Arbowet (inleiding)

Inhoud

1. Doel
2. Complexe wetgeving
3. SMS-nek
4. Nog meer wetten
5. VN-verdrag voor rechten van mensen met een beperking
6. Gezondheidsmanagement
7. Nationale Enquête arbeidsomstandigheden
8. Schrap overtollige Europese Arboregels
9. Arboprofessionals
10. Taak werkgever bij infectieziekten
11. Baas wil fit personeel: dikke mensen vaker afgewezen
12. Gezondheid en zorg in cijfers 2014
13. Nieuwe internationale norm voor veiligheid en gezondheid: OHSAS
14. Arbo in bedrijf 2014
15. Betere zorg op de werkvloer
16. Toezicht op arbeidsomstandigheden betalen
17. Meedenken over vernieuwing Arbowet
18. Tijdelijke arbeidskrachten vaker slachtoffer ongevallen
19. Basis Inspectie Modules
20. Belangrijkste trends en ontwikkelingen in Arboland
21. Belastingplan 2016
22. Meer informatie
23. Handleiding VG voor opdrachtgevers beschikbaar
24. Ministers hebben een te drukke baan
25. Overstappen naar een andere Arbodienst
26. Arbo-wetsvoorstellen 2016
27. Werkgevers zijn bang voor misbruik second opinion
28. Werkgever geen interesse in goedkoopste Arbodienst
29. Verantwoord Opdrachtgeverschap
30. Arbeidsomstandigheden in Nederland gunstig
31. Invoering nieuwe Arbowet uitgesteld tot 1 juli 2017
32. Eerste Kamer akkoord met wijziging Arbowet
33. Checklist basiscontract Arbodienstverlening
34. Aanvullingen Arbobesluit op punt 'second opinion'
35. Betere arbeidsomstandigheden voor zeevarenden
36. Gezond vergaderen
37. Feiten en fabels over de second opinion
38. Geef elke werkende toegang tot een arbeidsarts
39. Onderzoeksraad voor Veiligheid publiceerde jaarverslag 2016
40. Scan Veilig Gedrag
41. Overzicht boetes Arbo-wet
42. Brochure MKB Nederland over de vernieuwde Arbowet
43. Stop met vergaderen
44. Basiscontract Arbodienstverlening
45. Gezonder eten stijgt meer in prijs dan ongezonder eten
46. Gedeelde smart is halve smart
47. Minder drempels voor mensen met een beperking
48. Wijziging Arbowet per 1 juli 2018 van kracht
49. Preventieakkoord belangrijke stap voor gezonder Nederland
50. Eerste Arbodienst speciaal voor vrouwen
51. SER onderzoekt effecten arbeidsrelaties op Arbo
52. VGM Checklist voor Aannemers
53. Kampen voorloper met ‘omgekeerde’ verordening sociaal domein
54. Werknemers vaker arbeidsongeval dan zelfstandigen
55. Fouten bij het kiezen van een nieuwe arbodienst
56. Steeds meer teveel aan informatie
57. Voor leveranciers arbodiensten is ISO 27001 verplicht
58. Eisen voor gezonde lucht opnieuw afgewezen
59. In 2019 nog steeds onvoldoende naleving Arbo
60. Digitale berichten geldig als bewijsmateriaal
61. Handreiking arbomaatregelen Uitzendwerk
62. Aantal ongevallen 2018 met 27 procent verhoogd
63. Goed werk, werkt goed!
64. Kamerbrief tijdelijk vrijstellingsbesluit verplichtingen Arbeidsomstandighedenwet
65. Aan de slag voor gezondheid
66. Wijziging Arbowet inzet werkbak en werkplatform
67. 7 misvattingen over Arbodiensten in het MKB

---

Doel

De Arbowet, ingevoerd per 1 januari 1994, is bedoeld om de veiligheid, gezondheid en welzijn (VGW) van de werknemers te bevorderen. Uiteindelijk zal dit beleid tot lager verzuim en minder instroom in de WIA/WAO moeten leiden.

De wet legt de werkgever een zorgplicht op de drie genoemde gebieden zo goed mogelijk te behartigen, werknemers zijn verplicht instructies e.d. op te volgen. Daar staat tegenover dat werkgevers vanaf 1 januari 2001 onder voorwaarden een vermindering in de af te dragen loonbelasting en premie volksverzekeringen kunnen krijgen voor de aanschaf of (eigen) voortbrenging van zogeheten Arbobedrijfsmiddelen.

Algemeen zijn de Arboregels voor het werken thuis minder streng dan voor de werkplek in het gebouw van de werkgever.

De Arbo-wet is te vinden op internet.

Complexe wetgeving in de vorm van raamwerk

De Arboregelgeving is complex. De wetgeving bestaat uit drie onderdelen/niveaus: de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet); het Arbeidsomstandighedenbesluit (Arbobesluit) en de Arbeidsomstandighedenregeling (Arboregeling). Daarnaast zijn er nog de Arbobeleidsregels en de Arbocatalogi. Deze bevatten weliswaar geen wettelijke regels, maar zijn richtlijnen die PO en de werkgever kunnen volgen, zie verder hieronder.

De Arbowet is een raamwet die beleidsmatige en organisatorische richtlijnen geeft en waarbij de precieze invulling wordt overgelaten aan de ondernemingen.

Voorbeelden van de genoemde gebieden zijn:

• veiligheid: aanwezigheid brandblusapparatuur, getraind personeel bij brandalarm en EHBO;
• gezondheid: voorschriften ter voorkoming van repetitive strain injury (RSI)* (muisarm), organo psycho syndrome (OPS), in contact komen met verfluchten en dampen, ergonomisch** meubilair, veiligheidsbrillen en helmen;
• welzijn: goede werksfeer, opleidingsbeleid en medezeggenschap.

* Deskundigen spreken liever over CANS, wat betekent: complaints of arms neck, and shoulder. Zie ook jurisprudentie d.d. 3 aug. 2017 inzake arbeidsongeschiktheid al dan niet veroorzaakt door RSI

SMS-nek

En na de muisarm is nu de SMS-nek aan de beurt, die veroorzaakt wordt door een verkeerde werkhouding tijdens het sms'en of werken met de tablet of smartphone. Er ontstaan klachten aan het hoofd, de nek en de schouders. Met de juiste behandeling zijn de klachten weer snel verdwenen. (Bron: Mens-en-gezondheid)

Nog meer wetten

Naast de Arbowet hebben ook andere wetten e.d. een directe of indirecte relatie met arbeidsomstandigheden. Klik op een van onderstaande onderwerpen om daarmee te worden doorverbonden:

• Ziektewet (ZW);
• Wet Verbetering Poortwachter (WVP);
• Wet Uitbreiding Loondoorbetaling Bij Ziekte (Wulbz);
• Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA);
• Regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA);
• Inkomensvoorziening Volledig en duurzaam Arbeidsongeschikten (IVA);
• Inspectie SZW.

VN-verdrag voor rechten van mensen met een beperking

Gezondheidsmanagement

Nationale Enquête arbeidsomstandigheden

Schrap overtollige Europese Arboregels

Arboprofessionals

Taak werkgever bij infectieziekten

• Maak contact overbodig: kranen en deuren automatiseren;
• Geen katoenen handdoeken, wel papieren;
• Houd alles goed schoon;
• Beperk het aantal werknemers op een bepaalde plek;
• Geef voorlichting. (Bron: Arbo Magazine, 28 okt. 2014)

Baas wil fit personeel: dikke mensen vaker afgewezen

Gezondheid en zorg in cijfers 2014

1. Overzicht van belangrijkste kerncijfers op het gebied van gezondheid en zorg
2. Diabetes in beeld vanuit verschillende bronnen
3. Jeugdzorgjongeren en onderwijs
4. Langdurige zorg: ontwikkelingen in de afgelopen tien jaar
5. Opkomst van zelfstandige behandelcentra. (Bron: CBS, 6 nov. 2014)

Nieuwe internationale norm voor veiligheid en gezondheid: OHSAS

Arbo in bedrijf 2014

Betere zorg op de werkvloer

• Betere arbodienstverlening door meer betrokkenheid van werknemers (zie onder*).
• Een basiscontract voor professionele arbodienstverlening.
• Goede samenwerking tussen reguliere gezondheidszorg en bedrijfsgezondheidszorg.
• Meer preventie op het werk.

