Inhoud
- Inleiding
- Integriteit
- Wet openbaarheid van bestuur (Wob)
- Ambtenarentaal
- Ambtenaar en motorclub gaan niet samen
- Trends in overheids-CAO's 2015
- Cijfers aantal ambtenaren
- Meer mobiliteit personeel Rijk noodzaak
- Van personeelszaken naar personeelszorg
- Summerschool 2018 komt eraan
Inleiding
Een ambtenaar is een natuurlijk persoon die is aangesteld in een openbare betrekking om een overheidstaak te verrichten. Ambtenaren kunnen werken bij de rijksoverheid, een provincie, een gemeente, een waterschap of bij instellingen die worden beheerd door de staat of openbare lichamen. Zij worden daarom ook wel aangeduid als onder meer rijksambtenaren, provincieambtenaren, gemeenteambtenaren, waterschapambtenaren, onderwijsambtenaren, politieambtenaren et cetera.
Integriteit
Integriteit kan het vertrouwen in de overheid maken of breken. Het is dus belangrijk dat ambtenaren, bestuurders en volksvertegenwoordigers integer zijn. Er zijn regels en gedragscodes ontwikkeld om die integriteit zoveel mogelijk te borgen. Maar minstens zo belangrijk is dat integriteit een soort grondhouding moet zijn, een mentaliteit.
Ambtenaren, bestuurders en volksvertegenwoordigers moeten zich aan gedragsregels houden. Een ambtenaar die de eed of belofte aflegt, zweert of belooft dat hij deze regels nakomt.
Wet openbaarheid van bestuur (Wob)
De Wet openbaarheid van bestuur (Wob) regelt het recht voor iedereen op informatie van de overheid. De Wob zorgt ervoor dat men inzage heeft in het overheidshandelen en kan deelnemen aan de democratie en overheidsbesluitvorming. Overheidsinformatie is altijd openbaar, tenzij de Wob of andere wetgeving bepaalt dat de gevraagde informatie niet geschikt is om openbaar te maken (Bron: Rijksoverheid).
In het openbaar bestuur (rijk, gemeenten, provincies, waterschappen) gaan door de vergrijzing veel ambtenaren de komende jaren met pensioen. Door bezuinigingen worden die vacatures niet opgevuld en worden tijdelijke contracten bovendien niet verlengd. Het doel van het kabinet om de overheid kleiner te maken, wordt daarmee in 2016 ruim gehaald.
Ambtenarentaal
De rechtspositie is voor veel rijksambtenaren ingewikkelde materie. Juridisch taalgebruik en meerdere wettelijke regelingen maken de situatie niet overzichtelijker. Rechtspositie Rijkspersoneel is een populaire vertaling van de verschillende regelingen.
Ambtenaar en motorclub gaan niet samen
Leden van dubieuze motorclubs kunnen geen ambtenaar zijn, en al helemaal niet op de terreinen veiligheid en justitie. Een meerderheid in de Tweede Kamer stemde 5 februari 2013 in met een motie van die strekking. Er moet een richtlijn komen.
Trends in overheids-CAO's 2015
Wat worden – na het moeizame
CAO-jaar 2014 – in 2015 de trends bij het arbeidsvoorwaardenoverleg. Gaat daarbij alle aandacht uit naar de loonontwikkeling of zullen partijen ook aandacht hebben voor modernisering van de
CAO's? En waar zal de modernisering uit bestaan? In een artikel in het komende nummer van HR Overheid schetsen Henk Strating en Wilco Brinkman de trends voor het komende jaar, toegespitst op de
CAO’s bij de overheid. Voor het komende jaar onderscheiden ze vier trends:
- Decentralisatie en harmonisatie: Opsplitsing in sectoren en decentralisatie maakte het beter mogelijk om CAO-afspraken af te stemmen op de specifieke behoeften van de verschillende overheidssectoren en onderdelen van deze sectoren. Maar dit heeft geleid tot verschillen tussen en binnen overheidssectoren, wat weer leidt tot problemen als bijvoorbeeld gemeenten gaan samenwerken of fuseren. De eerste trend is dan ook: verschillen in arbeidsvoorwaarden tussen overheden die met elkaar samenwerken harmoniseren.
