Inhoud
- Verplicht lerarenregister jaar uitgesteld
- Leraren staken, maar basisonderwijs houdt geld over
- Handreiking lerarentekort voor basisscholen
- Een derde van de leraren stopt voor zijn dertigste
- Veel Nederlanders leren bij naast hun baan
- Extra geld voor lerarentekort nu al op
- Lerarentekort groeit verder
- Leraar in Randstad moet toeslag krijgen
- Extra geld om lerarentekort basisonderwijs te verlagen
- 460 miljoen extra voor personeelstekort onderwijs
- Staking woensdag 6 november gaat toch door
- Huidige sociale zekerheid belemmerend voor Leven Lang Ontwikkelen
- Onderzoek naar arbeidsmarktgerichte scholing
- Kabinet maakt afspraken met grote steden over aanpak lerarentekort
- Een lerarenopleiding die beter past bij zij-instromers
Verplicht lerarenregister jaar uitgesteld
In oktober 2016 was een meerderheid in de Tweede Kamer voor de wetswijziging waarbij onbevoegde leerkrachten niet meer voor de klas mogen staan. Vanaf 1 augustus 2017 zou er een verplicht lerarenregister moeten komen. Nu is dit register door de Eerste Kamer een jaar uitgesteld.
Afgelopen oktober was het groot nieuws: een meerderheid van de Tweede Kamer maakte zich hard voor een wetswijziging waarbij onbevoegde leerkrachten niet meer voor de klas mogen staan. Vanaf 2017 zouden docenten van het basisonderwijs én het voorgezet onderwijs verplicht in een bevoegdheidsregister moeten staan. Een dergelijk register bestaat al, alleen is opname in het register vrijwillig. Vanaf 2026 zullen er ook consequenties zijn voor onbevoegde leraren: is een leerkracht niet in het register opgenomen, dan mogen scholen deze docent niet meer inhuren.
Sindsdien is er veel te doen over dit lerarenregister, die – volgens de plannen van Staatsecretaris Sander Dekker van Onderwijs – per 1 augustus 2017 zijn intrede zou moeten doen. Nederland telt veel voor- én tegenstanders, waarbij met name een groot deel van de beroepsgroep opziet tegen het verplichte register. Zo vrezen leerkrachten administratief gedoe, van bovenaf opgelegde regels en een circus van dure bijscholingscursussen.
De leraren lieten hun stem horen: zo zamelde lerarenvakbond Leraren in Actie (LIA) bijna 29.000 handtekeningen in tegen het omstreden lerarenregister en overhandigde deze handtekeningen aan de senatoren van de Eerste Kamer. Op verzoek van de Eerste Kamer stelt staatssecretaris Sander Dekker het lerarenregister nu uit. Maar van afstel is echter geen sprake: vanaf 1 augustus 2018 moeten alle leraren in het register worden gezet.
Het idee achter het register is het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs én het verhogen van de status van het lerarenberoep. In het register staan momenteel 68.000 leraren ingeschreven, 34.000 van hen hebben daadwerkelijk alle informatie ingevuld. In 2023 moeten alle 250.000 leraren in het basis-, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs kunnen aantonen dat zij voldoende bijscholing hebben gevolgd om voor herregistratie in aanmerking te komen.
Wie niet het juiste diploma heeft of niet voldoende cursussen volgt, kan op zijn vroegst in 2027 worden ontslagen. Ook die data zijn een jaar opgeschoven ten opzichte van het oorspronkelijke voorstel. (Bronnen: Trouw en 65plus, 14 feb. 2017)
Leraren staken, maar basisonderwijs houdt geld over
Basisscholen houden steeds meer geld over, blijkt uit een rapport van de Inspectie van het Onderwijs. De reserves blijven groeien, terwijl leerkrachten volgende week weer gaan staken voor een hoger salaris.
Paul van Meenen, onderwijsspecialist van D66, vindt dat de reserves van basisscholen moeten worden aangesproken voor de lerarensalarissen, zei hij vanmorgen in het
NOS Radio 1 Journaal. "Dat is geld bestemd voor onderwijs en moet dus in de klas terecht komen, bij de leraren en leerlingen."
