel. Die overgang begint op 1 januari 2023, maar de verlaagde drempel voor indexeren kan een jaar eerder al gelden, zegde het kabinet toe, maar niet wanneer men vasthoudt aan de ridicule rekenrentemethodiek.

Buffers aanleggen? Dat is allang gebeurd!

Het CNV vindt dat de fondsen een verhoging van de pensioenen geen dag kunnen uitstellen. ‘Mede doordat de inflatie nu zo snel stijgt door de hoge benzine- en gasprijzen moet indexatie snel plaatsvinden. Gepensioneerden gaan er anders te veel op achteruit. Dat is het voor het CNV onacceptabel,’ stelt Patrick Fey, vicevoorzitter CNV en pensioenonderhandelaar. Hij voegt er strijdvaardig aan toe: ‘Staatssecretaris Wiersma zei onlangs toe dat de pensioenen in 2022 met terugwerkende kracht zouden worden geïndexeerd. Hier houden we de staatssecretaris aan, ook hier constateren we dat op basis van snel stijgende kosten van levensonderhoud pensioenen verhoogd zouden moeten worden.
Geen van de betrokkenen brengt echter de absurde rekenrente ter sprake, noch de exorbitant hoge beheerskosten, die onder de nieuwe Pensioenwet niet automatisch zullen afnemen.
Van alle 191 pensioenfondsen zou bijna 44 procent (84 fondsen) volgend jaar ook volgens de huidige regels kunnen indexeren, blijkt uit cijfers van toezichthouder De Nederlandsche Bank over het tweede kwartaal van dit jaar. Toch betwijfelen pensioenexperts (wie zijn dat?) al of de pensioenuitkeringen volgend jaar omhoog zouden kunnen. Niet alleen is het de vraag hoeveel fondsen op 31 december zelfs de verlaagde ondergrens van 105 procent zullen halen. Ook moeten de fondsen buffers aanleggen voor de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel.(?)

Absurd

Hogere uitkeringen zijn volgend jaar dus niet waarschijnlijk. Waarschijnlijk een schrale troost voor miljoenen gepensioneerden, maar korten op de pensioenen ook niet. Zo roepen de seniorenorganisaties Koepel Gepensioneerden, ANBO, KBO-PCOB en NOOM het kabinet op om het verhogen van de pensioenen nu eindelijk mogelijk te maken. ‘De meeste pensioenfondsen komen al 14 jaar niet aan indexatie toe. Dat is echt absurd.

Knot weet ons onder de knoet te houden

Nog meer absurd is dat zowel de politiek als vakbonden en  pensioenbesturen niet de idiote rekenrente aan de kaak stellen en bij een rendement van meer dan 6% gemiddeld over de afgelopen jaren nog steeds hun verplichtingen naar de toekomst met een uiterst irrealistische rente van 1% (tot zelfs 0%) calculeren.** Zo zijn we onder de knoet van Knot al meer dan 14 jaren onszelf arm aan het rekenen.
Daarbij is het nieuwe pensioenstelsel een worst die voorgehouden wordt waarbij gesuggereerd wordt, dat kennelijk de veel te hoge beheerskosten en bonussen voor de beleggingsinstituten van de baan zijn.
Als nu al blijkt, dat minstens 30% van de pensioenberekeningen niet kloppen, zou de DNB als toezichthouder daar niet meer op moeten letten?
* _{Dat de wet volgend jaar wellicht zal ingaan betekent nog niet, dat deze ook al wordt toegepast. Voorspellingen, dat dit in 2026 zal gebeuren, zijn voorbarig als we eerst moeten zorgen dat de individuele rechten vastgesteld moeten worden.}
** _{Was in 2007 4%}