Toezicht op arbeidsomstandigheden betalen

Meedenken over vernieuwing Arbowet

1. versterking van de positie van de preventiemedewerker en de samenwerking met arbodienstverleners;
2. verduidelijken van de adviserende rol van de bedrijfsarts;
3. de mogelijkheid voor werknemers om de bedrijfsarts te consulteren;
4. minimumeisen voor het basiscontract met een arbodienstverlener;
5. ruimte voor bedrijfsartsen en andere arbodienstverleners om méér te doen dan het naleven van de basiseisen uit de Arbowet;
6. meer mogelijkheden voor handhaving en toezicht door Inspectie SZW.

Tijdelijke arbeidskrachten vaker slachtoffer ongevallen

Basis Inspectie Modules

Belangrijkste trends en ontwikkelingen in Arboland

• Toenemend aantal arbodiensten succesvol met regionale dienstverlening.
• Erken onder verlengde arm van bedrijfsarts winnend arbomodel.
• Resultaten professionalisering arbodienstverleners goed zichtbaar.
• Omzet abonnementen daalt, omzet uit verrichtingen en duurzame inzetbaarheid/preventie stijgt.
• Werkdruk, efficiency en zelfsturing belangrijke HR-thema's.
• Basisovereenkomst arbodienstverlening van brancheorganisatie OVAL niet breed ondersteund door arbodienstverleners.
• Budget van werkgevers voor duurzame inzetbaarheid is verdubbeld.
• Casemanagement organisaties niet vertegenwoordigd door brancheorganisatie.
• Waarborgen privacy en ketenaansprakelijkheid leiden tot kostenverhogingen. (Bron: BG Magazine, 6 jul. 2015)

Belastingplan 2016

Meer informatie

• ArboPortaal
• Arbobeleid (Rijksoverheid)
• Arbocatalogi (ArboPortaal)
• DeArbocatalogus.nl
• BGMagazine

Handleiding V&G voor opdrachtgevers beschikbaar

Ministers hebben een te drukke baan

Overstappen naar een andere Arbodienst

Dat kan. Werkgevers moeten hun Arbodienst per 1 oktober (pro forma) opzeggen om per 1 januari te kunnen overstappen naar een nieuwe Arbodienst.

Arbo-wetsvoorstellen 2016

• De Tweede Kamer heeft ingestemd met de voorgestelde wijziging van de Arbowet. Met de beoogde aanpassing wil het kabinet het functioneren van de bedrijfsgezondheidszorg voor werknemers en werkgevers verbeteren. Het voorstel gaat nu voor behandeling naar de Eerste Kamer. Waar gaat het om?
• Second opinion: Een werknemer die twijfelt over het oordeel van een bedrijfsarts kan voortaan om een second opinion van een andere bedrijfsarts vragen.
• Klachtenregeling: Werknemers en werkgevers die niet tevreden zijn over de behandeling de arbodienst of bedrijfsarts, kunnen gebruik maken van een onafhankelijke klachtenregeling.
• Betere zorg: De arbodienst of bedrijfsarts krijgt meer ruimte om adequate bedrijfsgezondheidszorg te leveren door de werkplek te bezoeken, door in overleg te gaan met de medezeggenschap en door beroepsziekten te melden.
• Contract: Werkgevers worden verplicht om een contract af te sluiten met de arbodienst of bedrijfsarts waarin deze zaken zijn vastgelegd. Als een werkgever geen contract met een bedrijfsarts of arbodienst heeft afgesloten, kan de Inspectie SZW handhavend optreden.
• Toegang: de bedrijfsarts krijgt de gelegenheid iedere arbeidsplaats in het bedrijf te bezoeken.
• Preventiemedewerker: alle arbodienstverleners (dus niet alleen de bedrijfsarts) werken nauw samen met en adviseren aan de preventiemedewerker, de ondernemingsraad en/of personeelsvertegenwoordiging (of bij het ontbreken daarvan de belanghebbende werknemers) van de werkgever.
• Contract: alle taken die een werkgever moet afnemen van een bedrijfsarts/arbodienst moeten in een contract worden vastgelegd.
• Boete: een bedrijfsarts kan zélf ook een boete krijgen als hij zich niet houdt aan het mogelijk maken van de second opinion en als hij niet beschikt over een klachtenregeling. Bedrijfsartsen en andere arbodienstverleners kunnen daarnaast een boete krijgen als zij niet adviseren aan en samenwerken met de preventiemedewerker en de ondernemingsraad. Hetzelfde geldt als zij het advies van de arbodienstverlener met betrekking tot de toetsing van de RI&E niet doorzendt aan de ondernemingsraad.

NB: De verwachting van Arbodiensten is dat door invoering van de nieuwe Arbo-regels de gemiddelde Arbokosten met meer dan 5 procent zullen stijgen, 19 procent verwacht zelfs een stijging van meer dan 10 procent. Met de verruiming van de verplichte Arbotaken en een breder standaardcontract is een kostenstijging natuurlijk niet zo raar. Misschien is de inschatting van de Arbodiensten nog wel aan de voorzichtige kant. (Bron: BG Magazine, 7 okt. 2016)

Naar verwachting zal de gewijzigde Arbowet pas vanaf 1 juli 2017 van kracht zijn. (Bron: Min SZW)

Red.: Opmerkelijk is dat alle instanties bij de gewijzigde Arbo-regels worden betrokken, met uitzondering van degene om wie het gaat, de werknemer(s). Geen woord over het gedrag, nakomen van verplichtingen, het in redelijkheid opvolgen van adviezen et cetera.

Werkgevers zijn bang voor misbruik second opinion

In de nieuwe Arbowet krijgen werkgevers meer verplichtingen en werknemers meer rechten. Zo krijgen werknemers het recht om uit eigen beweging langs een bedrijfsarts te gaan en bij twijfel over de juistheid van het advies van de bedrijfsarts, een second opinion bij een andere bedrijfsarts te vragen. De nieuwe wet is uitgesteld tot juli 2017.

Een second opinion bij een bedrijfsarts komt, anders dan het deskundigenoordeel, geheel voor rekening van de werkgever. Een advies van een andere bedrijfsarts die niet bekend is met de patiënt en zich dus in het dossier zal moeten inlezen, is vele malen duurder dan een consult bij de eigen bedrijfsarts. Werkgevers zijn bang dat het middel oneigenlijk ingezet zal worden. Ook wanneer een werknemer herhaaldelijk de weg van second opinion kiest, neigt dat bijvoorbeeld naar misbruik. Dat zou een reden moeten zijn om een second opinion te weigeren, maar dat moet nog uitgewerkt worden in de toelichting van het wetsvoorstel. (Bron: Xpert, 27 okt. 2016)

Werkgever geen interesse in goedkoopste Arbodienst

Slechts 10 euro per medewerker! Bij ons gratis aansluiting! Arbodiensten stunten volop met lage prijzen. Maar waarom? Uit onderzoek (2016) van Arbokiezer onder 570 werkgevers blijkt dat werkgevers de prijs niet zo interessant vinden. Wat ze wél zoeken: goede communicatie en dito kwaliteit van de bedrijfsarts, een vast contactpersoon en bereikbaar zijn. Dat moet voor de klantgerichte Arbodienstverleners niet zo moeilijk zijn toch? Kunnen ze gelijk hun echte toegevoegde waarde in de spotlights te zetten: het voorkomen van forse schade door een doordacht preventie- en risicobeleid.

Verantwoord Opdrachtgeverschap

Arbeidsomstandigheden in Nederland gunstig

Bedrijven nemen in 2016 meer maatregelen rond veiligheid en gezondheid dan in 2014. Het niveau ligt echter lager dan in 2007. De aandacht voor Arbobeleid houdt mogelijk verband met economische ontwikkelingen. Dit blijkt uit de Arbobalans 2016.

In 2016 is een toename zichtbaar van het aandeel bedrijven dat invulling geeft aan de kernbepalingen rond veiligheid en gezondheid op het werk. Het gaat om het hebben van een contract met een Arbodienst, ziekteverzuimbeleid, preventiemedewerker, overleg met werknemers over Arbobeleid en het geven van voorlichting. Het aandeel bedrijven dat maatregelen treft varieert van 45% (aanwezigheid risico-inventarisatie & evaluatie) tot 75% (contract met Arbodienst en het geven van voorlichting). Uitgedrukt in werknemers betreft dat 83%, respectievelijk 96% van alle werknemers. De meeste werknemers werken namelijk bij grotere bedrijven die meer doen aan Arbobeleid dan kleinere ondernemingen. De extra aandacht voor Arbobeleid houdt mogelijk verband met economische ontwikkelingen. (Bron: TNO, 19 dec. 2016)

Invoering nieuwe Arbowet uitgesteld tot 1 juli 2017

De vraag is: wat verandert er? En waarom zou de bedrijfsarts belangrijker moeten worden? Bovendien… er zijn steeds minder bedrijfsartsen, hoe moet dat? Eerlijk gezegd, er verandert vrijwel niets. Ook in de ‘oude’ Arbowet was de bedrijfsarts iemand die het bedrijf moet (!) inhuren als kerndeskundige bij vragen op het gebied van beleid, ziekteverzuimbegeleiding en PMO-achtige Arbozaken.

