Holacracy: zelfsturing voor stoere mensen

Opinie  |  vr 30 mrt 2018  |  Auteur: Peter Rooze  |  Trefwoorden: sociocratie, Zelfsturing, Zelfsturende teams, sociotechniek, Holacratie, holacracy


foto canstock

Zelfsturen, zelforganiseren, autonomiseren en decentraliseren zijn helemaal hot. Een trend die enkele jaren geleden is ingezet als gevolg van onder andere de buitensporige bezuinigingen van Rutte 2. Deze trend blijkt als een griepvirus epidemische vormen te krijgen. Er is dus veel interesse in meer macht op de werkvloer. Het Grootste Rijnland Praktijk Festival van Nederland op 24 april speelt in op deze interesse. Tijdens het festival kan kennis worden gemaakt met verschillende vormen en ervaringen van zelfsturing.

Het meest bekende voorbeeld van zelfsturende medewerkers is het bedrijf Buurtzorg. Initiatiefnemer Jos de Blok bracht in 2007 de 'bedoeling' van de thuiszorg terug naar de werkvloer. Zijn moedeloosheid, als gevolg van de regel- en bemoeizucht van het management, was de motivatie om een bedrijf te starten zonder managers.

Rijnlandse methoden en exoten

Intussen is de afgelopen jaren een ware markt ontstaan met verschillende zelfsturingsconcepten. De traditionele Rijnlandse school met tal van Nederlandse benaderingswijzen krijgt concurrentie van meer exotische methodieken.
Voorbeelden van de Rijnlandse aanpak zijn de sociotechniek (optimaliseren van het sociale systeem met het technische systeem), de sociocratie (gedelegeerde besluitvorming) en de mini company gevormd door een cellenstructuur of modulestructuur (de organisatie opdelen in herkenbare werkeenheden).

Twee opvallende exotische varianten van zelfsturing winnen aan populariteit:

• Streven naar 'happiness' door inspraak van de werknemers van de Braziliaan Ricardo Semler.
• Holacracy: werken met heldere 'purposes (doelen)', rollen en regels in cirkels (teams) bedacht door de Amerikaan Brain Robertson.

Beide mannen zijn succesvolle ondernemers.

Holacracy geliefd bij jonge mensen

De holacracy heeft in Nederland verschillende soorten gecertificeerde verspreiders. De puristen en realisten. Deze laatste groep ziet holacracy als één van de besturingsmethoden waaruit gekozen kan worden. Zo lijkt holacracy vooral geschikt voor dynamische 'bedrijven' met een startup-karakter. Vooral jonge mensen kunnen zich snel de regels die horen bij holacracy eigen maken en succesvol toepassen.
 

Het is een misverstand dat holacracy een softe aanpak is

Ook vinden ze het prettig om verschillende rollen – die zij zich op eigen initiatief kunnen toe-eigenen – uit te voeren. De spanning van het onbekend zijn met de nieuwe werkzaamheden wordt als natuurlijk ervaren. Het vertrouwen om succesvol te zijn, wordt gestimuleerd door een vangnet van regels die een veilige ruimte creëren. Zo mogen initiatieven niet worden afgeremd door de leden van de 'cirkels'. Een initiatief wordt uitgeprobeerd, wanneer er geen redenen zijn om het niet te doen.
Het is een misverstand dat holacracy een softe aanpak is die handvatten en richting geeft aan georganiseerde chaos. Zo mogen tijdens de eerste de ronde van het werkoverleg de persoonlijke belevenissen en gevoelens worden uitgesproken, maar moeten buiten het officiële werk worden opgelost. Het werk gaat voor!

Geïnteresseerden in zelfsturing en holacracy kunnen kennismaken met deze concepten op Het Grootste Rijnland Praktijk Festival van Nederland op 24 april. Meer informatie en inschrijven.

Meer lezen: Slow Management, Holacracy voorbij.