Inhoud
- Terugtredende overheid
- 10 miljard naar samenwerkingsverbanden gemeenten
- Nieuwe inlogmogelijkheden op overheidswebsites
- Kennis en onderzoek SZW
- Hoeveel inkomsten derft het Rijk aan belastingregelingen?
- CBS ontwikkelt Monitor Brede Welvaart
- Middeninkomens 'slachtoffer' overheidsbeleid
- Randstad wil 35 miljard voor facelift
- Standard Business Reporting
- Overheid stelt facturennetwerk Peppol verplicht
- Maak werk van verdeelmodellen sociaal domein
- Rijksuitkeringen
- Highlights uit de begroting SZW 2019 – arbeidsmarkt in balans
- Trends kosten en prestaties publieke sector online
- Hoe werkt het onderwijsbudget?
- Tussenevaluatie sectorplannen 2018
- Tweede Kamer stemt in met Digitale Kluis
- Nieuwe rechtsvorm in de maak: bv-m
- 2019: een fors overschot, investeringen en lastenverlichting
- Kabinet lanceert Nationaal Groeifonds
Terugtredende overheid
Waren voorheen werknemers van overheidswege 'verzekerd van de wieg tot het graf', daarna was er sprake van een zich 'terugtrekkende overheid', die qua beleid slechts het hoognodige centraal wenst te regelen en vervolgens verwijst naar afspraken die op
CAO- of ondernemingsniveau worden gemaakt. Een cultuuromslag waarmee vele personen organisaties (o.m. de vakbonden) moeite hadden.
10 miljard naar samenwerkingsverbanden gemeenten
In 2015 besteedden samenwerkingsverbanden van gemeenten in totaal 10 miljard euro, 1 miljard meer dan in 2010. Een steeds omvangrijker deel van het gemeentebudget van 58 miljard loopt via deze samenwerkingsverbanden, ook wel gemeenschappelijke regelingen genoemd. In 2015 waren er 320 van dergelijke regelingen.
De belangrijkste terreinen van gemeentelijke samenwerking zijn de sociale werkplaatsen, stadsregio’s, veiligheidsregio’s, de gemeentelijke gezondheidsdiensten en intergemeentelijke sociale diensten. Concrete voorbeelden zijn de Veiligheidsregio Haaglanden, de intergemeentelijke sociale dienst De Drechtsteden en de sociale werkplaats Werkvoorzieningsschap Oostelijk Zuid-Limburg (WOZL). (Bron:
CBS,
7 juli 2016)
Nieuwe inlogmogelijkheden op overheidswebsites
Vanaf 2017 kunnen burgers kiezen hoe ze inloggen op websites van de overheid. Nu kan dat nog alleen met DigiD door het invullen van een gebruikersnaam en wachtwoord, eventueel aangevuld met een code via sms. Straks kan inloggen via DigiD ook met de identiteitskaart en het rijbewijs. Daarnaast gaan bedrijven inlogmiddelen aanbieden onder hun eigen naam, zoals de bankpas of een app.
Deze nieuwe inlogmiddelen geven meer zekerheid over wie inlogt, en geven burgers meer keuzevrijheid. Dat schrijft minister Blok van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in een
brief aan de Tweede Kamer.
Kennis en onderzoek SZW
Op 11 oktober 2016 heeft het ministerie
SZW zijn nieuwe onderzoek agenda gepresenteerd: de Hoofdlijnennotitie Kennisvragen 2017/2018. De
Hoofdlijnennotitie bevat 75 kennisvragen, verspreid over 46 pagina's, en laat op een overzichtelijke manier zien op welke onderwerpen
SZW zich de komende jaren zal gaan focussen. Veel van de vragen zullen door of in samenwerking met externe kennispartners uitgewerkt gaan worden.
Uit de inhoudsopgave treft men onder meer de volgende interesses:
- future of work*
- future of society
- decent work en duurzame inzetbaarheid
- sociale zekerheid en kwetsbare groepen
- oude dag
- uitvoering sociale zekerheid
*Red.: waarom termen in het Engels?
Hoeveel inkomsten derft het Rijk aan belastingregelingen?
Fiscale aftrekposten, vrijstelling en kortingen: het kost het rijk miljarden. Maar om hoeveel geld het precies gaat, is niet duidelijk. Dat blijkt uit het ‘
Rapport Zicht op belastingverlichtende regelingen’ dat 1 februari 2017 werd gepubliceerd door de Rekenkamer.