Oké, een second opinion was er niet, maar dat gebeurde in de praktijk best wel, bijvoorbeeld als de werkgever of werknemer het UWV erbuiten wilde laten, en wie wil dat nou niet!.

De rol van de preventiemedewerker – vooruit – wordt “sterker” in de nieuwe Arbowet en de OR krijgt daarmee eveneens een grotere rol. Maar die grote rol heeft de OR nu ook al; zij kan immers al heel veel meebepalen op het gebied van verzuim en Arbo. Of ze het doen, is een tweede.

Uiteindelijk krijgt elke ondernemer de OR of preventiemedewerker die hij verdient. Ik zal eerlijk zijn: wij komen twee keer per jaar bij een OR en wij hebben negentig klanten. Ik ken één preventiemedewerker. Zal ook aan ons liggen (een staaltje zelfreflectie!).

Realistisch commentaar van Pieter de Jongh (Bron: BG-Magazine, 19 dec. 2016)

Eerste Kamer akkoord met wijziging Arbowet

De Eerste Kamer heeft op 24 januari 2017 ingestemd met het wetsvoorstel om de Arbeidsomstandighedenwet te wijzigen. Het wetsvoorstel zal vanaf 1 juli 2017 in werking treden.

Wijzigingen in de nieuwe Arbowet zijn onder andere:

De wetswijziging treedt op 1 juli 2017 in werking. Voor lopende contracten met Arbodienstverleners zal na het ingaan van de wetswijziging een overgangsperiode van één jaar gelden, de zogeheten 'coulanceperiode'.

Dat houdt dus in dat de wet eerst op 1 juli 2017 praktisch van kracht wordt

Op 19 juni 2017 is de wetswijziging in het Staatsblad gepubliceerd.

De vernieuwde Arbowet per 1 juli 2018 van kracht

In 2017 is de Arbowet veranderd. In de vernieuwde Arbowet is de betrokkenheid van werkgevers en werknemers bij de Arbodienstverlening vergroot en staat preventie nog meer centraal. Zo is de positie van de preventiemedewerker versterkt, heeft het medezeggenschapsorgaan een grotere rol bij het Arbobeleid gekregen en zijn de randvoorwaarden voor het handelen van de bedrijfsarts aangescherpt.

Werknemers moeten gezond en veilig kunnen werken. Daar zorgt de Arbeidsomstandighedenwet voor, ook wel bekend als de Arbowet. De Arbowet geldt voor alle werkgevers en werknemers in Nederland, dus bijvoorbeeld ook voor deeltijd- en flexwerkers, uitzendkrachten, personen met een nul-urencontract en stagiaires.

Zowel werkgevers als werknemers hebben verplichtingen: samen moeten zij ervoor zorgen dat er gezond en veilig wordt gewerkt. Door de nieuwe Arbowet is de rol van verschillende betrokkenen veranderd; de werkgever, werknemer, bedrijfsarts en preventiemedewerker, maar ook van het medezeggenschapsorgaan in de vorm van een ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT).

Wat is er precies veranderd? De belangrijkste wijzigingen op een rij:

Basiscontract

Een van de belangrijkste punten van de vernieuwde Arbowet is de invoering van het basiscontract. Het basiscontract stelt minimumeisen aan het contract tussen Arbodienstverleners en werkgevers, onder andere over de toegang tot de werkvloer en de second opinion. In het basiscontract staan rechten en plichten voor de werkgever, werknemer en de Arbodienstverleners. Uiteraard blijft de mogelijkheid bestaan om meer te doen, hiervoor kunnen maatwerkafspraken worden gemaakt.

Open spreekuur

In de vernieuwde Arbowet moet de werkgever ervoor zorgen dat de werknemer de bedrijfsarts kan bezoeken als hij vragen heeft over zijn gezondheid in relatie tot het werk, ook als de werknemer nog niet verzuimt of klachten heeft. Dit kan bijvoorbeeld via een open spreekuur. Iedere werknemer heeft dus het recht om zonder toestemming van de werkgever de bedrijfsarts te bezoeken. Dit heeft als doel klachten en verzuim te voorkomen.

Vrije toegang werkvloer

Daarnaast moet de bedrijfsarts ook iedere werkplek kunnen bezoeken om zo het bedrijf beter te leren kennen. Dit geeft de bedrijfsarts goed inzicht in de arbeidsomstandigheden en de belasting in het werk.

Second opinion

Indien de werknemer twijfelt aan de juistheid van het door de bedrijfsarts gegeven advies, kan de werknemer een second opinion van een andere bedrijfsarts aanvragen. Dit geeft een werknemer de mogelijkheid om het oordeel van de bedrijfsarts te laten wegen door een andere bedrijfsarts. Bedrijfsartsen moeten zo’n verzoek altijd honoreren, tenzij er zwaarwegende argumenten zijn om het niet te doen. De second opinion wordt door de werkgever betaald.

Adviesrol bedrijfsarts

In de vernieuwde Arbowet staat preventie nog meer centraal. Zo moet de bedrijfsarts de werkgever adviseren over het toepassen van preventieve maatregelen voor gezond en veilig werken van de werknemers. Ook is opgenomen dat de bedrijfsarts adviseert bij ziekteverzuimbegeleiding in plaats van bijstand te verlenen. Hiermee wordt benadrukt dat het de werkgever is die verantwoordelijk is voor de verzuimbegeleiding.

Melden beroepsziekten

Het signaleren en melden van beroepsziekten was al een taak van de bedrijfsarts. Het basiscontract stelt nu dat de bedrijfsarts beroepsziekten moet kunnen melden aan het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten en hier dus ook tijd aan moet kunnen besteden.

Klachtenprocedure

Iedere bedrijfsarts moet een klachtenprocedure hebben zodat een werknemer een klacht kan indienen. Dit geldt voor alle bedrijfsartsen, ook als zij niet werkzaam zijn bij een gecertificeerde Arbodienst en bijvoorbeeld werken als zelfstandig bedrijfsarts.

Duidelijkere rol preventiemedewerker

Naast de bedrijfsarts heeft ook de preventiemedewerker een stevigere rol gekregen in de vernieuwde Arbowet. Elk bedrijf moet tenminste één werknemer aanwijzen als preventiemedewerker. De preventiemedewerker heeft als taak te adviseren aan en samen te werken met de bedrijfsarts en andere Arbodienstverleners. De benoeming van de persoon en de positie van de preventiemedewerker in de organisatie zal nu met instemming van de OR of PVT plaatsvinden.

Grotere medewerkersbetrokkenheid

Met de instemming op de persoon en de positie van de preventiemedewerker krijgt de OR meer betrokkenheid bij het Arbobeleid. Daarnaast hebben de bedrijfsarts en andere Arbo deskundigen de mogelijkheid om overleg te voeren met de OR, PVT of betrokken medewerkers. Werknemers en Arbo deskundigen kunnen daardoor beter samenwerken en zijn zo goed betrokken bij het bedrijfsbeleid voor gezond en veilig werken.

Toezicht en handhaving

De Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (Inspectie SZW) kan werkgevers, Arbodienstverleners en bedrijfsartsen sancties opleggen bij het niet naleven van de regelgeving en het basiscontract.

Overgangsperiode

De vernieuwde Arbowet is ingegaan per 1 juli 2017. Werkgevers en Arbodienstverleners krijgen tot 1 juli 2018 de tijd om de contracten aan te passen. Aanpassen kan door middel van een aanvulling op het bestaande contract of door een nieuw contract af te sluiten

Checklist basiscontract Arbodienstverlening

Vanaf 1 juli 2017 wijzigt de Arbeidsomstandighedenwet en is het basiscontract wettelijk verplicht. Arbo Portaal maakte een 'Checklist voor een basiscontract voor Arbodienstverlening’ waarin de aanstaande wetswijzigingen zijn verwerkt.

