Racisme

Datum laatste wijziging: 17 december 2020  |  Trefwoorden: , , ,

Inhoud

  1. Definitie
  2. Meldpunt internet discriminatie
  3. Adecco veroordeeld wegens discriminerende selecties
  4. Migranten
  5. Discriminatie in online werving en selectie
  6. Zijn attracties van De Efteling racistisch?
  7. Voorstellen Comité 21 maart
  8. Verklaring over Zwarte Piet
  9. Discriminatie op basis van afkomst stijgt
  10. Hardere actie tegen racisme
  11. Nog steeds discriminatie uitzendbureaus
  12. Werkgevers zijn straks verplicht discriminatie na te laten
  13. Amsterdam wil bedrijven die discrimineren uitsluiten van aanbestedingen
  14. Tweemaal solliciteren, onder eigen naam en onder verzonnen Nederlandse naam
  15. Discriminatie naar migratieachtergrond afgenomen
  16. Boete voor werkgever en uitzendbureau bij discriminatie
  17. Kwart werkzoekenden met migratieachtergrond gediscrimineerd tijdens sollicitatie
  18. Campagne #KIESMIJ tegen stagediscriminatie van start
  19. Nationaal coördinator moet discriminatie en racisme breed gaan aanpakken
  20. Antisemitismebestrijding begint in 2021

Definitie

De term racisme wordt in meerdere betekenissen gebruikt. In de meest algemene zin betekent racisme dat leden van een bepaald ras zich inherent superieur achten aan leden van een ander ras. Bij debatten over racisme is echter vaak sprake van verwarring over de precieze betekenis of implicatie van deze term. Velen gebruiken het racisme in algemene zin als aanduiding van xenofobie (angst voor vreemdelingen) of etnocentrisme. Anderzijds trachten wetenschappers laatstgenoemde begrippen juist af te bakenen van racisme als ideologie of wetenschappelijk racisme. (Bron: Wikipedia)

Meldpunt internet discriminatie

MiND is het landelijke meldpunt voor strafbare, discriminerende uitingen op internet. Meldpunt internet discriminatie is in 2013 opgericht op initiatief van het ministerie van Veiligheid en Justitie en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. MiND is ondergebracht bij NL Confidential (voorheen Stichting M).

Adecco veroordeeld wegens discriminerende selecties

Uitzendbureau Adecco is door het hof van beroep van Brussel veroordeeld wegens discriminatie bij het aanwerven van personeel. Het bedrijf moet 25.000 euro schadevergoeding betalen aan zowel het Algemeen Belgisch Vakverbond (ABVV) als aan SOS Racisme. Dat heeft de krant L’Echo gemeld.

De klacht tegen Adecco dateert van zes jaar geleden, waarbij werd aangevoerd dat het uitzendbureau systematisch registreerde of een klant al dan niet exclusief met autochtone uitzendkrachten wou werken. Daarbij zouden autochtone werknemers in het informaticasysteem van Adecco met de code BBB zijn aangeduid. Daarmee werd verwezen naar het zogenaamd zuivere koeienras Blanc Bleu Belge.

Migranten

Oudere werknemers en werknemers met een migrantenachtergrond worden twee keer minder vaak uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek dan autochtone Nederlanders onder de 35 jaar. Dit blijkt uit een onderzoek (2015) dat minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid liet uitvoeren. De uitkomsten bevestigen dat er sprake is van discriminatie op de arbeidsmarkt. De verschillen tussen de etnische groepen onderling zijn beperkt. Zie de Kamerbrief Voortgangsrapportage actieplan arbeidsmarktdiscriminatie.

Discriminatie in online werving en selectie

De kans dat het volledige online CV van autochtone Nederlanders van lagere of middelbare leeftijd door werkgevers/recruiters wordt bekeken, is twee keer groter dan die van even oude kandidaten met een migrantenachtergrond. De verschillen in aantallen bekeken CV’s tussen mannen en vrouwen met vergelijkbare leeftijd zijn klein, aldus een onderzoek van Panteia (september 2015).

Zijn attracties van De Efteling racistisch?

De actiegroep Stop Oppressive Stereotypes heeft bezwaar tegen twee attracties van De Efteling die in hun ogen racistisch zijn. Het pretpark gaat met de initiatiefnemers in gesprek. Vooral de attracties Monsieur Cannibale, die een grote donker getinte kannibaal te midden van meerdere kookpotten toont, en het Carnaval Festival liggen onder vuur. De laatst genoemde attractie die 275 poppen telt, heeft slechts vijf donkere figuren: allen Afrikaanse Bosjesmannen.