Twee passages uit het rapport:
'Het ontbreekt voor een groot deel van de belastingfaciliteiten aan inzicht of de beoogde doelen en effecten zijn behaald, en tegen welke ‘prijs’. Het financieel belang van de belastingfaciliteiten en -instrumenten is groot: op basis van cijfers uit de Miljoenennota 2017 (Financiën 2016a) in 2016 minstens A 97,6 miljard. Daarnaast is voor een groot deel van de belastingfaciliteiten niet duidelijk welke minister er verantwoordelijk voor is. Omdat het financiële belang zo groot is en omdat met belastingfaciliteiten- en instrumenten beleidsmatige doelstellingen worden nagestreefd, vinden wij (Rekenkamer) een goede informatievoorziening aan het parlement belangrijk.'
en
'De staatssecretaris van Financiën is verantwoordelijk voor de uitvoering van de belastingwetgeving en dus ook voor alle belastingfaciliteiten en -instrumenten. Wij constateren evenwel dat het van 892 van de belastingfaciliteiten onduidelijk is waar de inhoudelijke verantwoordelijkheid ligt. Die onduidelijkheid verhindert het afleggen van verantwoording over de realisatie van de met de faciliteiten beoogde beleidsdoelen. Daardoor is niet bekend voor welke prijs ze het doel bereiken
.'
CBS ontwikkelt Monitor Brede Welvaart
Op verzoek van het kabinet gaat het
CBS werken aan een Monitor Brede Welvaart. De behoefte aan deze monitor komt voort uit de erkenning dat welvaart meer is dan bbp-groei alleen. Brede welvaart omvat naast bbp-gerelateerde indicatoren dan ook tal van andere aspecten zoals milieu, gezondheid, onderwijs, arbeid, veiligheid, vertrouwen en ongelijkheid. Daarbij gaat het niet alleen om welvaart ‘hier en nu’, maar ook om de gevolgen van ons handelen voor de rest van de wereld en voor die van toekomstige generaties. Waar mogelijk zal de Monitor ook ingaan op de verdeling van de diverse welvaartsaspecten over verschillende bevolkingsgroepen.
Ook de planbureaus, CPB, PBL en SCP, zullen aan de Monitor een bijdrage leveren. Daarnaast zullen zij in het verlengde van de monitor periodiek een Verkenning Brede Welvaart uitbrengen.
De basis voor de
Monitor Brede Welvaart is de Monitor Duurzaam Nederland, waarvan drie edities zijn verschenen. De indicatoren van deze monitor worden in april nog één keer geactualiseerd. De Monitor Brede Welvaart zal met ingang van 2018 jaarlijks in het voorjaar verschijnen.
Middeninkomens 'slachtoffer' overheidsbeleid
Het beleid van de overheid (in 2014) om het inkomen van huishoudens via uitkeringen, belastingen en publieke voorzieningen te herverdelen, pakt nadelig uit voor de middeninkomens. Huishoudens met een inkomen tussen de 25.000 en 45.000 euro per jaar zijn gemiddeld meer geld kwijt dan ze ontvangen. Dat meldde het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) op 23 februari 2017.
Middeninkomens maken minder gebruik van zorg dan lagere inkomens. Ten opzichte van de hogere inkomens betalen ze weliswaar minder belasting, maar ze profiteren minder dan deze groep van overheidsbijdragen aan hoger onderwijs, cultuur en recreatie. Daardoor dragen ze elk jaar door middel van belastingen en accijnzen meer geld af dan het voordeel dat ze genieten via uitkeringen en publieke voorzieningen. (Bron: FOK.nl, 23 feb. 2017)
Randstad wil 35 miljard voor facelift
De vier grote steden (de G4) willen dat het kabinet 35 miljard euro in de Randstad steekt. Daarmee kunnen in vijftien jaar 1 miljoen 'groene' woningen verrijzen en kan de bereikbaarheid worden verbeterd. De burgemeesters van Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Amsterdam hebben bij premier Mark Rutte hun wensen neergelegd. Het is de bedoeling dat overheden (het Rijk, de grote steden en Brussel) de miljarden steken in innovatieve projecten, zoals het (ver)bouwen van duurzame huizen in de Randstad, rekening houdend met het enorme ruimtegebrek.