De nieuwe verplichtingen waaraan het basiscontract minimaal moet voldoen zijn:

• regeling voor toegang tot de bedrijfsarts
• regeling voor overleg met de or en de preventiemedewerker
• het recht op een second opinion bij een andere bedrijfsarts
• bezoek van de bedrijfsarts aan elke werkplek
• klachtenprocedure voor werknemers m.b.t. de bedrijfsarts of de arbodienst
• het kunnen opsporen en melden van beroepsziekten door de bedrijfsarts
• het kunnen adviseren door de bedrijfsarts over preventie.

Aanvullingen Arbobesluit op punt 'second opinion'

Naar aanleiding van de reacties is het Arbobesluit, dat formeel op 1 juli 2017 ingaat, op een aantal punten aangepast of van een toelichting voorzien:

• de positie van de werknemer is verstevigd door de werknemers het recht toe te kennen om zelf de second opinion bedrijfsarts te kiezen indien het contract meerdere bedrijfsartsen of arbodiensten bevat;
• de regering zal het begrip ‘zwaarwegende argumenten’ niet nader expliciteren. Er wordt zoveel mogelijk aangesloten bij hetgeen in de reguliere sector gebruikelijk is. Een nadere opsomming van argumenten waarom een bedrijfsarts niet hoeft door te verwijzen is in strijd zijn met de gedachte dat de second opinion kan bijdragen aan herstel van vertrouwen in de bedrijfsarts. Dit wordt in de artikelsgewijze toelichting van het besluit toegelicht;
• de second opinion en informele collegiale ondersteuning zoals in de praktijk nu al voorkomt, kunnen naast elkaar bestaan. Het ontwerpbesluit sluit dit niet uit. Hierover is nu een passage opgenomen in de artikelsgewijze toelichting;
• het onderscheid tussen de second opinion en deskundigenoordeel. In de voorlichting over het besluit zal hieraan aandacht worden besteed. (Bron: Arboportaal, 11 apr. 2017)

Betere arbeidsomstandigheden voor zeevarenden

Zeevarenden krijgen betere arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden. In noodgevallen of bij een faillissement van hun reder kunnen zeevarenden voortaan een beroep doen op een verzekering. Aldus een wetsvoorstel van minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over wijzigingen in het internationale Maritiem Arbeidsverdrag.

Het concept-wetsvoorstel is mede tot stand gekomen na overleg met de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders en de Vereniging van Waterbouwers namens de werkgevers en met Nautilus International namens de werknemers.

De ministerraad heeft ermee ingestemd het wetsvoorstel voor advies aan de Raad van State te zenden. De tekst van het wetsvoorstel en van het advies van de Raad van State worden openbaar bij indiening bij de Tweede Kamer. De nieuwe wet gaat naar verwachting in per 1 januari 2018. (Bron: Rijksoverheid, 21 apr. 2017)

Gezond vergaderen

Op de site van Driessen (18 april 2017) komen we tien manieren tegen hoe we gezonder kunnen vergaderen. Eerste manier: 'Op de werkvloer en zeker ook tijdens vergaderingen drinken we heel wat koffie. Hoewel onderzoek heeft laten zien dat koffie positief kan zijn voor je functioneren, is een overschot aan cafeïne niet goed. Het is beter om voldoende water te drinken. Let er daarom op dat er genoeg kannen of flessen water op de vergadertafel staan.'

Neem in ieder geval kennis van de manieren om gezond te vergaderen, er staat niet dat je dat alle raadgevingen moet opvolgen.

Feiten en fabels over de second opinion

Op de site van XpertHR d.d. 23 mei 2017 worden zeven feiten dan wel fabels genoemd. Vul in, van de volgende stellingen zijn er twee een fabel en twee een feit:

1. Alleen de werknemer mag een second opinion aanvragen.
2. Een second opinion mag altijd worden geweigerd.
3. De werknemer betaalt zelf de kosten voor de second opinion.
4. De werkgever is niet verplicht het advies van second opinion arts over te nemen.

Wat betreft de antwoorden op voornoemde vragen plus nog meer vragen, zie XpertHR.

Geef elke werkende toegang tot een arbeidsarts

Het toenemende aantal ZZP-ers en de stijging van de AOW-leeftijd vragen om een nieuwe blik op arbeidsgerichte zorg. Dat zegt de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG). Iedereen die werkt moet arbeidsgerichte zorg kunnen krijgen, ook mensen die niet in loondienst zijn. ZZP-ers, mantelzorgers en ook bijvoorbeeld vrijwilligers moeten terechtkunnen bij een ‘arbeidsarts’ voor advies en begeleiding bij gezondheidsproblemen die van invloed zijn op hun werk.

De artsen maken zich niet alleen zorgen over ZZP-ers die buiten de arbeidsgerichte medische zorg vallen. Ook het feit dat werknemers steeds langer moeten doorwerken heeft zijn effect op de arbeidsgerichte zorg, stelt de KNMG. “De pensioengerechtigde leeftijd zal de komende jaren verder stijgen. Mede door deze ontwikkeling is er een stijging van het aantal chronisch zieken in de beroepsbevolking.”

De arbeidsarts die de KNMG voor ogen staat is een arts met als specialisme arbeid en gezondheid, die werkzaam is in de eerste lijn. De KNMG is er dus niet op uit een nieuwe of aparte beroepsgroep in het leven te roepen. De artsenfederatie ziet bedrijfs- of verzekeringsartsen als aangewezen medici om deze rol op zich te nemen.

De KNMG heeft haar visie gepresenteerd aan de ministers van Volksgezondheid en van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De artsenfederatie stelt voor om proeftuinen te starten met werkgevers, verzekeraars en gemeenten en andere experimentele vormen. (Bron: PW, 9 jun. 2017)

Onderzoeksraad voor Veiligheid publiceerde jaarverslag 2016

In 2016 heeft de Onderzoeksraad zes rapporten en tien verkorte rapporten gepubliceerd. Het doel van de onderzoeken is om lessen te trekken voor de toekomst. Op die manier draagt de Onderzoeksraad bij aan het verbeteren van de veiligheid.

Al deze rapporten behandelden uiteenlopende onderwerpen op het gebied van veiligheid en gezondheid rondom het werk. Denk daarbij aan ongevallen in de kleine luchtvaart en aan risicobeheersing bij spoorvervoer van gevaarlijke stoffen. Maar zeker ook aan incidenten als het hijsongeval in Alphen aan den Rijn waar wonder boven wonder geen slachtoffers vielen en de botsing tussen een reizigerstrein en een hoogwerker in Dalfsen die de treinmachinist het leven kostte. (Bron: About HRM, 26 jul. 2017)

Scan Veilig Gedrag

Dat veilig en gezond werken belangrijk is, is bekend. Maar wilt u weten hoe het met het veiligheidsgedrag op úw werkvloer is gesteld? Volg dan onze safetytip en doe mee aan de Scan Veilig Gedrag. De Scan Veilig Gedrag is een initiatief van het Programma Zelfregulering Gezond en Veilig Werken van het ministerie van SZW en werd eind april 2017 gelanceerd. De scan is ontwikkeld door dr. Joyce Rupert. Zij deed eerder onderzoek naar het vergroten van de arbeidsveiligheid in haar onderzoek ‘Van compliance naar participatie’.

In de scan komen verschillende aspecten aan de orde die antwoord geven op de vraag hoe veilig gedrag op de werkvloer is georganiseerd en wat er te verbeteren valt. Zichtbaar wordt wat medewerkers en leidinggevenden concreet dóen voor de veiligheid op de werkvloer. Dit inzicht helpt de veiligheid te vergroten.

De scan is geschikt voor alle organisaties die veiliger willen werken. Om deel te nemen zijn minimaal zes deelnemers nodig, waaronder drie leidinggevenden en drie medewerkers. Op basis van de ingevulde vragenlijsten – die per email worden verstuurd – wordt een (automatisch) feedbackrapport opgesteld met daarin resultaten, tips en adviezen om de veiligheid naar een hoger niveau te brengen. (Bron: Toxit, 19 apr. 2017)

Overzicht boetes Arbo-wet

De Arbo-boetes zijn als volgt gerangschikt:

De omschrijving van de tarieven en de bedragen treft u aan in de 106 pagina's tellende Arbo-site.

