Pensioenen onder druk: wat kunnen we leren van de Chilenen?
Opinie | di 25 jun 2013 | Auteur: Pieter Marres | Trefwoorden: Pensioenstelsel, Pensioenpremie
Vaak wordt er hoog opgeven over het Nederlandse pensioenstelstel: het beste stelsel in Europa. De vraag is rechtvaardig of dit zo blijft. Het beoogde kabinetsbeleid heeft namelijk grote negatieve gevolgen voor jongeren die nu gaan sparen voor hun pensioen.
Het Chileense systeem is gebaseerd op individuele spaarrekeningen.
Zijn er dan geen inspirerende voorbeelden buiten de Europese Unie? Bijvoorbeeld in Zuid Amerika? Chili?
Het Chileens systeem
Het Chileense systeem is gebaseerd op individuele spaarrekeningen. Dat is op zich niks nieuws. Het aardige van het Chileense systeem is echter dat de werknemer niet voor lange tijd vast zit aan een bepaalde verzekeraar of pensioenfonds. De enige verplichting is om het pensioengeld onder te brengen bij een zelf gekozen pensioenbank. Momenteel kan iedere Chileense werknemer zelf kiezen tussen zes verschillende pensioenbanken. Die doen allemaal hun uiterste best om zo'n hoog mogelijk rendement te behalen. Dat moet ook wel, want als de beleggingsresultaten tegenvallen, kan zo worden overgestapt naar een concurrerende pensioenbank. Vier keer per jaar ontvangt elke werknemer van zijn pensioenbank een rekeningoverzicht met het laatste saldo, inclusief een verantwoording van de gemaakte kosten.
In nog geen 30 jaar is een pensioenvermogen opgebouwd van $ 112 mrd, zo'n 85% van het bbp.
Tegen de tijd dat de werknemer met pensioen wil, gebruikt hij het saldo dat hij bij zijn pensioenbank heeft gespaard om een lijfrente aan te kopen bij een verzekeraar. Het spreekt voor zich dat de verzekeraar wordt gekozen die de hoogste uitkering geeft voor het opgebouwde saldo. Ook hier is dus weer sprake van vrijemarktwerking.
Resultaten van het Chileense systeem
De resultaten van het Chileense systeem zijn opmerkelijk te noemen. In nog geen 30 jaar is een pensioenvermogen opgebouwd van $ 112 mrd, zo'n 85% van het bbp. Het rendement van het systeem sinds zijn introductie in 1981 bedraagt gemiddeld 9% per jaar, beduidend meer dan de verwachte 4% rentabiliteit waar wij nu mee werken.
De marktwerking en de eenvoud van het Chileense systeem zorgen voor lage kosten en stabiliteit.
En de risico's dan? Die hebben de pensioenbanken collectief ondergebracht bij een verzekeringsmaatschappij. Hiermee richten de financiële instellingen zich uitsluitend op hun kernactiviteit: de (pensioen)banken beheren de pensioenspaarrekeningen, de verzekeraars dekken de risico's af. De marktwerking en de eenvoud van het Chileense systeem zorgen voor lage kosten en stabiliteit. Deze aanpak zou op termijn wel eens bestendiger kunnen zijn tegen toekomstige aardschokken dan het uitstorten van een lawine van wet- en regelgeving over de pensioenbranche.
