Inhoud
- Soorten overeenkomsten: de opdracht
- Wetsartikelen aanneming van werk en opdracht
- Dienstverleningsovereenkomst
- Opdrachtovereenkomst
- Wetsvoorstel minimumloon bij overeenkomst van opdracht
- Uitbreiding Wet minimumloon wederom aangehouden
- Wiebes beantwoordt vragen over VAR-verklaringen voor ZZP-ers
- Jurisprudentie: opdracht of arbeidsovereenkomst
- Overeenkomst van opdracht, geen dienstbetrekking
- Stappenplan overeenkomst tot aanneming
- Wettelijk minimumloon voor postbezorgers een feit
- Opdrachtovereenkomst kan niet geruisloos overgaan in arbeidsovereenkomst
- Uitbreiding minimumloon voor opdrachtnemers
Soorten overeenkomsten: de opdracht
Het Burgerlijk Wetboek kent drie soorten overeenkomsten voor het verrichten van arbeid: de arbeidsovereenkomst
(artikel 7:610 BW), aanneming van werk (
artikel 7:750 BW) (ook wel 'Aanneemovereenkomst') en opdracht (
artikel 7:400 BW).In deze subrubriek gaat het om de opdracht.
Wetsartikelen aanneming van werk en opdracht
De overeenkomst van aanneming van werk is de overeenkomst waarbij de ene partij, de aannemer, zich jegens de andere partij, de opdrachtgever, verbindt om buiten dienstbetrekking een werk van stoffelijke aard tot stand te brengen en op te leveren, tegen een door de opdrachtgever te betalen prijs in geld. De wezenlijke kenmerken zijn hier:
- arbeid verrichten om een stoffelijk werk tot stand te brengen;
- tegen een te betalen prijs in geld;
- waarbij er geen sprake is van een arbeidsovereenkomst.
De overeenkomst van opdracht is een contractvorm waarbij de ene partij, de opdrachtnemer, zich jegens de andere partij, de opdrachtgever, verbindt om anders dan op grond van een arbeidsovereenkomst werkzaamheden te verrichten die in iets anders bestaan dan het tot stand brengen van een werk van stoffelijke aard (bijvoorbeeld verbouwing van een huis), het bewaren van zaken, het uitgeven van werken of het vervoeren of doen vervoeren van personen of zaken. De kenmerken die hierbij naar voren komen zijn:
a. arbeid (werkzaamheden);
b. niet zijnde een arbeidsovereenkomst, aanneming van werk, het bewaren van zaken, uitgeven van werken of het (doen) vervoeren van personen of zaken.
NB: Als er sprake is van een arbeidsrelatie (omdat er naast arbeid en loon een gezagsverhouding aanwezig is), dan kan de opdrachtnemer onder omstandigheden claimen dat hij als werknemer moet worden beschouwd, ondanks dat er een overeenkomst van opdracht is gesloten. Dit speelt met name een rol als de opdrachtgever de opdracht opzegt: in geval van een arbeidsrelatie zijn de opzegverboden en het ontslagrecht immers van toepassing. Ook de Belastingdienst of het
UWV kan een overeenkomst van opdracht aanmerken als een fictief dienstverband indien zij vermoeden dat er een gezagsrelatie bestaat. In dat geval kan er - met terugwerkende kracht - alsnog afdracht loonbelasting en premies sociale voorzieningen worden gevorderd.
Dienstverleningsovereenkomst
Een vorm van 'Aannemen van werk' is de dienstverleningsovereenkomst. Als regel wordt deze overeenkomst gekenmerkt door een contract inzake huur van werk of diensten, die voor bepaalde of onbepaalde duur wordt aangegaan tussen een opdrachtgever en een opdrachtnemer, zonder dat de opdrachtnemer onder gezag, leiding en toezicht staat van de opdrachtgever.
Opdrachtovereenkomst
Personen die als zelfstandige (
ZZP-er), interimmer of freelancer gaan werken, hebben, doen er verstandig aan alles wat met de opdracht te maken heeft ook schriftelijk vast te leggen. Hier is de opdracht van overeenkomst of opdrachtovereenkomst (OVO) voor bedoeld.
In een OVO is als regel het volgende opgenomen:
- naam opdrachtnemer
- naam en adres opdrachtgever
- omschrijving van de opdracht
- factuurbedrag of uurtarief
- bedrag aan BTW
- betaaltermijn
- aansprakelijkheid
- levertermijn
- eventuele geheimhoudingsplicht
- soort dienstverband (VAR wel/ niet)
- bijlage Algemene Voorwaarden
- nummer inschrijving Kamer van Koophandel
Steeds meer aandacht gaat uit naar de geheimhoudingsplicht. In de meeste overeenkomsten van opdracht is geen verplichting tot geheimhouding opgenomen. Maar ook freelancers en interimmers (ZZP’ers) krijgen vaak vertrouwelijke en concurrentiegevoelige informatie onder ogen. Denk aan:
- Ontwikkeling van auteursrechtelijk beschermde producten
- Overnamegesprekken
- Inzage in financiële resultaten
- Inzage in strategische plannen
Vanzelfsprekend is het dan van belang dat opdrachtnemers ervan doordrongen zijn dat ze zorgvuldig omgaan met deze informatie. Overweeg daarom een geheimhoudingsverklaring op te stellen voor ZZP’ers.