De Efteling stelde eerder dat de attracties alleen karakters uitbeelden. “We maken in ons park uitvergrotingen van karakters uit verhalen, mythes en sages. Wij denken dus ook niet dat alle stiefmoeders slechte mensen zijn, zoals bij Sneeuwwitje, of dat alle mensen met obesitas veel papier eten, zoals Holle Bolle Gijs.” (Bron: Nu, 4 juli 2016)

Voorstellen Comité 21 maart

De Tweede Kamercommissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid ontvingen in juli 2016 het rapport 'Samen bruggen bouwen en verschillen vieren' waarin het comité aanbevelingen doet om racisme en discriminatie aan te pakken en te voorkomen.

De voorstellen zijn:
  • Neem antidiscriminatiebepalingen in de CAO's op en laat de opdrachtgevers controleren of men zich hieraan houdt.
  • Vul het werknemersbestand aan aan de hand van een afspiegeling van de samenleving.
  • Vermeld in jaarverslagen de samenstelling van het personeelsbestand, het diversiteitbeleid en de procedures om discriminatie tegen te gaan
  • Laat uw personeel scholen en wissel ervaringen uit ten aanzien van intercultureel management, zoals voorgesteld door het Charter Diversiteit.
  • Behandel vrouwen en mannen gelijk: geef vrouwen hetzelfde loon en dezelfde mobiliteitskansen in het bedrijf. Neem maatregelen tegen seksisme en andere vormen van vrouwonvriendelijk gedrag.

Verklaring over Zwarte Piet

Verklaring naar aanleiding van het rondetafelgesprek over de figuur van Zwarte Piet op 3 oktober 2016 op het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, onder leiding van minister Asscher. "We doen afstand van elke vorm van bedreiging, geweld, polarisatie en agressie. We doen een oproep tot kalmte en een beschaafde en respectvolle dialoog. We stellen het belang van het kind centraal. We streven er naar het een feest voor alle kinderen te laten zijn." (Bron: Min SZW, 4 okt. 2016)

Discriminatie op basis van afkomst stijgt

Het aantal meldingen over discriminatie op basis van afkomst stijgt nog steeds. Opmerkelijk is dat werkgevers zich er zelden bewust van zijn dat ze discrimineren. En als ze erop gewezen worden, doen ze vaak hun best om hun handelswijze te verbeteren.

Het gaat nog altijd om een omvangrijk probleem. In 2016 beantwoordde het College 3.143 vragen, ontving het 463 verzoeken om een uitspraak en deed het in 151 zaken uitspraak over discriminatie. De meeste verzoeken gingen over handicap/chronisch ziekte (20%), op de voet gevolgd door ras/afkomst (19%) en geslacht (17%). Bij de uitspraken was ras/afkomst de meest voorkomende discriminatiegrond (23%). (Bron: PW De Gids, 21 mrt. 2015)

Hardere actie tegen racisme

Het Europees Parlement vindt dat EU-landen veel meer moeten doen om het ,,structurele racisme’’ tegen mensen van Afrikaanse afkomst in Europa tegen te gaan. De lidstaten moeten ook stoppen met ,,etnisch profileren'' bij migratie en misdaad- en terrorismebestrijding.

Daarnaast moet er volgens de parlementariërs een einde komen aan het mishandelen van aangehouden Afrikanen door de politie. Het parlement heeft daar op 26 maart 2019 toe opgeroepen, met 535 tegen 80 stemmen, zonder specifiek landen te noemen.

In de EU wonen zo’n 15 miljoen mensen van Afrikaanse komaf. Zij hebben volgens het parlement te maken met voortdurende discriminatie op het vlak van onderwijs, huisvesting, werk en zorg. Bovendien zouden ze steeds vaker worden aangevallen vanwege haat tegen Afrikanen.

Nog steeds discriminatie uitzendbureaus

Uitzendbureaus die niet zijn aangesloten bij de brancheorganisaties ABU en NBBU werken op grote schaal mee aan discriminatie. Dat blijkt uit een steekproef in opdracht van de Inspectie SZW.

Uit het onderzoek (2019) bleek dat 40 procent van de niet aangesloten uitzendbureaus meeging met het verzoek om geen uitzendkracht van buitenlandse komaf te sturen. Uit een vergelijkbaar onderzoek kwam eerder naar voren dat 13 procent van de ABU-leden meeging in zo'n verzoek, terwijl dat bij een recent onderzoek van de NBBU op 26 procent lag.