Vandaag en morgen wordt in Den Haag gepraat over de onderwijsbegroting. Van Meenen verwacht dat de reserves van de basisscholen ook ter sprake zullen komen. (Bron: NOS, 6 dec. 2017)
Handreiking lerarentekort voor basisscholen
Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de Inspectie van het Onderwijs hebben samen een handreiking gemaakt voor bestuurders en schoolleiders van basisscholen die in de knel komen door het lerarentekort. De handreiking maakt inzichtelijk welke mogelijkheden basisscholen hebben om acute personeelstekorten tijdelijk op te vangen, bijvoorbeeld vanwege een griepgolf. Schoolbesturen en de Tweede Kamer hadden om de handreiking gevraagd omdat ze behoefte hebben aan duidelijkheid nu het lerarentekort scholen steeds vaker dwingt tot creatieve oplossingen. (Bron en meer: Rijksoverheid,
9 nov. 2018)
Een derde van de leraren stopt voor zijn dertigste
Zowel jonge als potentiële leraren knappen af op een baan als docent, hoe graag ze ook voor de klas willen staan. Ze missen carrièreperspectief, uitdaging en salaris. En dan is er ook nog de hoge werkdruk.
En dat terwijl de interesse om als leraar aan de slag te gaan groot is onder hoogopgeleide Nederlanders. Ruim 40 procent zou met een overstap naar het onderwijs iets goeds willen doen voor de maatschappij en het beste uit leerlingen willen halen, blijkt uit onderzoek onder bijna 1.400 respondenten in opdracht van PBT (
Platform Bèta Techniek).
Het PBT pleit er dan ook voor het overstappen van én naar het onderwijs gemakkelijker te maken. Nieuwe aanwas vanuit het bedrijfsleven kan zo worden gestimuleerd. Ook moet het gemakkelijker worden het leraarschap te combineren met een carrière in het bedrijfsleven of het onderzoek. Op die manier wordt voorkomen dat leraren de lust tot lesgeven verliezen omdat ze geen uitdaging meer zien in het uitoefenen van hun vak. (Bron: AD,
29 jan. 2018)
Veel Nederlanders leren bij naast hun baan
Meer dan de helft van de werkende Nederlanders tussen de 25 en 65 schoolt zich bij tijdens zijn werkcarrière. Dit blijkt uit onderzoek dat het
CBS heeft uitgevoerd in opdracht van Eurostat.
Voor acht op de tien is ‘je werk beter kunnen uitvoeren’ de reden voor bijscholing. Niet zelden omdat het verplicht is; denk aan beroepen in de gezondheidszorg of de financiële sector. 44 procent kiest om een hele andere reden voor een werkgerelateerde opleiding: het vergroten van carrièrekansen. Daarnaast is voor 6 procent het starten van een eigen bedrijf de drijfveer. (Bron: Tentoo Nieuwsbrief,
maart 2018)
Extra geld voor lerarentekort nu al op
Het extra geld om met zij-instromers het lerarentekort op te lossen is al bijna op. Er was 11 miljoen euro beschikbaar gemaakt om hoger opgeleiden snel voor de klas te krijgen. Maar nu is het potje al bijna leeg en heeft het primair onderwijs nog steeds een schreeuwend tekort aan docenten.
Zij-instromers zijn hoogopgeleiden mensen die met een subsidie van de overheid een versnelde docentenopleiding kunnen volgen, en tegelijkertijd al voor de klas staan. Het zou een oplossing zijn voor het groeiende lerarentekort, maar scholen kunnen geen subsidieaanvraag meer doen omdat het geld op is. (Bron: BNR, 28 sep. 2018)
Lerarentekort groeit verder
Het lerarentekort in het primair onderwijs wordt alleen maar nijpender. Het aantal vacatures blijft oplopen en scholen geven aan dat het alsmaar moeilijker wordt goede mensen te vinden. Dat schrijft minister Arie Slob (Basis- en Voortgezet Onderwijs) in een brief aan de Tweede Kamer.
Leraren op basisscholen zijn relatief oud. Ongeveer een kwart is 55 of ouder, en zij zullen de komende jaren met pensioen gaan. Een andere reden voor het aanhoudend tekort is dat minder mensen de afgelopen jaren de pabo-opleiding afrondden. De verwachting is wel dat dit de komende jaren gaat veranderen. In het huidige studiejaar zijn er 10 procent meer studenten dan een jaar eerder. Deze stijging biedt nog onvoldoende soelaas. (Bron: AVRO/TROS,
16 jan. 2019)
Leraar in Randstad moet toeslag krijgen
Verschillende middelbare scholen in Nederland moeten vakken gaan schrappen, omdat ze daar geen geschikte leraren voor kunnen vinden. Het gaat onder meer om de vakken wiskunde, scheikunde, Nederlands en klassieke talen.