Maak nu zelf binnen enkele minuten een professionele geheimhoudingsverklaring voor ZZP’ers met deze eenvoudige tool >> Kijk hier hoe de tool werkt
Wetsvoorstel minimumloon bij overeenkomst van opdracht
Op grond van de Wet minimumloon heeft de werknemer uit de overeenkomst waarop zijn dienstbetrekking berust jegens zijn werkgever aanspraak op het minimumloon en een minimumvakantiebijslag voor de arbeid die hij in dienstbetrekking verricht. Dit wetsvoorstel regelt dat dit ook gaat gelden voor personen die tegen beloning arbeid verrichten op basis van een overeenkomst van opdracht, tenzij zij dit doen in zelfstandige uitoefening van beroep of bedrijf.
De Kamer steunt de plannen van minister Asscher (Sociale Zaken) om ontduiking van het minimumloon via "overeenkomsten van opdracht" te voorkomen. Wel zijn er zorgen over extra bureaucratie en juridisering.
Steeds meer mensen werken op basis van een overeenkomst van opdracht. Daarbij krijgt men geen uurloon maar een vast bedrag voor het uitvoeren van een bepaalde taak, zoals het bezorgen van post. In de praktijk verdienen mensen daardoor echter soms minder dan het minimumloon. De postmarkt is geliberaliseerd "over de ruggen van de postbezorgers", zegt Ulenbelt (SP). Asscher wil ontduiking van het minimumloon voorkomen door te regelen dat men met het aannemen van een opdracht redelijkerwijs het minimumloon moet kunnen verdienen. (Bron: ScherpinArbeidsrecht, 8 okt. 2013)
In zijn brief van 21 feb. 2014 aan de Staten-Generaal* gaat minister Asscher met voorbeelden uitvoerig in op de verschillen tussen de overeenkomst van opdracht en aanneemovereenkomst.
* Eerste en Tweede Kamer samen heten officieel de Staten-Generaal. Het is een oude aanduiding die verwijst naar de tijd dat het Parlement nog bestond uit afgevaardigden van de Provinciale Staten.
Uitbreiding Wet minimumloon wederom aangehouden
Op 1 april 2014 was het verzet in de Eerste Kamer tegen de wijziging van de Wet minimumloon zo groot, dat minister Asscher besloot het wetsontwerp aan te houden. (Bron: Eerste Kamer, 1 apr. 2014)
Wiebes beantwoordt vragen over VAR-verklaringen voor ZZP-ers
Aan staatssecretaris Wiebes (Financiën) is vanuit de Tweede Kamer onder andere gevraagd hoe de kosten van het inhuren van een zelfstandige zich verhouden tot de kosten van het aannemen van een werknemer.
Volgens Wiebes is het niet eenvoudig om deze vergelijking te maken, omdat zowel het uurtarief van de zelfstandige als het loon van de werknemer onderdeel uitmaakt van de afspraak met de opdrachtgever en werkgever, die van geval tot geval kan verschillen. Wel kan de vergelijking gemaakt worden tussen de kosten van het inhuren van een zelfstandige en het aannemen van een werknemer die netto evenveel overhoudt. Een zelfstandige die per uur netto € 14,12 per uur overhoudt, kost zijn opdrachtgever bruto € 19,25 per uur. Een werknemer die hetzelfde netto uurloon krijgt, kost zijn werkgever € 24,49 per uur. (Bron: ElsevierFiscaal, 12 mei 2014)
Jurisprudentie: opdracht of arbeidsovereenkomst
Een postbezorger wil bij het beëindigen van de overeenkomst van opdracht de arbeidsrelatie alsnog van het stickertje dienstbetrekking voorzien. In een uitgebreid gemotiveerd oordeel gaat Hof Arnhem-Leeuwarden daarin niet mee. De redactie HR-kiosk beperkt zich vanwege het uitgebreide requisatoir tot de mogelijkheid voor liefhebbers dit on-line te lezen:
Hof Arnhem-Leeuwarden 17-08-2016, 200.188.909 (ECLI:NL:GHARL:2016:6621);
HR 9-10-2015, 14/03393 (ECLI:NL:HR:2015:3019).