'Populaire' boetes zijn, in alfabetische volgorde:

Basiscontract

• Geen basiscontract: € 1.500
• Basiscontract niet compleet: € 750
• In het basiscontract is het adviseren van de werkgever over de begeleiding van werknemers die door ziekte niet kunnen werken: € 750
• De werkwijze van de bedrijfsarts is niet opgenomen in het basiscontract: € 1.500

Bedrijfsarts

• Geen doeltreffende toegang tot de bedrijfsarts: € 1.500
• Bedrijfsarts heeft geen mogelijkheid de werkplek te bezoeken: € 1.500
• Niet verzenden afschrift van advies aan belanghebbende werknemers wanneer een ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging mist: € 340

Inventarisatie en evaluatie van risico's

• De werkgever laat na in een inventarisatie en evaluatie schriftelijk vast te leggen welke risico’s de arbeid voor werknemers met zich mee brengt. Hierbij hoort ook een beschrijving van de gevaren en de risico beperkende maatregelen en risico's voor bijzondere categorieën van werknemers: € 1.800
• Er is geen plan van aanpak waarin is aangegeven welke maatregelen zullen worden genomen in verband met de bedoelde risico’s en de samenhang daartussen, een en ander overeenkomstig artikel 3
• Niet bekend is binnen welke termijn deze maatregelen zullen worden genomen: € 450

Jeugdige werknemers

• In een bedrijf of inrichting waar een of meer jeugdige werknemers werkzaam zijn, wordt in de risico-inventarisatie en -evaluatie, bedoeld in artikel 5 van de wet, geen aandacht aan hen besteed: € 450

Open spreekuur

• Werknemers niet actief wijzen op de mogelijkheid tot een open spreekuur: € 1.500

Preventiemedewerkers

• Niet laten bijstaan door één of meer deskundige werknemers (preventiemedewerkers): € 1.500

Second opinion

• Geen mogelijkheid tot second opinion: € 1.500
• Het niet juist ter beschikking stellen van de second opinion: € 750

Zorgplicht werkgever

• De werkgever laat na, in alle gevallen waarin werknemers worden of kunnen worden blootgesteld aan gevaarlijke stoffen, een doeltreffende bescherming van de gezondheid en veiligheid van de werknemer te bieden: € 1.800
• Nagelaten is deze zorgplicht, in geval van blootstelling aan gevaarlijke stoffen, voor thuiswerkers te treffen: € 540

Hoe zal worden geïnspecteerd?

• De inspecteur van de SZW kan zonder afspraak langs komen en mag het bedrijf controleren zonder toestemming van jou als werkgever. Je bent verplicht mee te werken bij alle stappen die de inspecteur neemt. De inspecteur kan het volgende doen:
• Vragen stellen aan werknemers (of de ondernemingsraad/ personeelsvertegenwoordiging).
• Vragen stellen aan jou als werkgever.

De inspecteur van de SZW kan zonder afspraak langs komen en mag het bedrijf controleren zonder toestemming van jou als werkgever. Je bent verplicht mee te werken bij alle stappen die de inspecteur neemt. De inspecteur kan het volgende doen:

(Bronnen: Xpert HR e.a., okt. 2017)

Brochure MKB Nederland over de vernieuwde Arbowet

Gezond en veilig werken draagt bij aan een duurzame inzetbaarheid van medewerkers. Sinds 1 juli 2017 is daarom de Arbeidsomstandighedenwet vernieuwd. MKB Nederland heeft de wijzigingen op een rij gezet in de Praktijkinfo over de vernieuwde Arbowet. (Bron: Arboportaal, 31 okt. 2017)

Stop met vergaderen

Ze duren te lang, er vallen geen besluiten, je wordt er suf en lusteloos van en het zijn altijd dezelfde mensen die steeds aan het woord zijn. Alle clichés over vergaderen zijn wetenschappelijk bewezen. Waarom doen we het dan nog steeds?

Een van de grootste nadelen van vergaderingen is dat het veel tijd kost. Gemiddeld vergadert een Nederlandse werknemer 6,5 uur per week. Dat kost 60 miljard euro aan loon per jaar. Van de deelnemers twijfelt 44% aan het nut van de meeste vergaderingen. (Bron en meer: MT, 7 dec. 2017)

Basiscontract Arbodienstverlening

De werkgever organiseert het Arbo- en verzuimbeleid via een maatwerkregeling of een vangnetregeling. In beide gevallen is het basiscontract verplicht. Het basiscontract stelt minimumeisen aan de overeenkomst tussen Arbodienstverleners en werkgevers. Dit zijn rechten en plichten voor de werkgever, werknemer en de bedrijfsarts. In het basiscontract staat bij welke taken de werkgever zich in ieder geval moet laten ondersteunen door een Arbodienstverlener of bedrijfsarts.

Het basiscontract is onderdeel van de vernieuwde Arbowet die sinds 1 juli 2017 van kracht is. Voor huidige contracten geldt een overgangsperiode. Werkgevers en Arbodienstverleners krijgen tot 1 juli 2018 de tijd om de contracten aan te passen. Dit kan door bestaande contract aan te vullen of door een nieuw contract af te sluiten. Alle nieuwe contracten die op of na 1 juli 2017 worden afgesloten moeten meteen voldoen aan de nieuwe eisen. (Bron en meer: Arbo Portaal, dec. 2017)

Gezonder eten stijgt meer in prijs dan ongezonder eten

Gezondere voedingsmiddelen zijn in tien jaar tijd gemiddeld 22 procent duurder geworden, ongezondere producten stegen gemiddeld 13 procent in prijs. Suiker, snoep en ijs waren in 2017 zelfs goedkoper dan tien jaar eerder. (Bron en meer details: CBS, 18 jan. 2018)

Gedeelde smart is halve smart

Personeelsfunctionarissen en anderen gaan gebukt onder vele regels die de Arbo-wetgeving van bedrijven verlangt na te komen, gepaard met surprises van forse boetes in geval van tekortschieten.

Zijn die personeelsfunctionarissen te beklagen? Nee, ook elders hakt de Arbo-wetgeving er flink is. Neem nu de kappers, van hen wordt geëist dat

De regels inzake scharen met pinksteun, wasbakken, pompstoelen en kappersfietsen strikt worden nagekomen;

• De hygiëne op orde is. Dat betekent een veilige en schone werkplek, goede controles en duidelijke instructies voor de werknemers. Een en ander aan de hand van de RI&E;
• De kapsalon veilig is. Wat te doen bij brand en is er een brandblusser nog werkt;
• Het werken op de juiste hoogte en afstand geschiedt;
• De richtlijnen voor een productiebereidingsruimte (chemiehoek), haarcosmetica en irriterende chemische stoffen worden gevolgd;
• De in- en outs kennen van het staand werken;
• De kapper weet welke sieraden wel en welke niet mogen worden gedragen;
• De regels voor milieu (afvalstoffen e.d.) strikt in acht worden genomen;
• In het geval dat er ook tatoeëren of piercen plaats vinden, daar vooraf een vergunning voor nodig is. Die vergunning geldt ook voor bepaalde cosmetische producten;
• Voor een kapper met meerdere werknemers een verzuimprotocol een vereiste is;
• Een arbeidsongeschikte werknemer/ster volgens de wettelijke regels wordt behandeld en begeleid.

Zijn er nu nog niet-kappers die medelijden met zichzelf hebben? (Bron: HR-kiosk e.a., begin 2018)

Minder drempels voor mensen met een beperking

In Nederland hebben ruim 2 miljoen mensen een beperking. Ze zijn slechtziend, blind of doof, hebben een lichamelijke of verstandelijke beperking of een psychische of psychiatrische aandoening. Het kabinet wil op verschillende terreinen betekenisvolle stappen zetten. Het gaat hier onder andere om:

1. Het ontwikkelen van een richtlijn voor toegankelijk bouwen en verbouwen.
2. Verbeteren van de ondersteuning voor leerlingen en studenten en het wegnemen van drempels in het leren en studeren.
3. Betere toegankelijkheid van bus- en tramhaltes en treinstations
4. Per 1 januari 2019 moeten alle stemlokalen toegankelijk zijn voor kiezers met een lichamelijke beperking.
5. Vergroten van de toegankelijkheid van websites en apps.

(Bron: Rijksoverheid, 14 jun. 2018)

Preventieakkoord belangrijke stap voor gezonder Nederland

De nieuwe akkoorden Problematisch Alcoholgebruik en het Akkoord Overgewicht zijn een belangrijke stap voor een gezonder Nederland. Dat zeggen MKB-Nederland en VNO-NCW die deze twee akkoorden meetekenen en actief hebben meegewerkt aan de totstandkoming ervan. De wijze waarop deze twee preventieakkoorden tot stand gekomen zijn, is vernieuwend en een stap voorwaarts voor verdere preventie. Wel hebben de organisaties zorgen over het Rookakkoord en de gevolgen daarvan voor bijvoorbeeld kleine familiebedrijven. (Bron: MKB Nederland, 23 nov. 2018)

Eerste Arbodienst speciaal voor vrouwen

HealthyWoman, een organisatie die zich inzet voor gezonde vrouwen op de werkvloer, lanceert een Arbodienst speciaal gericht op vrouwen. ,,De overgang wordt vaak gezien als een burn-out”, aldus de initiatiefneemster Joyce van Dijk.