Nadrukkelijk wordt gekeken naar hoogbouw en het vervangen van industriële complexen door projecten met een woon- of onderwijsbestemming. Ook energieprojecten, zoals de aanleg van duurzame warmtebronnen in het Westland, zijn belangrijk. Daarnaast moeten het bedrijfsleven, banken en woningcorporaties aanhaken. Bijvoorbeeld door de aanleg van het razendsnelle 5G-internet mogelijk te maken, geld te steken in groenere vormen van vervoer en mee te werken aan het verduurzamen van huizen. Te denken valt aan isolatie, zonnepanelen en aansluitingen voor elektrische auto's. Alleen deze werkzaamheden zouden al goed zijn voor tienduizenden banen, is de verwachting. (Bron: Blendle.com, 1 mrt. 2017)
Standard Business Reporting
Overheid stelt facturennetwerk Peppol verplicht
Iedere organisatie die met de overheid werkt, is vanaf april volgend jaar verplicht om zijn rekeningen via facturennetwerk Peppol te sturen. Om die reden hebben 180 Nederlandse accountants zich bij Storecove aangesloten. Dit Peppol accesspoint verzamelt en herkent facturen automatisch uit mail en van portals. Vervolgens worden ze op de juiste plek ingeboekt.
PDF’s als factuur zijn vanaf april 2019 niet meer toegestaan. Vanaf die datum moeten bedrijven e-facturen gebruiken. Die dienen via het facturatienetwerk Peppol te worden gestuurd. Die eis gaat de overheid stellen. Ruim 180 accountantskantoren hebben zich om die reden aan Storecove aangesloten. Deze connector maakt de verbinding tussen Peppol, boekhoudprogramma’s, e-mail én leveranciersportals. (Bron: CM, 12 mrt. 2018)
Overheid stelt facturennetwerk Peppol verplicht
Iedere organisatie die met de overheid werkt, is vanaf april volgend jaar verplicht om zijn rekeningen via facturennetwerk
Peppol te sturen. Om die reden hebben 180 Nederlandse accountants zich bij Storecove aangesloten. Dit Peppol accesspoint verzamelt en herkent facturen automatisch uit mail en van portals. Vervolgens worden ze op de juiste plek ingeboekt.
PDF’s als factuur zijn vanaf april 2019 niet meer toegestaan. Vanaf die datum moeten bedrijven e-facturen gebruiken. Die dienen via het facturatienetwerk Peppol te worden gestuurd. Die eis gaat de overheid stellen. Ruim 180 accountantskantoren hebben zich om die reden aan
Storecove aangesloten. Deze connector maakt de verbinding tussen Peppol, boekhoudprogramma’s, e-mail én leveranciersportals. (Bron: CM, 12 mrt. 2018)
Maak werk van verdeelmodellen sociaal domein
Er zijn goede redenen aan te voeren om de verdeelmodellen in het sociaal domein te herzien. Dat is één van de conclusies die AEF trekt in het onderzoek naar de mogelijke discrepanties tussen de verdeling van middelen voor het gemeentelijk sociaal domein en de uitvoering. AEF voerde het uit in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Het onderzoek is een eerste stap in een langer lopend traject.
Met de decentralisaties in het sociaal domein zijn de verantwoordelijkheden van gemeenten op het gebied van jeugdhulp, Wmo en participatie uitgebreid. De geldstromen van de drie afzonderlijke wetten zijn gebundeld in de Integratie-uitkering Sociaal domein (IU-SD). De verdeelmodellen in de IU-SD waren de afgelopen jaren een belangrijk onderwerp van gesprek in relatie tot tekorten van gemeenten. (Bron: Andersson Elffers Felix,
3 mei 2018)
Rijksuitkeringen
Gemeenten ontvingen in 2017 van het rijk 34 miljard euro via 78 verschillende uitkeringen. Ruim 6 miljard euro komt binnen via specifieke uitkeringen (geoormerkt voor bepaalde uitgaven) en 28 miljard euro via het gemeentefonds (vrij besteedbaar). De algemene uitkering (15 miljard euro) en de uitkering sociaal domein (10 miljard euro) zijn de grootste gemeentefondsuitkeringen. Naast die twee grote uitkeringen worden via het gemeentefonds nog 60 kleinere uitkeringen verstrekt, soms maar aan één enkele gemeente. Het totaalbedrag aan uitkeringen is het hoogst voor Heerlen: 3.468 euro per inwoner. (Bron:
COELO van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG).
