De nieuwe bakker, bakt ze wel erg bruin

Opinie  |  wo 24 feb 2021  |  Auteur: Andries Bongers  |  Trefwoorden: Bestuursorgaan, Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst, Ambtenaar, Toeslagaffaire, Toeslagenwet, Pikmeerarrest



Photo by fran hogan on Unsplash

In het dorp is een nieuwe bakkerszaak gekomen. Een mevrouw is nieuwsgierig naar de nieuwe winkel. “Goede morgen bakker, wat een leuke zaak heeft u”. “Dank u wel mevrouw, wat kan ik voor u doen?”
“Doet u mij maar een heel wit gesneden”.  “Dat is prima mevrouw, nog verder iets”? “Nee , dat is het”.
“Fijn! Komt u dan over twee weken terug, dan is het brood er misschien”.  “Huh, waarom duurt dat zo lang?” 
“Nou ja, ik ga nu met mijn vrouw en bakkersknecht overleggen, welk meel we moeten kopen en welke leverancier het goedkoopst is en dat heeft zo z’n tijd nodig. Dan gaan we met ons gezin in een commissie beoordelen welk bakproces het beste resultaat geeft en als het brood klaar is, krijgt u een bericht van ons. En als u het brood goedkeurt, dan gaan we het eerst snijden.”
“Maar waarom is dat zo’n omslachtige weg, bakker? “  “Ja, dat zijn we zo gewend, voordat ik bakker werd, was ik ambtenaar.”

Ja, dieptriest maar ook machteloos?

Natuurlijk is de toeslagenaffaire dieptriest en uiterst verdrietig en desastreus voor de getroffen gezinnen. Er zullen wel weer politieke koppen rollen en meestal worden ook nog de verkeerde bewindslieden gestraft. Maar wie vrijwel nooit gestraft worden zijn de ambtenaren, die deze ellende ook op hun geweten hebben. Om de doodeenvoudige reden dat een ambtenaar nooit in persoon aansprakelijk wordt gesteld voor fouten, behalve fraude. Er zijn derhalve ook geen ambtenaren in persoon aan te wijzen, die deze kwalijke zaken op hun geweten hebben.

Een ambtenaar heeft geen persoonlijke aansprakelijkheid

Persoonlijke aansprakelijkheid van een ambtenaar is zeldzaam. Art. 9:1 Awb bepaalt dat een gedraging van een persoon, werkzaam onder de verantwoordelijkheid van een bestuursorgaan, wordt aangemerkt als een gedraging van dat bestuursorgaan (het zogenaamde Pikmeerarrest). Dat betekent dat alleen de overheidsinstantie aansprakelijk moet worden gehouden of worden aangesproken voor onrechtmatig handelen van haar ambtenaren. Het onrechtmatig handelen van ambtenaren zelf wordt immers aangemerkt als handelen van het bestuursorgaan.
Tegen een ambtenaar die zich schuldig maakt aan een strafbaar feit kan aangifte gedaan worden. De overheid zelf doet overigens bijna geen aangifte tegen ambtenaren wanneer zij zich schuldig maken aan zware integriteitsschendingen, zoals fraude, diefstal en corruptie.

In iedere commerciële organisatie is voor de uitvoering van een taak altijd minstens 1 persoon verantwoordelijk. Dat staat ook zo beschreven in de taakomschrijving (functieprofiel) en de persoonlijke doelstellingen.

Niet rechters, maar diegenen die wetten maken

Zelfs rechters worden in deze kwestie aangewreven onmenselijk te zijn. Vergeten wordt echter dat rechters altijd hun oordeel toetsen aan de wet en de informatie die hen wordt voorgelegd. Wie hebben deze knevelwetten gemaakt of minstens goedgekeurd?

Ik ben benieuwd wie er nu allemaal gaan opstappen of niet terugkeren.



 
Lees meer