Uit onderzoek van het CBS en TNO blijkt dat ziekteverzuim bij vrouwen hoger ligt dan bij mannen. Van Dijk signaleerde een piek ten tijde van zwangerschappen en als vrouwen in de overgang komen. De uitval is vooral te wijten aan onbegrip, denkt Van Dijk. ,,Vrouwen durven vaak niet te praten over hun hormonen. Ze vinden het een privéaangelegenheid en merken ook dat er bij managers niet altijd ruimte is om hun verhaal te doen.” Ook ziet ze dat vrouwen vaak te weinig kennis hebben van hun eigen lichaam. (Bron: AD, 6 dec. 2018)

SER onderzoekt effecten arbeidsrelaties op Arbo

Arbeidsrelaties veranderen: er zijn meer flexwerkers, meer ZZP’ers en de kluseconomie is sterk in opkomst. Welke gevolgen heeft dit voor gezond en veilig werken? De minister heeft de SER om advies gevraagd. in week 51 kwam de SER-commissie Arbeidsomstandigheden bijeen. (Bron: SER, 18 dec. 2018)

VGM Checklist voor Aannemers

Veiligheid, gezondheid en milieu zijn essentieel voor mens, economie en natuur. De VGM (Veiligheid, Gezondheid, Milieu) Checklist Aannemers, of kortweg Veiligheid Checklist Aannemers (VCA), is ontstaan om binnen het bedrijf en op de werklocatie en/of werkplek meer veiligheidsbewustzijn te creëren, en om het aantal VGM-incidenten en (bijna-)ongevallen te verminderen. De VCA bedrijfscertificering is bedoeld om bedrijven objectief en structureel te toetsen op hun VGM-beleid.

Hoe kunnen werkgevers het eigen personeel beter laten slagen voor examens? Edubookers ging in gesprek met de grootste VCA opleider en examinator van Nederland.

Lees verder

Kampen voorloper met ‘omgekeerde’ verordening sociaal domein

Van negen verordeningen naar één ‘omgekeerde’ verordening voor het complete sociale domein. Kampen heeft de primeur, maar bij meer gemeenten zit zo’n besluit in de pijplijn.

''Met deze verordening zetten we een mooie, praktische vervolgstap in het omgekeerd denken. Niet de regels, maar de inwoner staat centraal. Het helpt onze medewerkers om te zoeken naar passende oplossingen voor vragen van inwoners, zonder dat we gebonden zijn aan allerlei voorschriften. Hiermee kunnen we écht maatwerk bieden. Niet alleen een verbetering van de dienstverlening aan onze inwoners, maar ook een beperking van de administratieve lasten en bureaucratie.'' (Bron: Stimulansz, jan. 2019)

Werknemers vaker arbeidsongeval dan zelfstandigen

In 2017 had 1,6 procent van de werknemers van 15 tot 75 jaar een arbeidsongeval dat tot minimaal één dag verzuim leidde. In 2015 was dat nog 1,4 procent. Onder zelfstandig ondernemers was dit met 1,2 procent iets lager, en bleef het gelijk. De jongste werknemers hadden het vaakst een arbeidsongeval met verzuim. Dat meldt het CBS op basis van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) en de Zelfstandigen Enquête Arbeid (ZEA), uitgevoerd door het CBS en TNO.

Onder zelfstandig ondernemers met personeel had 0,7 procent in 2017 een arbeidsongeval met verzuim. Dit was nagenoeg gelijk in 2015. Onder zelfstandig ondernemers zonder personeel (ZZP’ers) was dit aandeel in beide jaren 1,3 procent. ZZP’ers die vooral producten verkopen of grondstoffen aanbieden, hebben vaker een arbeidsongeval met verzuim dan ZZP’ers die eigen arbeid of diensten aanbieden.

Jongere werknemers (15 tot 25 jaar) hadden in 2017 vaker (bijna 2 procent) een arbeidsongeval met verzuim dan oudere werknemers. Dit hangt samen met andere verschillen tussen jong en oud. Jongere werknemers zijn bijvoorbeeld vaker uitzendkracht dan oudere werknemers, en uitzendkrachten hebben vaker een arbeidsongeval dan werknemers met een vaste arbeidsrelatie. (Bron: CBS, 31 jan. 2019)

Fouten bij het kiezen van een nieuwe arbodienst

De fouten zijn:

1. Te snel een keuze maken.
2. De goedkoopste arbodienst kiezen.
3. Kiezen voor een arbodienst zonder ervaring in jouw branche.
4. Niet weten wat belangrijk is binnen de samenwerking.
5. De samenwerking aangaan zonder kennismaking.

(Bron en meer: Xpert, 18 feb. 2019)

Steeds meer teveel aan informatie

In 2018 kreeg 28 procent van alle werknemers (ruim 2,1 miljoen mensen) op een werkdag zoveel informatie dat zij vaak of altijd moeite hadden om dit snel genoeg te verwerken. In 2014 was dat nog 25 procent. Werknemers die een overvloed aan informatie ervaren, zijn ontevredener over hun arbeidsomstandigheden en hebben een sterkere wens om te vertrekken bij hun huidige werkgever.

Bron: Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) 2018, een onderzoek van CBS en TNO onder ruim 60 duizend werknemers van 15 tot 75 jaar.

Voor leveranciers arbodiensten is ISO 27001 verplicht

Leveranciers van de arbodienst, die hardware (hostingomgeving), netwerkverbindingen of softwarepakket(ten) ter ondersteuning van de dienstverlening, installeren, onderhouden, beheren en daartoe fysieke of logische toegang hebben tot de informatiesystemen, zijn verplicht te werken conform de richtlijnen van de Autoriteit Persoonsgegevens en NEN-EN-ISO/IEC 27001:2017.

Arbodiensten die op 31 december 2018 over een geldig certificaat arbodienst beschikken, kunnen in 2019 bij uit te voeren hercertificering en controle-audits kiezen of zij tegen de oude of tegen de nieuwe eisen willen worden getoetst. Ook als arbodiensten kiezen voor toetsing tegen de oude eisen moeten zij toch voldoen aan de nieuwe Arbowet en de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). (Bron: Staatscourant, publicatie d.d. 5 december 2018)

Eisen voor gezonde lucht opnieuw afgewezen

Het gerechtshof in Den Haag heeft op 17 mei 2019 de vorderingen van Milieudefensie voor gezonde lucht opnieuw afgewezen. De consequenties zijn dat de Nederlandse Staat geen extra maatregelen hoeft te nemen tegen de vervuiling van fijnstof en stikstofdioxide.

Het hof verwees naar een nieuw plan van de Staat om de luchtkwaliteit te verbeteren, onder meer bij knelpunten zoals verkeer in binnensteden en de intensieve veehouderij. Milieudefensie heeft tijdens de procedure geen kritiek op deze maatregelen geleverd, stelde het hof.

Redactie: Wordt waarschijnlijk wel vervolgd.

In 2019 nog steeds onvoldoende naleving Arbo

Het percentage bedrijven dat aan belangrijke arbo-regels voldoet, is veel lager dan het deel dat de regels niet naleeft. Wel is er in vergelijking met voorgaande jaren een voorzichtige positieve ontwikkeling te zien. In 2018 heeft een derde van de bedrijven een preventiemedewerker, bedrijfshulpverlening, een overeenkomst met een arbodienst en een inventarisatie gemaakt van de risico’s voor werknemers.

Van alle risico’s komt beeldschermwerk het meest voor, het speelt bij ruim de helft van de bedrijven. In de bouwnijverheid en de landbouw spelen relatief veel van de in 2018 gemeten arbeidsrisico’s. Werken op hoogte, hard geluid en trillingen komen het vaakst voor in de bouwnijverheid, terwijl kracht zetten, repeterende bewegingen en ongunstige of statische lichaamshouding het vaakst voorkomen in de landbouw. Van het totaal aantal bedrijven waar één of meerdere risico’s aanwezig is of zijn, heeft 60 tot 78 procent voldoende of goede maatregelen genomen om werknemers te beschermen.