De kaart van Nederland met de hoogte van de uitkeringen per gemeente in 2017 treft u op Internet aan.
Highlights uit de begroting SZW 2019 – arbeidsmarkt in balans
Met alle voornemens voor 2019 mogen we de bijdrage van het ministerie Sociale Zaken en Werkgelegenheid niet vergeten. Houd de zakdoek bij de hand als je dit alles leest. Alvast een voorproefje:
- Na jaren van crisis groeit de Nederlandse economie in een stevig tempo.
- In steeds meer sectoren is sprake van krapte op de arbeidsmarkt.
- De koopkracht groeit in 2019.
- Nog niet iedereen profiteert mee van het herstel.
- De wereld om ons heen verandert en dat vraagt om aanpassingsvermogen.
- Verandering raakt verschillende groepen in verschillende mate, en dat versterkt scheidslijnen in onze maatschappij.
- We staan er goed voor, maar er is ook werk aan de winkel.
Maar het mooi's is nog niet op, lees verder op de site van
Salarisnet.
Trends kosten en prestaties publieke sector online
Onderwijs, gezondheidszorg, politie en justitie en infrastructuur: veel publieke diensten worden geheel of gedeeltelijk betaald met belasting- en premiegeld. Welke prestaties leveren ze daarvoor en betalen we daar nu meer of minder voor dan vroeger? De antwoorden op deze belangrijke maatschappelijke vragen, zijn sinds 17 oktober voor iedereen te vinden op www.
TrendsinPubliekeSector.nl (TiPS). (Bron: CAOP: 18 okt. 2018)
Hoe werkt het onderwijsbudget?
De Rijksoverheid trekt jaarlijks 6.700 euro uit voor elke basisschoolleerling. Dat geld komt niet in zijn geheel in de klas terecht. Waar komt het geld dan terecht? Het project ‘Geldstromen door de school’ brengt de
onderwijsgeldstromen door en rond de school in beeld.
De belangrijkste geldstroom is de lumpsum. Dit is het geld dat het schoolbestuur jaarlijks krijgt van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap onder meer op basis van het aantal leerlingen. Maar er komt ook via andere wegen geld binnen bij het schoolbestuur. Zo is er geld voor passend onderwijs, om onderwijsachterstanden te bestrijden en om scholen te stimuleren te investeren in digitalisering, professionalisering en techniekonderwijs. Ook zijn er geldstromen die langs de school gaan, bijvoorbeeld geld van het Rijk aan gemeenten om schoolgebouwen neer te zetten.
Jos Blank, bijzonder hoogleraar op de Leerstoel Productiviteit Publieke Sector van de Erasmus Universiteit Rotterdam en het CAOP, is niet verrast over de complexiteit van het systeem. ‘De wereld zit nou eenmaal complex in elkaar. Lees in dit verband het artikel van Blank ‘
Hoeveel kost een basisschoolleerling’, dat op 2 november 2018 in de Volkskrant verscheen. (Bron en meer: CAOP,
7 nov. 2018)
Tussenevaluatie sectorplannen 2018
De tot en met augustus 2017 afgeronde sectorplannen hebben ruim 296 duizend deelnemers ondersteund. Dit is 69 procent van het oorspronkelijk beoogde aantal deelnemers. Over alle maatregelen heen zijn verreweg de meeste deelnemers na afloop van de maatregelen in mei 2018 als werknemer aan de slag.
Het subsidie-instrument heeft volgens betrokkenen in brede zin tot ondersteuning van de arbeidsmarkt in en na de crisistijd geleid. De effecten hebben zich vooral voorgedaan op individueel niveau voor de deelnemende werknemers die bijvoorbeeld scholing hebben gehad of begeleid zijn naar een nieuwe baan. Zonder overheidssubsidie zouden veel maatregelen naar verluid niet hebben bestaan of op kleinere schaal uitgevoerd.
De sectorplannen hebben slechts in beperkte mate kunnen bijdrage aan het overbruggen van de crisis. Wel hebben de sectorplannen volgens betrokkenen gezorgd voor financiering van maatregelen waar vanwege de crisis bij werkgevers en sectorfondsen minder geld voor beschikbaar was.
Aan de andere kant is er veel vertraging opgetreden in de uitvoering van plannen, waardoor veel maatregelen pas na afloop van de crisis zijn uitgevoerd. (Bron en meer: SEO,
nov. 2018)
Tweede Kamer stemt in met Digitale Kluis
De Tweede Kamer heeft ingestemd met een motie van VVD en D66 voor de introductie van een digitale kluis. Daar kunnen Nederlanders persoonsgebonden informatie van verschillende overheidsinstanties bewaren.
