Studiekosten is op zich al een studie waard

Opinie  |  ma 7 mrt 2022  |  Bron: HR-kiosk  |  Auteur: Andries Bongers  |  Trefwoorden: Studiekosten, Studiekostenvergoeding, Ontwikkelingsbudget, Ontwikkelingskosten, Studiekostenbeding

Laten we studie- of ontwikkelingskosten eens in een breder perspectief plaatsen. Er zijn namelijk diverse omstandigheden:

• Studiekosten die door de werkgever worden vergoed of bekostigd
• Studiekosten die de werknemer privé maakt
• Studiekosten, die worden vergoed door een STAP-budget
• En wanneer mogen studiekosten teruggevorderd worden

De werkgever bekostigt de studiekosten en er is een studiekostenbeding

De werknemer volgt in het kader van zijn functie een opleiding. De werkgever betaalt alle kosten, maar heeft in de arbeidsovereenkomst wel een studiekostenbeding opgenomen, waarin wordt gesteld, dat de werknemer de kosten geheel of gedeeltelijke moet terugbetalen wanneer het dienstverband eindigt. Er is echter wel een restrictie aan het terugvorderen van de kosten; het mag bijvoorbeeld alleen wanneer de werknemer zelf ontslag neemt.
 
Wanneer de werknemer wordt ontslagen of de arbeidsovereenkomst wordt niet verlengd c.q. wanneer van de werknemer redelijkerwijs niet verlangd kan worden het dienstverband voort te zetten, dan kunnen de studiekosten niet teruggevorderd worden. Zie ook: Vraagbaak (hr-kiosk.nl)

Nieuwe regels

Per 1 augustus 2022 komen er ook nieuwe regels bij voor het studiekostenbeding. Vanaf die datum mag voor verplichte opleidingen op basis van de wet of de cao helemaal geen terugvordering van studiekosten meer worden toegepast.Dus ook niet wanneer de medewerker zelf ontslag neemt. Daarbij geldt géén overgangsrecht.
 
Zie ook: Opleidingsbeding (hr-kiosk.nl)

Wanneer mag een werkgever privé studiekosten vergoeden?

• De studiekosten worden niet al door een ander vergoed;
• De opleiding is gericht op het vervullen van een beroep nu of in de toekomst;
• De werkgever heeft de vergoeding toegezegd of verstrekt voor het einde van het kalenderjaar waarin de kosten worden gemaakt.

Eventueel kunnen deze studiekosten verruild worden met een bruto looncomponent (cafetariasysteem, PKB).
 
NB: Vergoedingen voor een studieruimte en de inrichting ervan behoren wel tot het belastbaar loon.

Nieuwe werkgever vergoedt studieschuld

Een werknemer die een studieschuld bij zijn oude werkgever heeft en bij een nieuwe werkgever in dienst treedt, kan bedingen dat de nieuwe werkgever zijn studieschuld vergoedt. Deze vergoeding voor de studieschuld is een vergoeding voor op de werknemer drukkende kosten en is daarom een vrije vergoeding, dan wel gericht vrijgesteld (mits aangewezen).
 
N.B. Het moet wel gaan om een studie voor een beroep of om bij te blijven in je beroep.

Aanvullende voorwaarde

Er geldt echter wel een aanvullende voorwaarde, namelijk dat de nieuwe werkgever de vergoeding voor de studiekosten betaalt of onvoorwaardelijk toezegt in het kalenderjaar waarin de werknemer de studieschuld terugbetaalt. Ontbreekt een dergelijke toezegging en vergoedt de werkgever een studieschuld die de werknemer in een eerder jaar heeft gemaakt, dan is er geen sprake meer van op hem drukkende kosten (de kosten drukten immers op het voorgaande jaar op hem). De vergoeding van studiekosten kan dan ook niet worden aangemerkt als een vrije vergoeding. In het jaar waarin de werknemer de kosten heeft gemaakt, kan hij in zijn aangifte inkomstenbelasting wel een aftrek voor scholingsuitgaven claimen. Als de nieuwe werkgever de studieschuld van de werknemer direct met diens oude werkgever vereffent, maakt de werknemer zelf geen kosten en heeft hij geen aftrekmogelijkheid in de inkomstenbelasting. De betaling aan de oude werkgever heeft voor de werknemer geen gevolgen voor de loonheffingen.
 
Bij een studie die in 2021 is gevolgd en de kosten daarvoor ook in 2021 verschuldigd waren, is het duidelijk dat deze kosten niet in 2022 nog door de werkgever vergoed mogen worden, tenzij de werkgever al in 2021 een nadrukkelijke toezegging daarvoor heeft gedaan.

Studieschuld bij DUO

Maar hoe staat het nu met een studieschuld bij DUO, is dat een lening of een studieschuld?
De studieschuld bij o.a. DUO is een feitelijk een lening, die het vermogen vermindert. Dus mocht je in Box 3 van de IB aangifte vermogensbelasting moeten betalen, dan wordt een studieschuld (overigens alle financiële schulden) in mindering gebracht op het vermogen. Wanneer een werkgever een deel van de studieschuld vergoedt, dan is dit inkomen c.q. loon voor de Belastingdienst.

STAP-budget

Het STAP-budget vervangt de fiscale aftrek van scholingskosten. Per 1 januari 2022 zijn studiekosten en andere scholingsuitgaven niet meer aftrekbaar voor de Inkomstenbelasting (IB). In plaats daarvan komt er een subsidieregeling STAP-budget voor werkenden en werkzoekenden. STAP staat voor stimulering Arbeidsmarktpositie. Vanaf 1 maart 2022 kan een aanvraag ingediend worden bij het UWV.
N.B. De STAP-budget regeling vervalt per 1-1-2024. De vraag is nu of studiekosten (die tot dat moment niet aftrekbare kosten voor de IB zijn), dat per die datum weer wel?
 
Deze studieregeling heeft nog wel wat voeten in de aarde v.w.b. de uitvoering. Lees meer Leven lang leren (hr-kiosk.nl) en het redactioneel commentaar op deze nieuwe studievoorziening.
 
N.B. De werkgever mag nog steeds de studiekosten vergoeden, die privé zijn aangegaan.

Zijn studievoorzieningen aftrekbaar voor de V&W?

Voorzieningen zijn toekomstige kosten die nu alvast worden geboekt (geactiveerd) en daarmee de belastbare winst drukken. Door een voorziening op te voeren, gaat dit dus ten laste van de Verlies & Winstrekening.
 
Op een voorziening kunnen periodiek, bedragen gestort worden met als doel het saldo op een toekomstig moment te gebruiken. Een voorbeeld van een voorziening is het groot onderhoud van gebouwen of de opbouw van pensioen. Een voorziening mag alleen worden gebruikt voor het doel waarvoor het oorspronkelijk werd gevormd. Kan dit doel niet (meer) worden bereikt dan moet het saldo alsnog ten gunste van de belastbare winst worden gebracht.
 
Een pensioenvoorziening is b.v. een voorziening waarbij onbelast bedragen opzij gezet worden, die later wel worden belast. Naar onze mening is een ontwikkelingsbudget ook een voorziening.  Dus mag een werkgever op personeelsniveau bedragen reserveren om toekomstige studiekosten te kunnen financieren.
 
Zie ook subrubriek Studiekosten