Nog dit jaar zal het niet hebben van een RI&E en/of plan van aanpak direct beboetbaar worden en worden de boetes verhoogd. De komende tijd gaat de Inspectie haar inzet op de naleving van de arbozorgverplichtingen daarom intensiveren. Op basis van de uitkomsten van de hierboven beschreven onderzoeken wordt een interventiemix ontwikkeld. In de actieve inspecties zal worden gecontroleerd op minimaal de aanwezigheid van de RI&E en het basiscontract. Bij afwezigheid van de RI&E en/of het basiscontract zal er een boete worden opgelegd.

(Bron: Kamerbrief Van Ark, 12 jul. 2019)

NB: Lees ook Arbodienst / Alles wat je moet weten over arbodienstverlening (Datum: juni 2020)

Digitale berichten geldig als bewijsmateriaal;

Het opzegging van een dienstverband, zich ziek melden, uit jurisprudentie blijkt dat een WhatsApp-berichtje onder voorwaarde rechtsgeldig is. De voorwaarde is niet dat bewezen kan worden dat het bericht is verstuurd, de voorwaarde is wel dat bewezen kan worden dat het bericht is ontvangen.

Lees de jurisprudentie ECLI:NL:RBZWO:2003:AF4457 en ECLI:NL:RBGRO:2012:BY2140

Handreiking arbomaatregelen Uitzendwerk

De SER (juni 2019) publiceerde de nieuwe handreiking Uitzendwerk, een handreiking specifiek gericht op de arbeidsomstandigheden van uitzendkrachten.

De handreiking beschrijft hoe sectoren en bedrijven ervoor kunnen zorgen dat uitzendkrachten en/of tijdelijke krachten onder goede en gelijkwaardige omstandigheden starten. De handreiking is opgesteld in samenwerking met de Stichting DOORZAAM, een stichting gericht op het stimuleren van de duurzame inzetbaarheid van uitzendkrachten.

Aantal ongevallen 2018 met 27 procent verhoogd

Volgens cijfers van de Inspectie SZW raakten in 2018 ruim 4.000 medewerkers gewond tijdens de uitvoering van hun werk. Een stijging van maar liefst 27 procent ten opzichte van 2014. Volgens de Inspectie SZW is deze stijging te wijten aan de groeiende economie. Hieraan is te zien dat een florerende economie ook negatieve kanten heeft. Er moet efficiënter en sneller gewerkt worden. Hierdoor ontstaan vaker onveilige situaties.

In 2018 zijn er 71 dodelijke ongevallen geregistreerd. Hierbij ging het om 20 slachtoffers in de bouw. Maar ook in de industriële en logistieke sector waren veel slachtoffers naar verhouding.

Goed werk, werkt goed!

Het ministerie van SZW heeft een programma opgezet om aandacht te vragen voor eerlijk, gezond en veilig werk. Dit vloeit voort uit de inzet van dit kabinet waarvan preventie een belangrijk onderdeel is. Het ministerie omschrijf het als volgt: Het programma faciliteert de branches en bedrijven met een gezamenlijke aanpak waarbij goede praktijken worden gedeeld en ontwikkeld. De activiteiten zijn zoveel mogelijk gericht op het stimuleren van eerlijk, gezond en veilig werk.

Het programma is gericht op een breed beleidsterrein. Zo heeft eerlijk werk onder meer betrekking op onderwerpen als de juiste beloning en fatsoenlijke arbeidstijden. Bij gezond en veilig werk kan worden gedacht aan thema’s rond fysieke en psychosociale arbeidsbelasting, ongewenste omgangsvormen en duurzame inzetbaarheid. Deze verschillende thema’s raken elkaar bij kwetsbare doelgroepen zoals jongeren, arbeidsmigranten en flexwerkers. (Bron: Min. SZW, 24 apr. 2020).

Redactie: Ten eerste, op x fronten en met wisselend succes is afgelopen jaren gestreefd naar meer eerlijk, gezond en veilig werken. Wat maakt "Goed werk, werkt goed" zo bijzonder? Ten tweede, voor de groep mensen waar het om draait, is het taakgebruik van het ministerie om te huilen. "Het programma faciliteert de gezamenlijke aanpak met thema's als fysieke en psychosociale arbeidsbelasting, ongewenste omgangsvormen en duurzame inzetbaarheid, allemaal thema's die elkaar raken en waarvan preventie voor kwetsbare doelgroepen belangrijk is."

Kamerbrief tijdelijk vrijstellingsbesluit verplichtingen Arbeidsomstandighedenwet

Staatssecretaris Van Ark meldt dat er een tijdelijke vrijstelling is van bepaalde verplichtingen uit de Arbeidsomstandighedenwet. Het gaat om verplichtingen op het gebied van certificatie en registratie voor bijvoorbeeld vuurwerkdeskundigen, asbest verwijderaars en duikarbeid. (Bron: Kamerbrief, 24 apr. 2020)

Aan de slag voor gezondheid

Verbeteren van gezondheid in de fysieke- en sociale leefomgeving, verminderen van gezondheidsachterstanden, verlagen van de druk op het dagelijks leven bij jeugd en jongvolwassenen en bijdragen aan vitaal ouder worden. Dat zijn vier gezondheidsvraagstukken waar het Rijk en gemeenten mee aan de slag gaan de komende jaren. Staatssecretaris Paul Blokhuis (VWS) en de Vereniging Nederlandse Gemeenten hebben daarover gezamenlijke afspraken gemaakt in de nieuwe Landelijke Nota Gezondheidsbeleid 2020-2024. (Bron: Ministerie VWS, 25 mei 2020)

Wijziging Arbowet inzet werkbak en werkplatform

Vanaf 1 juli 2020 geldt nieuwe de wet- en regelgeving omtrent de inzet van een werkbak in de kraan. Omdat deze nieuwe wet- en regelgeving de verantwoordelijkheid bij de besteller van de kraan legt, is het voor u als opdrachtgever om het volgende in acht te nemen.

Tot nu toe werd bij het gebruik van werkbakken een uitzondering gemaakt voor incidentele en kortdurende werkzaamheden op moeilijk bereikbare plaatsen. De regels worden met deze aanpassing van het Arbeidsomstandighedenbesluit flink aangescherpt. Het gebruik van een werkbak of -platform is alleen nog bij hoge uitzondering mogelijk en vereist veel extra voorbereiding. Op overtreding van het besluit staan flinke boetes.

Welke gegevens mag de werkgever registreren (AP) en opvragen bij de Arbodienst?

Welke gegevens mogen door de bedrijfsarts of arbodienst aan de werkgevers worden gecommuniceerd en derhalve ook door de werkgever worden verwerkt:

• De werkzaamheden waartoe de werknemer nog wel of niet meer in staat is (functionele beperkingen, restmogelijkheden en implicaties voor het soort arbeid dat de werknemer nog kan verrichten), beoordeeld en teruggekoppeld door de arbodienst/bedrijfsarts;
• De verwachte duur van het verzuim c.q. ongeschiktheid
• De mate waarin de werknemer arbeidsongeschikt is (gebaseerd op functionele beperkingen, restmogelijkheden en implicaties voor het soort arbeid dat de werknemer nog kan verrichten) door de arbodienst/bedrijfsarts beoordeeld en teruggekoppeld;
• De eventuele aanpassingen of werkvoorzieningen die de werkgever in het kader van de re-integratie moet treffen.

Bovenvermelde informatie gaat zelfs verder dan de vraag of de werknemer gekeurd is voor zijn functie en of deze goedgekeurd is.
Het is geen enkel probleem dat de Arbodienst een verklaring (document) afgeeft, dat niet alleen de werknemer gekeurd is, maar ook goedgekeurd is voor het uitoefenen van zijn functie/beroep..
Dat bij een eventuele afkeuring niet in detail verteld mag worden wat het gebrek is kunnen wij in het kader van de richtlijnen van de AVG wel begrijpen.
De werkgever die de opdracht geeft voor de keuring moet duidelijk opgeven wat de functie/beroep inhoudt en welke eventuele eisen daaraan gesteld worden.

7 misvattingen over Arbodiensten in het MKB

Veel MKB-organisaties vinden arbodienstverlening maar onzin. Ze zeggen bijvoorbeeld dat arbodiensten alleen maar dure abonnementen verkopen, of dat ze niet voor je klaar staan als je ze nodig hebt. Of ze hebben nooit iemand die langdurig ziek is. Dus waarom zou je dan een contract met een arbodienst afsluiten?
De reden is heel simpel: een arbodienst is wettelijk verplicht. En misschien heb je nu geen langdurig zieke medewerker, maar er komt gegarandeerd een dag dat je wel een langlopend verzuimdossier krijgt. Uit analyse van HR Navigator onder ruim 15.000 organisaties blijkt zelfs dat elke MKB-er gemiddeld minimaal een keer in de vijf jaar aan de beurt is.  
Een verzuimdossier kost je al snel € 100.000,–, en dat kan forse gevolgen hebben voor je onderneming. Je kunt er zelfs aan failliet gaan. In dit artikel neem ik je mee in een aantal misvattingen over arbodienstverlening en leg je uit waarom je beter wél kunt investeren in een goede samenwerking met een arbodienst.

