Vakantiedagen (wijzigingen vanaf 2012)

Datum laatste wijziging: 24 februari 2019  |  Trefwoorden: , , ,

Inhoud

  1. Wijzigingen vanaf 2012
  2. Bovenwettelijke vakantiedagen
  3. Bevallen werkneemsters
  4. Opnemen wettelijke of bovenwettelijke vakantiedagen
  5. Extra administratie
  6. Verjaren
  7. CNV sluit deal over vakantieloon

Wijzigingen vanaf 2012

De Eerste Kamer heeft ingestemd met voorstellen van minister Kamp (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) om de regeling voor vakantie en verlof aan te passen. De wijzigingen, die vanaf 1 januari 2012 zullen gelden zijn:
  • werknemers moeten hun wettelijke vakantiedagen binnen zes maanden na het opbouwjaar opnemen, daarna komen deze dagen te vervallen Bij schriftelijke overeenkomst kan ten gunste van de werknemer worden afgeweken van de termijn van 6 maanden (zie onderstaand kader);
  • de maximale termijn om wettelijke vakantiedagen op te nemen, geldt niet voor werknemers die redelijkerwijs niet in staat zijn geweest vakantie op te nemen. Daarnaast is het voor werkgever en werknemer mogelijk in onderling overleg de vervaltermijn te verlengen;
  • werknemers die langdurig ziek zijn hebben recht op hetzelfde aantal vakantiedagen als gezonde werknemers. Per 1 januari 2012 hebben dus alle (fulltime) werknemers een wettelijk recht op 20 vakantiedagen per jaar*;
  • extra (bovenwettelijke) vakantiedagen vallen buiten deze nieuwe regeling;
  • de wet gaat in op 1 januari 2012. De nieuwe wet kent om praktische redenen geen terugwerkende werking, dit betekent dat de wet alleen betrekking heeft op de vakantiedagen die vanaf voornoemde datum worden gegeven.
* Deze wijziging in de regelgeving is noodzakelijk door uitspraken van het Hof van Justitie van de Europese Unie. In het Burgerlijk Wetboek komt (artikel 7:635, lid 4, BW) te vervallen.

Bovenwettelijke vakantiedagen

Extra, bovenwettelijke, vakantiedagen vallen buiten de nieuwe regeling en mogen dus wel langer worden opgespaard. Voor de bovenwettelijke vakantiedagen, die zijn afgesproken in een CAO, bedrijfsregeling of in een individuele overeenkomst, blijft de maximale verval- c.q. verjaringstermijn van 5 jaar gelden.

Anders dan de wettelijke kan met de bovenwettelijke vakantiedagen flexibel worden omgesprongen. De dagen kunnen bijvoorbeeld worden afgekocht of verrekend met ziektedagen. In beide gevallen zijn daarvoor voorafgaande schriftelijke afspraken tussen werknemer en werkgever vereist.

Bevallen werkneemsters

Zwangere werkneemsters die met verlof zijn, bouwen gedurende die periode gewoon vakantiedagen op. Opnemen van die dagen is tijdens het verlof uiteraard niet mogelijk. De vakantiewet 2012 maakt inzake het vervallen van de wettelijke vakantiedagen voor werkneemsters die met zwangerschaps- en bevallingsverlof waren evenwel geen uitzondering. Conclusie: betrokkenen moeten de opgebouwde vakantiedagen snel na hun zwangerschaps- en bevallingsverlof opnemen om te voorkomen dat ze vervallen, of misschien kan een afspraak worden gemaakt deze dagen toch later op te nemen.

Opnemen wettelijke of bovenwettelijke vakantiedagen

De werknemer zal zelf moeten aangeven of hij wettelijke minimum of bovenwettelijke vakantiedagen wil opnemen. Ervan uitgaande dat de wettelijke minimum dagen als eerste verloren gaan door verval, zal hij deze dagen als eerste opnemen. Volgens jurisprudentie van de Hoge Raad geldt dat de oudste vakantiedagen als eerste worden afgeboekt (HR, 10 juni 1988, nr. 13273, NJ 1988, 965). Dit arrest bepaalt dat in het 'doorlopende systeem van opbouw van vakantiedagen' opneming van vakantiedagen in beginsel aan de eerst verworven nog niet opgenomen vakantiedagen toegerekend moet worden. Met deze werkwijze werd zoveel mogelijk voorkomen dat de werknemer verlofdagen zou zien verjaren (Bron: Dirkzwagerarbeidsrecht).

