De informatieplicht van werkgevers bij pensioenreglementen
Opinie | ma 15 jun 2020 | Bron: Gommer&Partners | Auteur: Theo Gommer | Trefwoorden: Informatieplicht, Pensioenreglement, Arbeidsongeschikt, Arbeidsongeschiktheidspensioen, Gerechtshof, Aansprakelijkheid, Pensioenuitvoerder, Zorgplicht
Werkgevers zullen het pensioenreglement van hun werknemers moeten kennen. Het pensioenreglement somt onder meer de rechten van de werknemer jegens de pensioenuitvoerder op. Een werknemer ontvangt het pensioenreglement van zijn pensioenuitvoerder. Hoewel een werkgever niet (rechtstreeks) is betrokken in de rechtsrelatie tussen werknemer en pensioenuitvoerder, heeft het Gerechtshof Den Haag onlangs geoordeeld dat een werkgever zijn arbeidsongeschikt geraakte werknemer moet wijzen op zijn rechten jegens de pensioenuitvoerder.
Het pensioenreglement – ken de rechten
Hoe moet u dit voor u zien? Als een werknemer arbeidsongeschikt raakt, heeft dat ingrijpende gevolgen voor zijn financiële situatie. Niet alleen op korte termijn, maar uiteraard ook op de lange termijn. Werkgeverspensioen wordt hoofdzakelijk opgebouwd met een actief dienstverband. Dan moet namelijk werkgevers- en werknemerspremie worden betaald. Maar, het is ook mogelijk dat een arbeidsongeschikt geraakte werknemer recht heeft op een voortzetting van zijn pensioenopbouw wanneer hij arbeidsongeschikt raakt (premievrije voortzetting).
De regels voor premievrije voortzetting zijn over het algemeen te vinden in het pensioenreglement. In het pensioenreglement staan de rechten en plichten tussen de werknemer en de pensioenuitvoerder beschreven. In sommige gevallen kan het document meer dan honderd pagina’s beslaan. Men kan zich afvragen of dergelijke omvang wenselijk is, omdat de bepalingen die gaan over de rechten en plichten van de werknemer daardoor ondergesneeuwd kunnen raken met allerlei randinformatie. Ook is de leesbaarheid van een pensioenreglement niet altijd optimaal; vaak verwijzen bepalingen naar elkaar. Wij moeten er ons allemaal van bewust zijn dat werknemers niet zonder meer in staat zullen zijn alle bepalingen uit het pensioenreglement te doorgronden. Vooral wanneer sprake is van ingetreden arbeidsongeschiktheid, waarbij de pensioenproblematiek weleens naar achteren wordt geschoven omdat andere zaken prioriteit hebben. Inmiddels wordt ook de werkgever met een schuin oog aangekeken om op dergelijke situaties bedacht te zijn.
Pensioen? Ben ik daar verantwoordelijk voor?
En het blijft niet alleen bij bewustzijn, wat blijkt nu uit de rechtspraak? Pensioen wordt (uiteraard) beschouwd als zeer belangrijke arbeidsvoorwaarde van de werknemer. Bij het intreden van arbeidsongeschiktheid moet een ‘goed werkgever’ dan ook zorgen dat de betreffende werknemer weet wat zijn rechten zijn voor de mogelijkheid van eventuele premievrije voortzetting van de pensioenopbouw. De werkgever moet de inhoud van het pensioenreglement scherp op het oog hebben.
Ook ‘kleine werkgevers’
Daarnaast is het belangrijk dat ook de zogeheten ‘kleine werkgevers’ bekend zijn met wat er in het pensioenreglement van hun werknemers is opgenomen. De onderneming met een aanzienlijke HR-afdeling zal natuurlijk hogere verwachtingen scheppen dan de werkgever met drie man personeel, maar alsnog neemt dat niet weg dat ook deze werkgever bekend moet zijn met zijn arbeidsvoorwaarden. Dat is ook de kernboodschap aan werkgevers: u biedt arbeidsvoorwaarden aan, dan mogen wij van u verwachten dat u daar de ins & outs ook van kent.
Risico’s
De kernboodschap van de recente uitspraak is dat een werkgever aansprakelijk kan worden gesteld voor schade die de werknemer kan lijden, wanneer hij deze niet heeft geïnformeerd over diens rechten tegenover het pensioenfonds. Hoewel sommige bepalingen uit een pensioenreglement erop wijzen dat de werknemer zelf in actie moet komen, zal een werkgever zich niet achter dergelijke bepaling kunnen ‘verschuilen’. Dan hoeft de werkgever weliswaar geen concrete actie jegens de pensioenuitvoerder te ondernemen, waar moet hij wel zijn werknemer informeren. Die informatie zal ook adequaat moeten zijn, wat inhoudt dat de werkgever zich daadwerkelijk in de (mogelijke) rechten van de arbeidsongeschikte werknemer verdiept. Dat is ook in lijn met de wettelijke verplichtingen zoals deze binnen het pensioenrecht en aansprakelijkheidsrecht gelden.
Proactieve houding van werkgevers
Van de werkgever wordt een proactieve houding verwacht. Als onderdeel van werkgeverszorgplicht zullen werknemers geïnformeerd moeten worden. Niet alleen bij indiensttreding, maar ook wanneer het pensioenreglement wordt gewijzigd. Dat kan gebeuren door contractwisseling of voortzetting van de werkgever met de pensioenuitvoerder, maar ook vanuit de pensioenuitvoerder zelf. Dat vereist niet alleen heldere communicatie tussen de partijen, zodat zij weten wanneer wijzigingen plaatsvinden, maar ook wat de wijziging inhoudt. Dat kan namelijk grote gevolgen hebben voor de werknemer.
Wilt u meer weten over de precieze reikwijdte van de informatieplicht van de werkgever, of wilt u hulp bij controle van uw pensioenreglementen? Wij zijn u graag van dienst.
mr. J.T. Gommer MPLA CCFP & mr. M.K.A. van Slagmaat