1. Een arbodienst is niet verplicht (toch)? 

Voor elke organisatie in Nederland is een basiscontract met een arbodienst verplicht. Zelfs wanneer je maar één medewerker hebt met een parttime contract. Voor kleine organisaties moet dit bijna altijd ook een gecertificeerde arbodienst zijn. 

Dat basiscontract is vooral een administratieve aansluiting. Je voldoet aan de wet,  meer ook niet. Meestal wordt er daarom gekozen voor een uitgebreider contract waar ook de dienstverlening van een casemanager of de bedrijfsarts is inbegrepen.

2. De goedkoopste arbodienst is goed genoeg voor mij

Veel MKB’ers vinden arbodienstverlening een “moetje” en kiezen voor de goedkoopste optie. Maar goedkoop is echt duurkoop. Want de kosten van verzuim, zowel kort als lang, zijn hoog. Een goede arbodienst kan je adviseren en begeleiden bij het terugdringen van alle soorten verzuim. Daarmee voorkom je onnodige schade en zelfs boetes. 

Even een rekensommetje: Volgens TNO kost elke verzuimdag gemiddeld € 250,–. Dat zijn bijvoorbeeld de kosten voor loondoorbetaling en vervanging. Maar als de medewerker als monteur in een garage werkt, de verkoop doet of als consultant voor een klant werkt, dan scheelt dat je omzet die je anders wel zou hebben. En dan heb je het al snel over € 1.000,– voor elke dag dat de medewerker ziek is en jij niet in actie komt.

Een compleet arbocontract waarbij je volledig ontzorgd wordt, kost je zo’n zo’n € 150,– per medewerker per jaar. Dat is minder dan 0,5% van je loonkosten. Een arbodienst is dus helemaal niet zo duur. Sterker nog, je geeft waarschijnlijk meer uit aan de koffie voor je personeel.
Pas op voor gratis fopcontracten
Waar je echt voor moet oppassen zijn arbodiensten die een zogenaamd gratis arbocontract aanbieden, want dat zijn heuse fopcontracten. Je wordt dan verplicht allemaal dure aanvullende diensten af te nemen, en de tarieven zijn soms tot wel 50 procent hoger dan gebruikelijk. En als er iemand ziek is, moet je vaak maanden wachten tot je medewerker terecht kan bij een arts. Al die tijd moet je wel het salaris doorbetalen, dan is jouw besparing pijlsnel verdampt.

3. Bij mij is nooit iemand ziek

Gelukkig heb je als MKB’ers niet elke dag met langdurig verzuim te maken. Maar  statistisch gezien ben je toch elke vijf jaar de sjaak. Dan krijg je te maken met een ziekmelding die verder gaat dan een flinke griep of een gebroken been. Het kan dan gaan om kanker, een burn-out, verslavingsproblemen, schulden of overbelasting door mantelzorg. Helemaal lastig wordt het als het ‘vage klachten’ zijn en als er dan ook nog sprake is van een arbeidsconflict of slecht functioneren.
Weet jij dan aan wie je wanneer welke vraag moet stellen? En denk je dat een arbodienst je kan helpen als jij geen of geen goede vraag stelt? Elke dag hebben we meerdere ondernemers aan de lijn waar dit verschrikkelijk mis gaat. Met zeer grote financiële gevolgen. Daarom vergelijken we arbodienstverlening vaak met een brandverzekering. Die heb je ook niet nodig. Tot je huis in brand staat. Dan is het wel fijn als je het goed geregeld hebt, toch?
Kies dus voor een intensievere samenwerking met een arbodienst, ook als er even niemand ziek is. Dan weet je zeker dat je voldoet aan de wet- en regelgeving en er is iemand die er echt voor je is als je ze onverhoopt toch nodig hebt. Dat onderneemt toch een stuk rustiger hè?

4. Ik heb dat niet nodig, ik ken mijn pappenheimers wel

Tuurlijk, als MKB-er ken je de meeste medewerkers heel goed. Er zijn waarschijnlijk weinig geheimen en misschien drink je zelfs regelmatig een borrel met ze. Alleen, als iemand ziek is, dan mag je in verband met privacy niet vragen wat iemand  precies mankeert. En de enige die een oordeel mag vellen over wat een medewerker nog wel kan, is nu eenmaal de bedrijfsarts. Dus je hebt een arbodienst gewoon nodig, ook als je een hele goede relatie hebt met je medewerkers. Trouwens, een interessant feitje om te weten: in 50 procent van de gevallen is de leidinggevende de (mede)veroorzaker van verzuim. Oeps.

5. Ik schakel de arbodienst laat in, dan bespaar ik kosten

Organisaties schakelen vaak te laat een arbodienst in wanneer ze met verzuim te maken hebben. Logisch, je denkt misschien dat je medewerker met een paar dagen rust wel weer aan het werk kan. Maar het is juist slim om je arbodienst op tijd te informeren bij verzuim. Ook als dat kort is. 

Wat veel organisaties vergeten, is dat de arbodienst er ook is om je advies te geven en met je mee te denken om verzuim te voorkomen. En kort verzuim is vaak een voorbode van lang verzuim. Schakel een arbodienst daarom ook in bij kortdurend verzuim. Een arbodienst werkt elke dag met mkb-klanten en kan je advies geven op basis van hun ervaring en expertise.

6. Ik laat de arbodienst al het werk doen, daar betaal ik toch voor?

Heb je je arbodienst eenmaal ingeschakeld bij een langdurig verzuimgeval? Dan leggen veel werkgevers al het werk volledig bij de arbodienst. Hier betaal je ze toch voor? Maar niets is minder waar. 

Jij als werkgever bent en blijft verantwoordelijk voor de medewerker die verzuimt en voor een goede en realistische re-integratie. Daarom is het belangrijk om continu met je arbodienst te blijven schakelen over de verzuimgevallen. Zij adviseren, jij neemt de beslissingen. Maar je doet het altijd samen.

7. De arbodienst moet doen wat ik wil

Nou nee dus, je doet het samen. Je gaat een partnership aan. Ga daarom regelmatig om tafel en bespreek de samenwerking. Wat gaat er goed en wat kan er beter? En spreek duidelijk uit wat je van de arbodienst verwacht. Zo weten jullie beiden waar je aan toe bent. En komen de verwachtingen dan toch niet uit? Dan heb je een hele goede insteek om het gesprek hierover aan te gaan.

Dat waren ze. De 7 misverstanden. Ben je op zoek naar een arbodienst? Kies dan voor een degelijke arbodienst die echt voor je klaar staat, met een abonnement waarin ook de beschikbaarheid en reactiesnelheid is geregeld. Kies de arbodienst op basis van hun verzuimaanpak, hun ervaring in jouw branche, hun aanwezigheid in jouw regio of hun ervaring met de uitdaging waar jij nu voor staat. 
Hulp nodig bij het vinden van de best passende arbodienst?
Geen zin om dat zelf uit te zoeken? Maak dan gebruik van de handige selectiedienst van HR Navigator. Zij hebben de beste 45 MKB aanbieders al voor je geselecteerd en maken gratis een vergelijking van de drie best passende arbodiensten voor je.
Auteur: Bob Zeegers, oprichter HR Navigator en BG magazine
Dit artikel verscheen in De Zaak van 2 september 2021

Regionale variatie in arbeidsomstandigheden, 2022

Meer zicht op de regionale variatie in arbeidsomstandigheden
Onder werknemers is het aandeel personen die fysiek zwaar werk verrichten en weinig autonomie in het werk ervaren groter in regio’s aan de randen van Nederland. Daarentegen is in het noordelijk deel van de randstad het aandeel werknemers met fysiek zwaar werk en weinig autonomie relatief laag. Wat werkdruk betreft zijn er verschillen tussen West- en Oost-Nederland: in het westen ervaart een groter aandeel werknemers hoge werkdruk. Een belangrijk deel van de regionale verschillen in arbeidsomstandigheden houdt verband met de regionale verdeling van kenmerken die met deze arbeidsomstandigheden samenhangen.