- Individuele arbeidsvoorwaarden: Verschillende CAO's binnen de overheid kennen afspraken op basis waarvan medewerkers een deel van de arbeidsvoorwaarden zelf kunnen invullen. Deze nu nog vrij beperkte keuzemogelijkheden zullen verder worden uitgebreid. Dit hangt nauw samen met de harmonisatietrend.
- Intersectorale CAO's: Harmonisatie en individuele keuzevrijheid bieden mogelijkheden om over de sectorgrenzen heen te kijken. In 2015 is de verwachting dat nog geen CAO’s zullen worden samengevoegd, maar gesprekken daarover zullen wel worden opgestart.
- Sterkere relatie pensioenpremie en loonontwikkeling: De loonontwikkeling wordt sterker dan in het verleden beïnvloed door de ontwikkeling van de pensioenpremie. Deze trend is ook buiten de overheidssectoren te zien.
Cijfers aantal ambtenaren
Het aantal ambtenaren in Nederland nam af, afgelopen vijf jaar kromp het aantal ambtenaren met 65.000 naar 915.000. Verantwoordelijk voor deze daling zijn met name het Rijk, provincies en de gemeenten.
Het aantal vrouwen in de publieke sector (overheid en semi-overheid) steeg wel. Ook steeds meer managementposities worden door vrouwen ingenomen, aldus het schrijven van het ministerie BZK '
Werken in de Publieke Sector 2015)'.
Meer mobiliteit personeel Rijk noodzaak
Ambtenaren bij de rijksoverheid moeten vaker van functie of organisatie wisselen. Dat gebeurt nu te weinig. Dat levert risico’s op voor de tevredenheid van medewerkers over hun baan, de aantrekkelijkheid van de overheid als werkgever en de kwaliteit van de dienstverlening. Minister Blok (Rijksdienst) komt daarom met maatregelen om het wisselen van baan te bevorderen. Eén van die maatregelen is in het (vaste) arbeidscontract laten opnemen dat werknemers af en toe van functie veranderen.
In een brief aan de Tweede Kamer stelt minister Blok daarom onder meer de volgende maatregelen voor:
- Ministeries en diensten moeten uiterlijk eind 2016 aangeven hoe ze meer mobiliteit gaan realiseren en welk personeel de komende jaren nodig is.
- Het uitbreiden van de maximale benoemingstermijn van zeven jaar naar het gehele topmanagement, inclusief directeuren.
- Beter zicht op de interne arbeidsmarkt, zodat sneller te zien is welk werk (tijdelijk of vast) er rijksbreed beschikbaar is.
- Een intern platform ontwikkelen waarop medewerkers hun baan zelf ‘in de etalage kunnen zetten’.
- Het uitbreiden van pools van flexibel inzetbare medewerkers.
- Het beoordelen van leidinggevenden op de gerealiseerde personeelsmobiliteit.
(Bron: Rijksoverheid,
24 nov. 2015)
Van personeelszaken naar personeelszorg
Medewerkers hebben het gevoel dat zij niet bij
HRM terecht kunnen voor gesprekken over hun persoonlijke ontwikkeling.
HRM is te druk met andere zaken, niet volledig op de hoogte van bepaalde zaken of het personeel is te bang om
HRM lastig te vallen met gesprekken over persoonlijke ontwikkeling. (Bron:
FNV,
27 jun. 2016)
Summerschool 2018 komt eraan
Het is bijna zover: de Summerschool van het A+O fonds Rijk komt er weer aan! Je kunt je ervoor
aanmelden vanaf dinsdag 1 mei 2018 aanstaande. Zet deze datum snel in je agenda, want er is maar een beperkt aantal kaarten beschikbaar.
De zomer is een goede tijd om stil te staan bij wat je écht wilt. Want haal jij alles uit jezelf op je werk en privé? Wil jij graag zelf de koers van je loopbaan bepalen of doorgroeien? Geloof in jouw toekomst en kom naar de Summerschool van het A+O fonds Rijk.
Tijdens de Summerschool 2018 ga je samen met onze professionals en andere deelnemers even terug naar jezelf. Je gaat tijdens korte workshops op zoek naar wat jouw ambities zijn, wat jou energie geeft, waar jij je in wilt ontwikkelen of welke training jou verder kan helpen om je werk nog leuker te maken. Ook na de Summerschool! De Summerschool is gratis en speciaal voor alle ambtenaren van de Rijksoverheid.
Ga terug naar subrubriek Ambtenaren (Arbeidsrecht).