De Vereniging van Scholen in het voortgezet onderwijs (VO-raad) waarschuwt daar vrijdag voor in De Telegraaf. Het aantal vacatures in het voortgezet onderwijs loopt binnen tien jaar op tot 1.200.
Het lerarentekort in de grote steden is het ergst. Zij moeten nu al naar noodmiddelen grijpen, zoals minder lesuren of onbevoegden voor de klas. Een andere oplossing is dat docenten extra vakken gaan doceren (zoals een natuurkundedocent die ook wiskunde gaat geven) of het terughalen van gepensioneerde docenten. (Bron: Elsevierweekblad,
1 feb. 2019)
Extra geld om lerarentekort basisonderwijs te verlagen
Het kabinet is bereid te bekijken of er in 2020 eenmalig extra geld kan worden uitgetrokken om het lerarentekort in het basisonderwijs aan te pakken. Bij de Algemene Politieke Beschouwingen vroeg een groot deel van de Kamer daar op 18 september 2019 om. Antwoord premier Rutte: het kabinet zal er de komende weken naar kijken hoe hoog het bedrag moet zijn en dat daarmee de knelpunten moeten worden opgelost.
Premier Rutte zei ook dat werkgevers en werknemers in het basisonderwijs nu eerst een
CAO moeten afsluiten. "Want er is al geld voor verbetering van de salarissen uitgetrokken; als het lerarentekort urgentie heeft, is het logisch dat het geld voor de sector niet op de plank blijft liggen." (Bron: NOS, 19 sep. 2019)
460 miljoen extra voor personeelstekort onderwijs
Het kabinet investeert deze regeerperiode extra in de aanpak van het personeelstekort. De onderverdeling is als volgt (zie ook "Extra investering in het funderend onderwijs,
1 nov. 2019)
- Voor investeringen in het primair onderwijs € 150 mln. De besteding van het geld wordt meegenomen in de gesprekken tussen de sociale partners over de arbeidsvoorwaarden in de lopende CAO onderhandelingen.
- Voor het voortgezet onderwijs komt eveneens € 150 mln beschikbaar. Het is de bedoeling dat dit geld de komende twee jaren wordt uitgegeven ter verlichting van het lerarentekort en de werkdruk.
- Voor het primair onderwijs komt nog eens € 97 mln. erbij voor de aanpak van de werkdruk. De keuze voor de inzet van deze middelen vindt op schoolniveau plaats.
- Voor het verhogen van de salarissen van docenten die les geven in de diplomagerichte stroom van het voortgezet speciaal onderwijs komt structureel € 16,50 beschikbaar.
- Zij-instromers zijn van groot belang om het lerarentekort aan te pakken. Om alle aanvragen van 2019 nog te kunnen toekennen, wordt de regeling zij-instroom (voor primair, voortgezet en mbo onderwijs) opgehoogd met € 14,2 mln.
- De instroom van goed opgeleide nieuwe leraren is van groot belang. Daarom wordt in totaal € 10,6 mln. geïnvesteerd in samen opleiden.
- Voor het behoud en de ontwikkeling van zittend personeel van groot belang. Daarom wordt er de komende twee jaar € 21,2 mln. in totaal vrijgemaakt voor individuele scholingsrechten in het primair onderwijs en € 21,2 mnl voor het voortgezet onderwijs.
Staking woensdag 6 november gaat toch door
Leraren van het basis- en voortgezet onderwijs gaan op 6 november 2019 toch staken. Dat heeft de Algemene Onderwijsbond (AOb) laten weten.
Op 1 november 2019 werd de staking afgeblazen nadat de bonden, werkgevers en minister Slob een overeenkomst hadden gesloten waarin staat dat het kabinet 460 miljoen euro gaat investeren in het onderwijs. De beslissing om niet te gaan staken leidde tot veel onvrede onder leerkrachten. De 460 miljoen euro is volgens hen nog niet voldoende.