Om de discriminatie tegen te gaan, wil staatssecretaris Tamara van Ark (Sociale Zaken) zich niet alleen richten op uitzendbureaus, maar ook op reguliere werkgevers en bedrijven die een steeds grotere rol krijgen bij werving en selectie zoals recruitmentbureaus en onlineplatforms.

Werkgevers zijn straks verplicht discriminatie na te laten

Werkgevers zijn straks verplicht om beleid te voeren ter voorkoming van discriminatie bij werving en selectie. De wetswijziging waarin de Inspectie SZW op termijn bevoegd is om hierop toe te zien wordt na zomer 2019 aan de Raad van State aangeboden, aldus staatssecretaris Van Ark.

De inzet van het team arbeidsmarktdiscriminatie van de Inspectie SZW is verdubbeld, de expertise en ondersteuning versterkt. En de Inspectie SZW is, vooruitlopend op de wetsaanpassing, van start gegaan met verkennende inspecties bij werkgevers en intermediairs. Hieruit blijkt dat werkgevers nog veel werk moeten verzetten om discriminatie in het werving- en selectieproces te voorkomen en tegen te gaan. De verkennende inspecties worden de komende tijd voortgezet en uitgebreid naar andere werkgevers, websites en online dienstverleners.

Amsterdam wil bedrijven die discrimineren uitsluiten van aanbestedingen

De gemeente Amsterdam onderzoekt in 2019 of het bij aanbestedingen van opdrachten bedrijven kan weren die discrimineren. Daarnaast laat Amsterdam nagaan of het van bedrijven waarmee het zaken wil doen kan eisen dat die een divers personeelsbeleid voeren. Of dat bedrijven die een divers beleid hebben meer kans maken op een opdracht.

De gemeente maakte begin 2019 bekend een zogeheten mystery guests in te zetten om het sollicitatiebeleid te beoordelen. Daarvoor werkt Amsterdam samen met de organisaties 'Doetank Peer' en 'Artikel 1'. In die test worden twee identieke cv's naar veertig Amsterdamse stagebedrijven binnen verschillende sectoren gestuurd. Daarbij is één cv van een fictieve student met een niet-westerse naam en het tweede cv van een fictieve student met een westerse naam. Bedrijven die kiezen voor de persoon met de westerse naam worden door de gemeente gebeld om toelichting te geven.

Tweemaal solliciteren, onder eigen naam en onder verzonnen Nederlandse naam

De sollicitant werd onder zijn eigen Marokkaanse naam afgewezen en onder de Nederlandse naam uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek. Hij ging onder de Nederlandse naam naar het sollicitatiegesprek. Eind goed, al goed? Nee, de man werd afgewezen.

Een duidelijk geval van discriminatie? Nee, oordeelde het College voor de Rechten van de Mens na een grondig onderzoek d.d. 6 december 2018.

Redactie: Wat leren wij hieruit? Alleen na gedegen onderzoek mag geoordeeld worden of er al of niet van discriminatie sprake was.

Discriminatie naar migratieachtergrond afgenomen

Mensen met een migratieachtergrond maken minder kans op een e-mail, voicemail of telefoontje naar aanleiding van een sollicitatie, dan mensen zonder migratieachtergrond. Ten opzichte van 2015 lijken werkgevers in 2019 nog steeds te discrimineren op migratieachtergrond, maar wel minder.

Uit een onderzoek van Panteia, in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, blijkt niet dat werkgevers discrimineren op basis van leeftijd. Daar was in 2015 nog wel bewijs voor. Van discriminatie op basis van geslacht was zowel in 2015 als in 2019 geen sprake.

Boete voor werkgever en uitzendbureau bij discriminatie

Uitzendbureaus en werkgevers die bij het zoeken naar nieuw personeel betrapt worden op discriminatie* kunnen een boete krijgen en hun wangedrag wordt openlijk gepubliceerd. In het wetsvoorstel ''Toezicht discriminatievrije werving en selectie" van staatssecretaris Van Ark gaat niet om daadwerkelijk bewezen discriminatie van een sollicitant, maar moet de werkgever bij vacatures aangeven hoe de werving en selectie verloopt. En hoe discriminatie daarbij wordt voorkomen. Als de werkgever dat niet goed doet, kan hij of zij worden beboet.