In eerste instantie worden adresgegevens, leeftijden en de burgerlijke staat opgeslagen. Later kunnen gegevens over diploma’s, verzekeringen en openstaande boetes worden toegevoegd.
Met de kluis moeten burgers een beter beeld krijgen van welke instanties toegang hebben tot welke informatie. De plannen worden meegenomen in de wijziging van de basisregistratie personen. (Bron: Emerce,
5 dec. 2018)
Nieuwe rechtsvorm in de maak: bv-m
De ministerraad heeft besloten om de regelgeving en het speelveld voor ondernemingen met sociale of maatschappelijke doelen actief te gaan verbeteren. Staatssecretaris Keijzer van Economische Zaken en Klimaat start daarom met een onderzoek naar de wenselijkheid van de introductie van een nieuwe rechtsvorm voor deze bedrijven, voorlopig genoemd bv-m (bv-maatschappelijk).
Sociale ondernemingen zijn van belang voor de maatschappij, omdat zij een rol spelen bij het aanpakken van maatschappelijke vraagstukken op het terrein van bijvoorbeeld energie en klimaat, zorg, onderwijs en veiligheid in binnen- en buitenland. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat een betere erkenning en herkenning van sociale ondernemingen sociaal ondernemerschap stimuleert.
We gaan terug in de tijd: Tweede Kamerlid Bruins (ChristenUnie) heeft in september 2018 een initiatiefnota over dit onderwerp ingediend. Hierin verzocht hij het kabinet om naast de introductie van een andere rechtsvorm ook te onderzoeken of de toen genoemde Code Sociale Ondernemingen, op een vergelijkbare wijze wettelijk verankerd zou kunnen worden als destijds de gedragscode Corporate Governance.
2019: een fors overschot, investeringen en lastenverlichting
We bevinden ons momenteel in een crisis, waarbij de overheid historisch hoge bedragen leent om de economie te ondersteunen. Dit volgt op een in historisch opzicht zeldzame gebeurtenis van een geheel andere orde, namelijk van opeenvolgende jaren met een overschot op de begroting. De piek van die reeks overschotten lag in 2019, toen er 14 miljard euro meer binnenkwam dan er werd uitgegeven. Dankzij dat overschot nam de staatsschuld in 2019 af naar 48,6 procent van het bruto binnenlands product.
Dat blijkt uit het Financieel Jaarverslag van het Rijk en de jaarverslagen van alle departementen die minister Wopke Hoekstra van Financiën, op Verantwoordingsdag, namens het kabinet naar de Tweede Kamer stuurde. In de jaarverslagen maakt het kabinet de balans op van de inkomsten en uitgaven in 2019 en geeft het inzicht in hoe de verschillende ministeries het geld hebben besteed. De Algemene Rekenkamer laat vandaag in een reactie op de jaarverslagen weten of het geld op de bedoelde plekken terecht is gekomen en wat er beter kan. (Bron: Rijksoverheid,
20 mei 2020)
Kabinet lanceert Nationaal Groeifonds
Ook volgende generaties moeten kunnen wonen in een Nederland met goede zorg, goed onderwijs, een leefbare omgeving én zij moeten genoeg geld overhouden om zelf te kunnen besteden. In het geval van een toekomstige economische dip, is het belangrijk om die klappen op te kunnen vangen zónder directe bezuinigingen. Daarvoor is economische groei nodig. Het kabinet trekt de komende vijf jaar in totaal 20 miljard euro uit voor investeringen die daaraan gaan bijdragen. Dit geld, ondergebracht in het Nationaal Groeifonds, gaat naar kennisontwikkeling, fysieke infrastructuur, en onderzoek, ontwikkeling & innovatie.
Het Nationaal Groeifonds is bedoeld voor eenmalige publieke investeringen, niet voor terugkerende overheidsuitgaven. Het fonds krijgt een eigen begroting en een onafhankelijke commissie beoordeelt de voorstellen. De Tweede Kamer moet instemmen met de verdeling van geld over de drie investeringsterreinen kennisontwikkeling, fysieke infrastructuur, en onderzoek, ontwikkeling & innovatie. (Bron: Rijksoverheid,
7 sep. 2020)