Overeenkomst van opdracht, geen dienstbetrekking
Een postbezorger wil bij het beëindigen van de overeenkomst van opdracht de arbeidsrelatie alsnog van het stickertje dienstbetrekking voorzien. In een uitgebreid gemotiveerd
oordeel gaat Hof Arnhem-Leeuwarden daarin niet mee.
De
ZZP-er in deze procedure heeft gekozen voor een arbeidsverhouding als zelfstandige. Tot het moment waarop het contract als zelfstandig ondernemer werd beëindigd: toen wenste hij zijn arbeidsverhouding alsnog als dienstbetrekking te veranderen.
De uitgebreide motivering van het hof is zeker de moeite van het lezen waard. Belangrijke punten wijzen op ondernemerschap en verschillende omstandigheden kunnen zowel bij een overeenkomst van opdracht als bij een dienstbetrekking aan de orde zijn. Slechts een aantal punten wijst op een dienstbetrekking. Maar omdat de
ZZP-er en PostNL voor ogen hadden om een overeenkomst van opdracht aan te gaan, week het hof daar niet van af. Opvallend is nog dat het hof niet van belang acht dat de
ZZP-er een aanbod van PostNL om in dienst te treden bij PostNL heeft afgewezen. De inzet van de procedure is immers of de rechtsverhouding tussen de
ZZP-er en PostNL al vóór dit aanbod als een arbeidsovereenkomst moet worden gekwalificeerd. (Bron: Loonzaken, 23 aug. 2016)
Stappenplan overeenkomst tot aanneming
Bij het aangaan van een overeenkomst tot aanneming is het belangrijk om te voorkomen dat later blijkt dat toch sprake is van een arbeidsovereenkomst, waardoor ineens het arbeidsrecht geldt en aan diverse fiscale verplichtingen moet worden voldaan.
Xpert (23 september 2016) maakte een stappenplan dat handvatten biedt om te voorkomen dat een overeenkomst tot aanneming later als arbeidsovereenkomst wordt aangemerkt, zie
Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties.
Het stappenplan bevat de volgende 10 items:
- Stap 1 – Identiteit vaststellen
- Stap 2 – Screen de aannemer
- Stap 3 – Bedoeling van partijen
- Stap 4 – Arbeid
- Stap 5 – Loon
- Stap 6 – Gezagsverhouding
- Stap 7 – De duur van de opdracht
- Stap 8 – Feitelijke uitvoering
- Stap 9 – Fictief dienstverband
- Stap 10 – Waar moet verder rekening mee worden gehouden?
Wettelijk minimumloon voor postbezorgers een feit
Mensen zonder arbeidsovereenkomst, maar die op basis van een overeenkomst van opdracht werken (
OVO), gaan minimaal het wettelijk minimumloon (
WML) verdienen. De Eerste Kamer heeft op 28 maart 2017 ingestemd met een wetsvoorstel hiervoor van minister Asscher. Door betaling van het minimumloon aan deze groep moet misbruik van opdrachtnemers worden voorkomen. (Bron: Rijksoverheid, 28 mrt. 2017)
Opdrachtovereenkomst kan niet geruisloos overgaan in arbeidsovereenkomst
Volgens Hof Amsterdam kan een als overeenkomst van opdracht begonnen samenwerking niet in de loop der tijd geruisloos veranderen in een arbeidsovereenkomst zonder dat partijen daarover afspraken hebben gemaakt en die ook hebben uitgevoerd. (Bron: Hof Amsterdam, 11 apr. 2017, ECLI:NL:GHAMS:2017:1275)
Uitbreiding minimumloon voor opdrachtnemers
Mensen die geen arbeidsovereenkomst hebben maar op basis van een opdrachtovereenkomst (
OVO) werken, vallen vanaf 1 januari 2018 onder het wettelijk minimumloon (
WML). De ministerraad heeft op voorstel van minister Asscher van Sociale zaken en Werkgelegenheid besloten dat deze regeling nu ook wordt uitgebreid naar de mensen die op basis van een andere overeenkomst werken, zoals een aanneem-, uitgeef-, of vervoersovereenkomst.
Door betaling van het
WML aan opdrachtnemers moet misbruik van deze groep door middel van te lage tarieven worden voorkomen. De wetswijziging komt voort uit de discussies over het gebruik van de opdrachtovereenkomst in de postmarkt. Onder de reikwijdte van
WML OVO en deze uitbreiding vallen ruim 431.000 mensen. Het
WML geldt niet voor zelfstandige opdrachtnemers (ZZP-ers). Zij hebben een andere positie op de arbeidsmarkt. Gastouders die kinderen in eigen huis opvangen worden uitgezonderd van de regeling.
De ministerraad heeft ermee ingestemd het ontwerpbesluit voor advies aan de Raad van State te zenden. (Bron: Rijksoverheid, 30 juni 2017)
Ga terug naar subrubriek Arbeidsovereenkomst.