AOb-leden zijn vooral boos dat een groot deel van de miljoeneninvestering eenmalig is, terwijl er juist actie is gevoerd voor structurele investeringen voor een hoger salaris en minder werkdruk.
Huidige sociale zekerheid belemmerend voor Leven Lang Ontwikkelen
Het uitgangspunt in de sociale zekerheid dat een uitkeringsgerechtigde zo snel mogelijk aan het werk moet, werkt belemmerend voor een brede inzet op Leven Lang Ontwikkelen en daarmee op een duurzame werkhervatting.
Dit constateert de
SER (18 december 2019) na een inventarisatie van de huidige wet en regelgeving en de huidige verantwoordelijkheidsverdeling tussen werknemer, werkzoekende, werkgever en overheid. Zowel de WW als de Participatiewet hebben als uitgangspunt dat de uitkeringsgerechtigde zo snel mogelijk weer deelneemt aan het arbeidsproces. De wetgeving en financieringssystematiek bevatten vooral prikkels om de uitkeringsduur zoveel mogelijk te verkorten. De scholing die wordt ingezet binnen de sociale zekerheid is vaak een re-integratievoorziening gericht op snelle uitstroom.
De
SER stelt voor om na te gaan hoe mensen ook tijdens werkloosheid of arbeidsongeschiktheid meer kunnen worden gefaciliteerd in het werken aan een Leven Lang Ontwikkelen.
Onderzoek naar arbeidsmarktgerichte scholing
Hoe kan je via scholing je kansen op de arbeidsmarkt vergroten? In opdracht van
UWV heeft
onderzoeksbureau Artéduc in 2019 onderzoek gedaan naar de inzet van arbeidsmarktgerichte scholing door
UWV-adviseurs. Het rapport biedt vijf succesfactoren om scholing in te zetten en geeft
UWV advies hoe de dienstverlening voor werkzoekenden nog effectiever in te zetten.
De vijf succesfactoren zijn:
- fundering
- coach
- deelnemer zelf
- leeromgeving
- transfer van leren naar toepassen.
UWV onderzoekt op dit moment hoe de adviezen van Artéduc over het verbeteren van de dienstverlening uitgevoerd kunnen worden. Voor de zomer verschijnt hierover een Kennisverslag van
UWV.
Kabinet maakt afspraken met grote steden over aanpak lerarentekort
Het kabinet trekt de komende vier jaar 116 miljoen euro uit voor de uitvoering van de noodplannen van de grote steden, waar het lerarentekort het grootst is. Met dit geld kunnen de gemeenten en schoolbesturen maatregelen nemen om acute personeelstekorten op te vangen. Daarnaast werken het ministerie van OCW, gemeenten, scholen en lerarenopleidingen hard door aan de aanpak van de tekorten. De inzet is en blijft een bevoegde leraar voor elke groep.
Minister Arie Slob heeft hierover afspraken gemaakt met de schoolbesturen en wethouders van Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Almere, de zogenoemde G5. De tekorten in de G5-steden lopen op en er is een toename van het aantal leraren dat vanuit deze steden les gaat geven op scholen in andere gemeenten. Ter illustratie, voor Amsterdam is het aantal vertrekkende leraren opgelopen van 134 in 2015-2016 naar 254 leraren in 2018-2019. (Bron: Min. OCW, 16 jun. 2020)
Een lerarenopleiding die beter past bij zij-instromers
Een flexibele lerarenopleiding waar de zij-instromers en hun ervaring centraal staan, dat spreken de Vereniging Hogescholen (VH), de Vereniging Nederlandse Universiteiten (VSNU) en minister Van Engelshoven (OCW) af in een nieuwe samenwerkingsovereenkomst. Zo gaan lerarenopleidingen in het hbo en het wo meer kennis delen over het lesgeven aan volwassenen zodat zij-instromers onderwijs krijgen dat voor hen werkt. Zij-instromers krijgen zo een opleiding die rekening houdt met hun ervaring en die vrijstellingen geeft waar dat kan.
In de afgelopen jaren hebben hogescholen en universiteiten al hard gewerkt om lerarenopleidingen beter en aantrekkelijker te maken. Met dit bestuursakkoord kan de ingeslagen weg worden vervolgd. Dat leidt ertoe dat scholieren in ons land in de komende jaren meer en betere leraren krijgen. (Bron: Min. OCW,
12 okt. 2020)