De boete kan oplopen tot € 4.500, een waarschuwing gaat daaraan vooraf. De uitvoering geschiedt door de Inspectie SZW. Het gaat om vacatures die zowel extern als intern worden geplaatst. Het wetsvoorstel zorgt voor een wijziging van de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) en van de Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs (Waadi). Het geeft de Inspectie SZW bevoegdheden om te controleren op de aanwezigheid van een discriminatievrij wervings- en selectiebeleid van werkgevers en intermediairs.

* Een voorbeeld: vragen om iemand met de Nederlandse nationaliteit.

Het wetsvoorstel is vanaf 9 oktober gepubliceerd voor internetconsultatie. Tot 4 november kunnen belanghebbenden hierop reageren. Eind 2019 wordt het wetsvoorstel voorgelegd aan de Raad van State. Daarna wordt het besproken in de Tweede Kamer.

Reactie VNO-NCW en MKB-Nederland d.d. 9 oktober 2019: Met het voorstel kan het in theorie dus zo zijn dat een werkgever die de procedure wel goed beschrijft, maar in praktijk discrimineert, niet wordt beboet. En andersom: een klein bedrijf dat die procedure niet goed beschrijft, maar echt níet discrimineert, wel een boete krijgt. Dat is niet logisch en niet fair. 'Je gaat toch geen ondernemers beboeten en aan de schandpaal nagelen omdat ze niet goed hebben beschreven hoe ze discriminatie in procedures willen voorkomen?' 'Dat is onzin. Het gaat erom wat bedrijven daadwerkelijk doen.'

Kwart werkzoekenden met migratieachtergrond gediscrimineerd tijdens sollicitatie

Discriminatie en racisme domineren momenteel het nieuws. Ook op de werkvloer komt dit in Nederland nog veelvuldig voor. Te oud? Te jong? Van het verkeerde geslacht of een andere migratieachtergrond dan gewenst? Ruim een kwart van de werkende Nederlanders geeft aan tijdens een sollicitatie beoordeeld te zijn op basis van persoonsgegevens als leeftijd, etniciteit of geslacht.

De helft van hen geeft aan dat dit een negatieve invloed op hen had. Het maakte hen onzeker of gaf hen het gevoel buitengesloten te worden. Veel werkende Nederlanders hebben zich tijdens een sollicitatie zelfs weleens gediscrimineerd gevoeld. Dat geldt voor bijna één op de vier Nederlanders met een migratieachtergrond t.o.v. twaalf procent van de autochtone Nederlanders. Dit blijkt uit onderzoek van uitzendbureau Unique onder 1.130 werkende Nederlanders om aandacht te vragen voor discriminatie op basis van persoonsgegevens. (Bron: Unique, 17 jun. 2020)

Campagne #KIESMIJ tegen stagediscriminatie van start

Stagediscriminatie is een veelvoorkomend en hardnekkig probleem, waar mbo-studenten de pijnlijke gevolgen van dragen. De campagne #KIESMIJ tegen stagediscriminatie moet het probleem onder de aandacht brengen en werkgevers, scholen en studenten helpen om het aan te pakken.

De campagne is een gezamenlijk initiatief van het ministerie van Onderwijs, de Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs en Bedrijfsleven (SBB), werkgeversorganisatie VNO-NCW en MKB-NL, mbo-studentenorganisatie JOB, de MBO Raad, Stichting School en Veiligheid, het College voor de Rechten van de Mens, CNV en FNV. (Bron: Rijksoverheid, 12 nov. 2020)

Nationaal coördinator moet discriminatie en racisme breed gaan aanpakken

Racisme en discriminatie zijn overal, en moeten breed worden bestreden. Daarom wil minister Ollongren een ‘nationaal coördinator discriminatie en racisme’ benoemen én een zware adviescommissie.

De Nederlandse overheid krijgt een ‘nationaal coördinator discriminatie en racisme’. Minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken, D66) laat uitzoeken welke vorm deze nieuwe instantie moet krijgen. Ook gaat een Staatscommissie Discriminatie en Racisme vanaf volgend jaar langdurig onderzoek doen naar de mechanismen achter discriminatie en racisme. (Bron: De Volkskrant, 9 dec. 2020)

Antisemitismebestrijding begint in 2021

Er komt een Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding om discriminatie, bedreiging en intimidatie van Joden in Nederland aan te pakken. Dat heeft minister Grapperhaus van Justitie aangekondigd bij een Chanoeka-viering met vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschap.
De Tweede Kamer had afgelopen zomer gevraagd om zo'n coördinator. (Bron: NOS, 13 dec. 2020)

Ga terug naar subrubriek Gelijke behandeling.