Extra administratie

Om de rechten goed vast te leggen en te registreren is een daartoe geëigend systeem vereist, dat minimaal de volgende regels en functies moet hebben:
  • bij de aanspraken moet onderscheid tussen de wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen worden gemaakt;
  • hetzelfde geldt voor het opnemen van vakantiedagen;
  • wanneer is zijn de wettelijke resp. bovenwettelijke vakantiedagen ontstaan en wanneer vervallen de vakantiedagen;
  • omdat voor langdurig zieke de wettelijke vakantiedagen niet vervallen, moet de registratie duidelijk maken om wie het gaat. En ook, welke afspraken zijn inzake het verlengen van de vervaltermijn gemaakt?
Schema
Soort verlof Aantal Saldo per 31-12-2012 Recht verkregen Recht vervalt Bijzonderheid
Wettelijk verlof voorgaande jaren
12 Voor 1-1-2012 Uiterlijk
1-1-2017
Vervalt na 5 jaar
Wettelijk verlof 20 5 1-1-2012 1-7-2013 Vervalt ½ jaar na verlofjaar
Bovenwettelijk verlof 5 2 N.v.t. Vervalt volgens afspraak Welke afspraak er ook gemaakt is, deze dagen vervallen wettelijk na maximaal 5 jaar
ATV/ADV 12 0 1-1-2012 1-1-2013 Vervalt meestal einde van het jaar bij CAO of regeling bepaald. Anders eerst na 5 jaar
Seniorenverlof  3 0 1-1-2012 Vervalt volgens afspraak Is strijdig met gelijkheid, tenzij rechtvaardig of CAO
Overwerk tijd voor tijd 2 0 Tijdens het jaar Vervalt volgens afspraak

Genoemde dagen zijn, behoudens de wettelijke dagen, als voorbeeld genoemd.

Verjaren

Artikel 640a van BW 7 (vanaf 2012) geeft aan : "De aanspraak op het minimum, bedoeld in artikel 634, vervalt zes maanden na de laatste dag van het kalenderjaar waarin de aanspraak is verworven, tenzij de werknemer tot aan dat tijdstip redelijkerwijs niet in staat is geweest vakantie op te nemen."

Artikel 642 van BW 7 (vanaf 2012) geeft aan: "Onverminderd artikel 640a verjaart een rechtsvordering tot toekenning van vakantie door verloop van vijf jaren na de laatste dag van het kalenderjaar waarin de aanspraak is ontstaan."
Dit houdt in dat een niet na 6 maanden verjaard recht op wettelijk verlof (de "tenzij-situatie" uit artikel 640a), daarna pas na vijf jaar verjaart. Iedere afwijking moet dus expliciet zijn overeengekomen in de verlofregeling van de organisatie of van een CAO.

Wanneer een bedrijf een verlofjaar hanteert, afwijkend van een kalenderjaar, wordt in de toepassing van de wet en de rechten een kalenderjaar bedoeld.

CNV sluit deal over vakantieloon

Het gaat om de CAO Beroepsgoederenvervoer waar vakbonden en werkgevers in de transportsector op 19 september 2018 afspraken over een langslepende kwestie: het loon over vakantiedagen.

Europese uitspraak

Als je een vakantiedag opneemt, krijg je die doorbetaald. Je krijgt van je werkgever het basissalaris over 8 uur betaald. Maar volgens een Europese gerechtelijke uitspraak uit 2011 is dat te weinig. De beloning voor een vakantiedag moet namelijk gelijk zijn aan de beloning voor een werkdag. Daar horen volgens ons óók de toeslagen en het gemiddelde van je overuren bij. Maar ook je ploegentoeslag, zaterdag- en zondagtoeslag, vuilwerk- en koudetoeslag en nachttoeslag (toeslag eendaagse rit). Onkostenvergoedingen vallen buiten de berekening.

Acties 2017

Tijdens de CAO-onderhandelingen 2017 wilden de werkgevers over het onderwerp vakantieloon geen afspraken over maken. De acties sloegen aan, de werkgevers lieten weten dat ze alsnog met de vakbonden wilden praten over een oplossing.

Afspraken 2018

De huidige CAO werd opengebroken en er komt een nieuwe afspraak in over het loon over vakantiedagen. De CAO-afspraak gaat ook naar het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid voor een algemeen verbindend verklaring, zodat de regeling voor alle transportbedrijven geldt, ongeacht of ze lid zijn van TLN (Transport en Logistiek Nederland) of de VVT (Vereniging Verticaal Transport).

Inhoud afspraken

Vanaf 1 januari 2019 tellen de volgende looncomponenten mee bij het betalen van het loon over je vakantiedagen:
  • persoonlijke toeslag
  • ploegendiensttoeslag
  • vuilwerktoeslag
  • onregelmatigheidstoeslag
  • eendaagse nachtrit / toeslagenmatrix
  • koudetoeslag
  • consignatievergoeding
  • reistijd mobiele kranen
  • overuren + toeslag
  • zaterdaguren
  • zaterdagtoeslag
  • zondaguren
  • zondagtoeslag

En er is nog meer afgesproken

  • Er zijn afspraken gemaakt hoe de looncomponenten berekend zullen worden.
  • Met terugwerkende kracht zullen eenmalige uitkeringen worden uitgekeerd.
  • Om dit bedrag te krijgen moet een ieder een verklaring tekenen waarin hij afstand doet van de rechten op de vergoeding van structurele toeslagen over de vakantiedagen van 2014 – 2018.
(Bron: CNV Vakmensen, 19 sep. 2018)

Redactie HR-kiosk: Schaf een robot aan die dag en nacht niets anders doet dan een zee van berekeningen maken. En verder, welke bedrijfstakken zullen volgen?al 2019 meer dan de lonen'

Ga terug naar subrubriek Vakantiedagen (arbeidsrecht).